Κατατέθηκε στη Βουλή Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης με τίτλο «Αναθεώρηση Διατάξεων του ν. 703/1977 περί Ανταγωνισμού».
Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση, το νομοσχέδιο στοχεύει να αναβαθμίσει περισσότερο το σημερινό ρόλο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, έτσι ώστε να υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη προστασία των καταναλωτών, να καταπολεμηθεί η ακρίβεια, και να δημιουργηθούν συνθήκες υγιούς επιχειρηματικότητας. Με το νομοσχέδιο επιχειρείται:
1. Να ενισχυθεί ο θεσμικός ρόλος και η ανεξαρτησία της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
2. Να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα και ταχύτερα η Επιτροπή, ώστε να ασχολείται ακόμα πιο ουσιαστικά με τις αρμοδιότητές της. Έτσι, θα απεμπλακεί από γραφειοκρατικές διαδικασίες και θα μπορεί να εστιάσει τη δράση της στην εφαρμογή του νόμου.
3. Να στελεχωθεί αξιοκρατικά και να κατοχυρωθεί περισσότερο η διαφάνεια στη λειτουργία της Επιτροπής.
4. Να ενισχυθούν οι ελεγκτικές διαδικασίες. Όλα δε τα παραπάνω με βάση τις εξελίξεις στο Κοινοτικό Δίκαιο και την εμπειρία από τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Εθνικών Επιτροπών Ανταγωνισμού σε άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Συγκεκριμένα, σε σχέση με την ενίσχυση του θεσμικού ρόλου και της ανεξαρτησίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού:
Ενισχύεται περισσότερο η κανονιστική αρμοδιότητα της Επιτροπής Ανταγωνισμού, καθώς καταργείται η πρόβλεψη για έκδοση Υπουργικής Απόφασης που να ενεργοποιεί τις κανονιστικές αποφάσεις της Επιτροπής και οι εν λόγω αποφάσεις ισχύουν αυτοδικαίως από την έκδοσή τους.
Η Επιτροπή μπορεί να λαμβάνει προσωρινά μέτρα σε περίπτωση που δεν έχει ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπεται από το νόμο για τη γνωστοποίηση συγκεντρώσεων και μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης από αυτήν. Έτσι, έχει τη δυνατότητα να αποκαταστήσει ταχύτερα ή να διατηρήσει συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, αποφεύγοντας τυχόν στρεβλώσεις στην αγορά.
Ο Γενικός Διευθυντής της Επιτροπής θα ορίζεται από την Ολομέλεια της Επιτροπής και όχι από τον Υπουργό Ανάπτυξης.
Τα μέλη και τα στελέχη της Επιτροπής Ανταγωνισμού θα έχουν νομική προστασία, κατά τα πρότυπα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, της Υπηρεσίας Εποπτείας Αγοράς και της ΥΠΕΕ (πρώην ΣΔΟΕ).
Σε σχέση με την ευέλικτη δομή για ταχύτερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία της Επιτροπής Ανταγωνισμού:
Αλλάζει η δομή της Επιτροπής Ανταγωνισμού, έτσι ώστε να είναι πιο ευέλικτη και να μπορεί να εξετάζει ταχύτερα και αποτελεσματικότερα τις υποθέσεις. Έτσι, ο αριθμός των μελών της περιορίζεται από 11 τακτικά και 11 αναπληρωματικά, σε 9 τακτικά και 5 αναπληρωματικά. Δηλαδή από 22, ο αριθμός των μελών μειώνεται σε 14. Ο Πρόεδρος και τέσσερα τακτικά μέλη, που ονομάζονται Εισηγητές, θα είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα κανένα μέλος της Επιτροπής πέραν του Προέδρου δεν είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Κάθε Εισηγητής της Επιτροπής επιλαμβάνεται αμέσως μιας υπόθεσης επικουρούμενος από στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού. Χειρίζεται λοιπόν, την υπόθεση άμεσα και κάνει ο ίδιος και την εισήγηση, σε στενή συνεργασία με τα στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης. Ακολουθείται δηλαδή το μοντέλο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έτσι, οι υποθέσεις εξετάζονται πιο γρήγορα, αφού δεν χρειάζεται να ολοκληρωθούν πρώτα οι εργασίες της ΓΔ Ανταγωνισμού και μετά να ανατεθεί η υπόθεση σε κάποιο μέλος της Ολομέλειας.
Επίσης, η Επιτροπή θα μπορεί να συνεδριάζει και να εξετάζει τις υποθέσεις σε 3μελή τμήματα, για μεγαλύτερη ταχύτητα. Ωστόσο, η Ολομέλεια θα συνεχίζει να εξετάζει τις υποθέσεις μείζονος σημασίας, καθώς και θέματα άσκησης κανονιστικής αρμοδιότητας της Επιτροπής.
Τέλος, η Επιτροπή θα μπορεί να εξετάζει τις υποθέσεις κατά προτεραιότητα, με βάση διάφορα κριτήρια που ορίζει η ίδια με τον κανονισμό λειτουργίας της, έτσι ώστε να προτάσσονται οι υποθέσεις μείζονος σημασίας ή άλλες υποθέσεις που η ίδια η Επιτροπή κρίνει ότι πρέπει να προταθούν, γιατί απαιτείται μια άμεση απάντηση.
Σε σχέση με την αξιοκρατική στελέχωση της Επιτροπής, την αναδιάρθρωσή της και τη διαφάνεια:
Για τον ορισμό κάποιου ως μέλος της Επιτροπής δεν θα αρκεί η κατοχή κάποιας τυπικής ιδιότητας (π.χ. να είναι μέλος ΔΕΠ), αλλά θα συνεκτιμάται παράλληλα η κατάρτιση και εμπειρία σε νομικά και οικονομικά θέματα που αφορούν στον ανταγωνισμό.
Επίσης, δεν θα υπάρχει πια εκπροσώπηση των εμπορικών φορέων (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ) στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, ώστε τα μέλη της Επιτροπής να μην έρχονται σε δύσκολη θέση καλούμενα να ψηφίζουν για υποθέσεις που αφορούν κλάδους που εκπροσωπούν.
Η θητεία των μελών παραμένει τριετής με δυνατότητα μόνο μιας ανανέωσης.
Γίνεται ρητή πρόβλεψη για τα ασυμβίβαστα των μελών της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ώστε να μην υπάρχει ζήτημα μεροληψίας ή άλλης επιρροής στην άσκηση των καθηκόντων τους.
Θεσμοθετείται Κώδικας Δεοντολογίας για τα μέλη και τα στελέχη της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Δημιουργείται Γραφείο Εσωτερικού Ελέγχου στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, κάτι που αποτελεί αίτημα της ίδιας της Επιτροπής, με στόχο τη συστημική παρακολούθηση και βελτίωση της λειτουργίας και της απόδοσης της.
Για τον ορισμό του Προέδρου και των Εισηγητών της Επιτροπής Ανταγωνισμού απαιτείται η γνώμη της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, στα πρότυπα άλλων Ανεξάρτητων Αρχών, όπως της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.
Σε σχέση με τις νέες διαδικασίες ελέγχου:
Διατηρείται η υποχρέωση γνωστοποίησης των επιχειρήσεων, με σκοπό να είναι δυνατή η χαρτογράφηση της αγοράς από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Ταυτόχρονα όμως, επειδή λαμβάνονται υπόψη οι εξελίξεις στο Κοινοτικό Δίκαιο η γνωστοποίηση περιορίζεται στα εντελώς απαραίτητα στοιχεία για την χαρτογράφηση.
Ενισχύονται οι εξουσίες ελέγχου από την Επιτροπή Ανταγωνισμού ως προς τις δυνατότητες εύρεσης αποδεικτικών στοιχείων για την μελέτη των υποθέσεων που ερευνά.
Εισάγεται για πρώτη φορά ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών για όσους παραβιάζουν το νόμο περί ανταγωνισμού, ενώ πενταπλασιάζεται η επιβαλλόμενη χρηματική ποινή για τις ίδιες παραβάσεις. Έτσι, από το ποσό των 3.000 έως 30.000 ευρώ που είναι σήμερα, διαμορφώνονται πλέον σε ποσά από 15.000 έως 150.000 ευρώ.
Επίσης, διπλασιάζεται η ποινή φυλάκισης για παρακώλυση του ελέγχου από τα αρμόδια όργανα, για άρνηση παροχής πληροφοριών ή για παροχή ψευδών πληροφοριών στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, από τουλάχιστον τρεις μήνες σε τουλάχιστον έξι μήνες, ενώ αυξάνεται και η χρηματική ποινή από 5.000 έως 15.000 ευρώ που είναι σήμερα, σε ποσά από 10.000 έως και 50.000 ευρώ.
Το κείμενο του νομοσχεδίου είχε δοθεί σε δημόσια διαβούλευση στις 31 Μαρτίου 2009. Η ψήφισή του αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες από τη Βουλή.
