Σειρά μέτρων για την εξυγίανση του χώρου των σκαφών αναψυχής προωθεί το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, στοχεύοντας ειδικότερα «στην αναβάθμιση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου και στην αντιμετώπιση στρεβλώσεων που λειτουργούν σε βάρος της αγοράς και του ανταγωνισμού και ευνοούν τη φοροδιαφυγή», όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου.
Η έντονη ελεγκτική δραστηριότητα που αναπτύσσουν το τελευταίο διάστημα οι υπηρεσίες του ΥΠΟΙΟ, όπως υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση, έχει αναδείξει σημαντικές ατέλειες του θεσμικού πλαισίου και προβλήματα στην εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας. Αυτά αφορούν κυρίως:
- Την κατάχρηση του νόμου περί Ν.Ε.Π.Α. (Ναυτιλιακές Εταιρείες Πλοίων Αναψυχής) από ιδιώτες, προκειμένου να φοροδιαφεύγουν, εκμεταλλευόμενοι τις ευεργετικές διατάξεις που ισχύουν για τους επαγγελματίες του θαλάσσιου τουρισμού. Ειδικότερα, φορείς ιδιωτικών σκαφών τα εμφανίζουν ως δήθεν επαγγελματικά με εικονικά ναυλοσύμφωνα, με σκοπό να απαλλαγούν από τον ΦΠΑ κατά την αγορά του σκάφους και από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα κατά τον εφοδιασμό τους. Η κατάσταση αυτή λειτουργεί σε βάρος των πραγματικών επαγγελματιών και προξενεί τεράστια απώλεια εσόδων στο Δημόσιο. Επιπλέον, οι Ν.Ε.Π.Α., επειδή έχουν πολύ μικρή φορολογία, πολλές φορές χρησιμοποιούνται για φοροδιαφυγή με τη μέθοδο των εικονικών χρεώσεων και επιβαρύνσεων με έξοδα άλλων εταιρειών.
- Την εμφάνιση αναληθών στοιχείων ιδιοκτησίας των ιδιωτικών σκαφών, με τη χρήση παρένθετων προσώπων, συνήθως αλλοδαπών, χωρίς ελληνικό ΑΦΜ, με αποτέλεσμα οι πραγματικοί ιδιοκτήτες να διαφεύγουν των νόμιμων φορολογικών τους υποχρεώσεων.
- Την αποσπασματικότητα των ρυθμίσεων και την αδυναμία άσκησης ουσιαστικού ελέγχου, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται παράνομες πρακτικές και να ευνοούνται φαινόμενα διαφθοράς και συναλλαγής με τις αρμόδιες αρχές.
- Την απουσία κινήτρων για ιδιωτικά σκάφη ελληνικής σημαίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προτιμώνται ξένες σημαίες και αλλοδαπές πλοιοκτήτριες εταιρείες, επί των οποίων υφίσταται ατελής έλεγχος. Επιπλέον, καταστρατηγείται με τον τρόπο αυτό η ελληνική νομοθεσία, που προβλέπει την ύπαρξη ελληνικού πληρώματος σε σκάφη άνω των 25 μέτρων.
Τα μέτρα
Στο πλαίσιο αυτό, τα μέτρα που προωθούνται από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, στοχεύουν στις εξής βασικές κατευθύνσεις:
- Την εξυγίανση του κρίσιμου χώρου των επαγγελματικών σκαφών αναψυχής
- Την ανάπτυξη της παρουσίας ελληνικών σκαφών αναψυχής στις ελληνικές θάλασσες
Συγκεκριμένα, λαμβάνονται τα εξής μέτρα:
1. Καταργούνται όλα τα βάρη και φορολογικές υποχρεώσεις επί των σκαφών αναψυχής κάτω των 10 μέτρων και ιστιοφόρων κάτω των 12 μέτρων, που επιβαρύνουν τους ιδιοκτήτες και τους χρήστες τους.
2. Ξεκαθαρίζει το τοπίο σε σχέση με τη χρήση των επαγγελματικών σκαφών αναψυχής:
- Καθιερώνεται τεκμαρτό μίσθωμα ή ναύλος, με βάση το οποίο η Πολιτεία θα εισπράττει τον ΦΠΑ. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται η αντιμετώπιση του φαινομένου των εικονικών μισθωμάτων ή ναύλων από ιδιοκτήτες που καταχρηστικά εμφανίζονται ως επαγγελματίες.
- Καθιερώνεται ως τεκμήριο διαβίωσης για το μισθωτή ή ναυλωτή σκάφους αναψυχής το ποσό του καταβαλλόμενου ή του τεκμαρτού (αν είναι υψηλότερο) μισθώματος ή ναύλου ώστε να αποφεύγονται οι εικονικές ναυλώσεις.
- Η απαλλαγή των επαγγελματιών από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης θα γίνεται μόνο απολογιστικά, με υποβολή δικαιολογητικών, κατά το πρότυπο της επιστροφής του φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης. Έτσι, όλα τα σκάφη θα πληρώνουν τα καύσιμά τους στην κανονική, πλήρη τιμή και οι πραγματικοί επαγγελματίες θα λαμβάνουν επιστροφή του ειδικού φόρου, μετά την προσκόμιση και τον έλεγχο των δικαιολογητικών ναύλωσης του σκάφους.
- Η απαλλαγή των επαγγελματιών από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα θα χορηγείται μόνο για επαγγελματικά σκάφη που έχουν ναυτολογημένο πλήρωμα.
- Καθιερώνεται ειδικό εξωτερικό γνώρισμα για τα επαγγελματικά σκάφη αναψυχής, που θα τα διακρίνει από τα ιδιωτικά. Στην πλώρη και στην πρύμνη του σκάφους θα αναγράφεται ο αριθμός του σκάφους στο μητρώο επαγγελματικών σκαφών αναψυχής, μαζί με τα αρχικά στοιχεία Α.Μ.Ε.Π.Α.
- Αυστηροποιείται ο έλεγχος των Ν.Ε.Π.Α., ώστε να λειτουργούν ως εργαλείο ανάπτυξης του θαλάσσιου τουρισμού και όχι για να καλύπτουν ιδιωτική χρήση των σκαφών. Ειδικότερα, αυστηροποιείται ο έλεγχος των ναυλοσυμφώνων από τις αρμόδιες αρχές, ενώ θα προβλεφθεί η δυνατότητα εγκατάστασης των εταιρειών αυτών στην έδρα των ναυλομεσιτών και των γραφείων γενικού τουρισμού, μέσω των οποίων γίνεται η ναύλωση των επαγγελματικών σκαφών.
3. Ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα του Ελληνικού Νηολογίου και η διαφάνεια στο χώρο των ιδιωτικών σκαφών αναψυχής:
- Προωθείται, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, η ίδρυση ειδικής μορφής νομικού προσώπου, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με αποκλειστικό σκοπό την απόκτηση ιδιωτικού σκάφους αναψυχής, με νηολόγηση στο Ελληνικό Νηολόγιο και την αποφυγή νηολόγησης σε νηολόγια άλλων χωρών. Η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία δίνει τη δυνατότητα σε όσους πραγματικά επιθυμούν να νηολογήσουν το σκάφος τους στην Ελλάδα, να το κάνουν και να αυξηθεί με αυτό τον τρόπο η παρουσία της ελληνικής σημαίας στις ελληνικές θάλασσες. Επίσης, εξυπηρετεί το σκοπό του πλήρους και σαφούς διαχωρισμού των επαγγελματιών από τους ιδιοκτήτες σκαφών αναψυχής.
- Καθίσταται υποχρεωτική η λήψη ΑΦΜ και από τους αλλοδαπούς χρήστες ιδιωτικών σκαφών αναψυχής
- Μπαίνει τάξη στα ιδιωτικά σκάφη αναψυχής με ξένη σημαία, με την υποχρεωτική λήψη ΑΦΜ από τον ιδιοκτήτη, φυσικό πρόσωπο ή εταιρεία και από το χρήστη του σκάφους. Έτσι καθίσταται δυνατός ο έλεγχος, η είσπραξη των τελών και των πάσης φύσεως λοιπών οφειλών προς το δημόσιο.
- Μελετάται από τις υπηρεσίες του ΥΠΟΙΟ η αναπροσαρμογή και εκλογίκευση της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης, για τα ιδιωτικά σκάφη αναψυχής χωρίς να επιβαρύνονται με ετήσια τεκμαρτή δαπάνη τα ιδιωτικά σκάφη αναψυχής μέχρι 10 μέτρα.
4. Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι της ΥπΕΕ σε συνεργασία με το Λιμενικό Σώμα στις δημόσιες και ιδιωτικές μαρίνες, με στόχο να διασφαλιστεί η τήρηση της κείμενης νομοθεσίας. Σκοπός μας είναι, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, η λειτουργία σύμφωνα με τη νομοθεσία των μαρίνων, των εταιρειών διαχείρισής τους και των σκαφών αναψυχής (ειδικότερα η σωστή τήρηση των προβλεπομένων διαδικασιών και στοιχείων κατά τον απόπλου και κατάπλου και η τήρηση των απαιτούμενων εγγράφων και στοιχείων σύμφωνα με τη νομοθεσία).
