Η απαγόρευση διάθεσης τυχερών παιχνιδιών μέσω του Διαδικτύου από επιχειρηματικούς φορείς μπορεί να θεωρηθεί ότι δικαιολογείται από τον σκοπό της καταπολέμησης της απάτης και της εγκληματικότητας, ενώ συμβιβάζεται με την αρχή της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, απεφάνθη το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (υπόθεση C-42/07 Liga portuguesa de Futebol Profissional (CA/LPFP) και Baw International Ltd κατά Departamento de Jogos da Santa Casa da Misericórdia de Lisboa).
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην απόφαση, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο σκοπός της καταπολέμησης της εγκληματικότητας, τον οποίο επικαλείται η Πορτογαλία, μπορεί να συνιστά επιτακτικό λόγο γενικού συμφέροντος, ικανό να δικαιολογήσει περιορισμούς ως προς τους επιχειρηματικούς φορείς στους οποίους επιτρέπεται να προτείνουν υπηρεσίες στον τομέα των τυχερών παιγνίων.
Πράγματι, σημειώνεται, λαμβανομένου υπόψη του μεγέθους των ποσών των οποίων τη συγκέντρωση καθιστούν δυνατή και των κερδών τα οποία μπορούν να προσφέρουν στους παίκτες, τα παίγνια αυτά ενέχουν υψηλούς κινδύνους διάπραξης εγκλημάτων και απατών.
Πιο αναλυτικά:
Η νομοθεσία της Πορτογαλίας, προς αποτροπή της εκμετάλλευσης τυχερών παιγνίων μέσω του Διαδικτύου για τη διάπραξη απατών και για εγκληματικούς σκοπούς, παραχωρεί στη Santa Casa da Misericórdia de Lisboa, από αιώνων ιδρυθέντα μη κερδοσκοπικό οργανισμό αυστηρώς επιτηρούμενο από την Πορτογαλική Κυβέρνηση, το αποκλειστικό δικαίωμα της οργάνωσης και εκμετάλλευσης των λαχείων, των παιγνίων loto και των αθλητικών στοιχημάτων μέσω του Διαδικτύου. Η σχετική ρύθμιση προβλέπει επίσης κυρώσεις υπό μορφή προστίμων κατά όσων οργανώνουν τέτοια παίγνια κατά παραβίαση αυτού του αποκλειστικού δικαιώματος και όσων διαφημίζουν τα παίγνια αυτά.
Στη Bwin, ιδιωτική επιχείρηση παιγνίων on-line με έδρα το Γιβραλτάρ, και στη Liga portuguesa de Futebol Profissional επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 74 500 ευρώ και 75 000 ευρώ αντιστοίχως διότι πρότειναν τυχερά παίγνια μέσω του Διαδικτύου και προέβησαν στη διαφήμισή τους. Το Tribunal de Pequena Instância Criminal do Porto, ενώπιον του οποίου η Bwin και η Liga αμφισβήτησαν τα πρόστιμα αυτά, διερωτάται ως προς το κατά πόσον η πορτογαλική νομοθεσία συμβιβάζεται με την ελευθερία εγκατάστασης, την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων και την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών.
Προκαταρκτικώς, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι διατάξεις περί της ελευθερίας εγκατάστασης και της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων δεν έχουν εφαρμογή στην επίδικη διαφορά.
Υπό τις συνθήκες αυτές, το Δικαστήριο εξετάζει κατά πόσον αντιβαίνει στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών η πορτογαλική νομοθεσία, καθόσον απαγορεύει σε επιχειρηματικούς φορείς όπως η Bwin, εγκατεστημένους εντός άλλων κρατών μελών όπου παρέχουν νομίμως ανάλογες υπηρεσίες, να προτείνουν τυχερά παίγνια μέσω του Διαδικτύου εντός της πορτογαλικής επικράτειας. Στο πλαίσιο της ανάλυσης αυτής, το Δικαστήριο κρίνει, καταρχάς, ότι η πορτογαλική ρύθμιση συνιστά περιορισμό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.
Ωστόσο, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι περιορισμοί της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών είναι δυνατόν να δικαιολογούνται από επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος. Συγκεκριμένα, ελλείψει κοινοτικής εναρμόνισης στον τομέα των τυχερών παιγνίων, τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να καθορίζουν τους σκοπούς της πολιτικής τους στον τομέα αυτόν και, ενδεχομένως, να προσδιορίζουν με ακρίβεια το επίπεδο της επιδιωκόμενης προστασίας. Πάντως, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι οι περιορισμοί τους οποίους τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλουν πρέπει να πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις: πρέπει να είναι πρόσφοροι για τη διασφάλιση της επίτευξης των σκοπών που επικαλείται το οικείο κράτος μέλος και δεν πρέπει να βαίνουν πέραν αυτού που είναι αναγκαίο για την επίτευξή του. Τέλος, εν πάση περιπτώσει, οι περιορισμοί αυτοί πρέπει να εφαρμόζονται κατά τρόπο μη εισάγοντα διακρίσεις.
Όσον αφορά τη δικαιολόγηση της πορτογαλικής ρύθμισης, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο σκοπός της καταπολέμησης της εγκληματικότητας, τον οποίο επικαλείται η Πορτογαλία, μπορεί να συνιστά επιτακτικό λόγο γενικού συμφέροντος, ικανό να δικαιολογήσει περιορισμούς ως προς τους επιχειρηματικούς φορείς στους οποίους επιτρέπεται να προτείνουν υπηρεσίες στον τομέα των τυχερών παιγνίων. Πράγματι, λαμβανομένου υπόψη του μεγέθους των ποσών των οποίων τη συγκέντρωση καθιστούν δυνατή και των κερδών τα οποία μπορούν να προσφέρουν στους παίκτες, τα παίγνια αυτά ενέχουν υψηλούς κινδύνους διάπραξης εγκλημάτων και απατών.
Όσον αφορά την ικανότητα της επίδικης ρύθμισης να επιτύχει τον σκοπό αυτόν, το Δικαστήριο κρίνει ότι η χορήγηση αποκλειστικών δικαιωμάτων για την εκμετάλλευση τυχερών παιγνίων μέσω του Διαδικτύου σε ένα φορέα όπως η Santa Casa, που υπόκειται στον αυστηρό έλεγχο των δημοσίων αρχών, μπορεί να κατευθύνει την εκμετάλλευση των παιγνίων αυτών προς ένα ελεγχόμενο κύκλωμα και να θεωρηθεί ικανή να προστατεύσει τους καταναλωτές από απάτες διαπραττόμενες από τους επιχειρηματικούς φορείς που διοργανώνουν τα παίγνια.
Όσον αφορά την εξέταση του αναγκαίου χαρακτήρα του επίδικου καθεστώτος, το Δικαστήριο εκτιμά ότι ένα κράτος μέλος έχει το δικαίωμα να θεωρήσει ότι το γεγονός απλώς και μόνον ότι ένας επιχειρηματικός φορέας όπως η Bwin προτείνει νομίμως υπηρεσίες, εμπίπτουσες στον τομέα αυτόν, μέσω του Διαδικτύου εντός άλλου κράτους μέλους, όπου είναι εγκατεστημένος και όπου, καταρχήν, ήδη τηρεί τις νόμιμες προϋποθέσεις και υπόκειται σε ελέγχους, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως επαρκής εγγύηση προστασίας των καταναλωτών του πρώτου κράτους έναντι των κινδύνων διάπραξης απατών και εγκλημάτων. Πράγματι, σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι αρχές του κράτους μέλους εγκατάστασης ενδέχεται να αντιμετωπίζουν δυσκολίες προς αξιολόγηση των επαγγελματικών προσόντων και της επαγγελματικής εντιμότητας των επιχειρηματικών φορέων.
Επιπλέον, λόγω της έλλειψης άμεσης επαφής μεταξύ του καταναλωτή και του επιχειρηματικού φορέα, το Δικαστήριο κρίνει ότι τα προσβάσιμα μέσω του Διαδικτύου τυχερά παίγνια ενέχουν κινδύνους διαφορετικής φύσης και σημαντικότερους σε σχέση προς τις παραδοσιακές αγορές των παιγνίων αυτών όσον αφορά τυχόν απάτες. Εξάλλου, το Δικαστήριο δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ένας επιχειρηματικός φορέας ο οποίος επιχορηγεί ορισμένους αθλητικούς αγώνες επί των οποίων προτείνει στοιχήματα καθώς και ορισμένες από τις ομάδες που μετέχουν στους αγώνες αυτούς να βρίσκεται σε κατάσταση η οποία να του επιτρέπει να επηρεάσει άμεσα ή έμμεσα το αποτέλεσμα των αγώνων αυτών και, συνεπώς, να αυξήσει τα κέρδη του.
Κατά συνέπεια, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων της προσφοράς τυχερών παιγνίων μέσω του Διαδικτύου, το Δικαστήριο κρίνει ότι η απαγόρευση στους επιχειρηματικούς φορείς όπως η Bwin να προτείνουν τυχερά παίγνια μέσω του Διαδικτύου μπορεί να θεωρηθεί ότι δικαιολογείται από τον σκοπό της καταπολέμησης της απάτης και της εγκληματικότητας και, συνεπώς, ότι συμβιβάζεται με την αρχή της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.
