Έντεκα επί μέρους θέματα, τα οποία θεωρεί «εκ των ων ουκ άνευ» για την έξοδο του κατασκευαστικού κλάδου από την κρίση, θέτει ο ΣΑΤΕ υπόψη των κομμάτων, με υπόμνημά του.
Όπως τονίζεται «ο κλάδος διανύει μία περίοδο ύφεσης η οποία, επ’ ουδενί είναι συνέπεια της διεθνούς κρίσης στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Οφείλεται, κυρίως, σε ενδογενείς παθογένειες της ελληνικής οικονομίας και ταυτόχρονα εγγενείς αδυναμίες του θεσμικού πλαισίου παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών έργων, οι οποίες, μάλιστα αυξάνονται και οξύνονται στις ιδιαίτερα ανταγωνιστικές συνθήκες τις οποίες διαμορφώνει η έλλειψη αντικειμένου των τεχνικών εργοληπτικών εταιρειών».
Υποστηρίζει ακόμη πως την κατάσταση έχουν επιδεινώσει οι κυβερνητικές επιλογές των τελευταίων ετών, με προεξάρχουσα την έλλειψη ουσιαστικού διαλόγου του αρμόδιου υπουργείου με τους φορείς των εργοληπτών, όπως ο ΣΑΤΕ. «Έτσι ο κλάδος έχει οδηγηθεί στην χειρότερη θέση των τελευταίων 12 τουλάχιστον ετών».
Στο υπόμνημα επισημαίνεται, ακόμη, ότι «η κρίση στον κλάδο των ιδιωτικών και δημόσιων έργων επιδρά αρνητικά σε όλο το φάσμα της εθνικής οικονομίας, δεδομένου ότι δρα πολλαπλασιαστικά σε βάρος των άμεσα και έμμεσα εξαρτώμενων επιχειρήσεων, και γενικότερα της βιομηχανίας, του εμπορίου και των υπηρεσιών, αφού περιορίζεται δραστικά η ζήτηση».
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην «επιλογή, της σχεδόν αποκλειστικής χρηματοδότησης μεγάλων έργων – ασφαλώς απαραίτητων για την επέκταση των υποδομών της χώρας», η οποία κατά τον ΣΑΤΕ «λειτουργεί αναποτελεσματικά ως προς τον στόχο συγκράτησης των αρνητικών συνεπειών της ύφεσης στην ελληνική οικονομία».
Τα έντεκα ζητήματα που θέτει σε προτεραιότητα ο ΣΑΤΕ είναι:
1. ¶μεση καθιέρωση του Δελτίου Ταυτότητας Έργων: Τα βασικά στοιχεία του θα αναρτώνται υποχρεωτικά στο Διαδίκτυο πριν την υπογραφή: i) της Αρχικής Σύμβασης Έργων, ii) της Συμπληρωματικής Σύμβασης Έργων και iii) της Παραλαβής Έργων. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η δημοσιότητα των στοιχείων ανάθεσης έργων είναι από ανεπαρκής, έως ανύπαρκτη σε πολλές περιπτώσεις - καταστρατηγώντας τόσο την ευρωπαϊκή όσο και την ελληνική νομοθεσία - με συνέπεια να δημιουργείται (δίκαια ή άδικα) η αίσθηση ότι στα πολύ μεγάλα έργα ακολουθείται κατά συρροή η πρακτική των απευθείας αναθέσεων και συμπληρωματικών συμβάσεων, ενώ, αντίθετα, η αυστηρότητα και η διαφάνεια εξαντλείται στο χώρο των μικρών έργων.
2. Εκσυγχρονισμός – Απλοποίηση – Μηχανοργάνωση και Διαφάνεια του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων ΜΕΕΠ: Η εν λόγω πρόταση αποσκοπεί στην δίκαιη και αντικειμενική κατάταξη των επιχειρήσεων ενώ εκτιμάται ότι θα βοηθήσει τα μέγιστα σε έκτακτες περιπτώσεις διαχείρισης κρίσεων αφού ανά πάσα στιγμή θα είναι εφικτή η επιλογή κατάλληλων εργοληπτικών εταιρειών κατά περίπτωση (π.χ. εξειδίκευση εργασιών και ανεκτέλεστο υπόλοιπο ανά κατηγορία εργασιών κ.ο.κ.).
3. ¶μεση θεσμοθέτηση του Π.Δ. για το Μητρώο Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων (ΜΗ.Κ.Ι.Ε.).
4. ¶μεση εξόφληση των οφειλομένων χρημάτων από το Δημόσιο προς τις Εργοληπτικές Επιχειρήσεις: Σε περίπτωση αδυναμίας εξόφλησης να εξετασθεί – για όσους τουλάχιστον το επιθυμούν – η δυνατότητα εξόφλησης με ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου (υπενθυμίζεται ότι πολύ πρόσφατα το Ελληνικό Δημόσιο αποφάσισε να πράξει αναλόγως για την αντιμετώπιση των χρεών του προς το ΙΚΑ). Παράλληλα να υπάρξει πλήρης δημοσιότητα για την ροή των κονδυλίων σε εκτελούμενα έργα ούτως ώστε να περιορισθούν οι δυνατότητες αδιαφανών παρεμβάσεων.
5. Υιοθέτηση συστήματος αναλυτικής τιμολόγησης των εργασιών σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις πάγιες προτάσεις του ΣΑΤΕ: Η πρόταση του ΣΑΤΕ έχει την καθολική αποδοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων στο σύστημα παραγωγής τεχνικών έργων.
6. Επανεξέταση του συστήματος ανάθεσης έργων με την μειοδοσία ως αποκλειστικού κριτηρίου: Οι προϋποθέσεις αξιόπιστων μελετών, σωστής και στελεχωμένης επίβλεψης που αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τη λειτουργία της μειοδοσίας δεν έχουν ακόμη διασφαλιστεί. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την οικονομική ασφυξία τω επιχειρήσεων (μη πληρωμές, οικονομική κρίση, τραπεζικό σύστημα) οδηγεί σε πολύ υψηλές – παράλογες εκπτώσεις με καταστροφικές συνέπειες τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα ίδια τα έργα.
7. Απλοποίηση – κωδικοποίηση νομοθεσίας: Απαιτείται ουσιαστική απλοποίηση της νομοθεσίας ώστε να αποφεύγονται οι μεγάλες καθυστερήσεις στην – ένταξη - δημοπράτηση – ανάθεση και εκτέλεση των έργων καθώς και οι ενστάσεις λόγω της πολυνομίας και των διατάξεων που επιδέχονται διαφορετικές ερμηνείες.
8. Παγιοποίηση του Π.Δ.Ε., ως ποσοστό του ΑΕΠ, τουλάχιστον στο 6% ετησίως, πέραν των δεσμευμένων ετήσιων δαπανών για τις εν ισχύϊ εκάστοτε ΣΔΙΤ. Δέσμευση ότι το 75% τουλάχιστον του Π.Δ.Ε. θα προορίζεται σε τεχνικά έργα υποδομής.
9. ¶μεση ένταξη των τεχνικών εταιρειών στον αναπτυξιακό νόμο και λήψη μέτρων για τη χρηματοδοτική ανακούφιση των επιχειρήσεων.
10. Αύξηση του πλήθους των δημοπρατούμενων έργων, ειδικά των μικρών και μεσαίων στην Περιφέρεια, κατά τα πρότυπα των μέτρων αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης που έλαβαν οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες.
11. Θεσμοθέτηση υποχρεωτικού διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους στον τομέα παραγωγής δημοσίων έργων φορείς (εργολήπτες, μελετητές, ΤΕΕ, ΕΜΔΥΔΑΣ, κλπ) για την προώθηση νομοσχεδίων και υπουργικών αποφάσεων που αφορούν στον κλάδο μας.
