«ΜΠΛΟΚΟ» στη φοροδιαφυγή στήνει, από τις αρχές του 2008, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου που έχει εκπονηθεί για περιορισμό του φαινομένου που θα οδηγήσει στην ενίσχυση των δημοσίων εσόδων και κατ' επέκταση στη στήριξη του νέου προϋπολογισμού.
Η εντολή που θα δώσει, τις επόμενες ημέρες, το οικονομικό επιτελείο στον ελεγκτικό μηχανισμό θα είναι όπως, ειδικά στο πρώτο τρίμηνο, που κάθε χρόνο αποτελεί σημείο αναφοράς για την πορεία των εσόδων όλου του έτους, ενταθούν πρωτίστως οι έλεγχοι που αφορούν τη «σύλληψη» εικονικών και πλαστών φορολογικών στοιχείων.
Στο πλαίσιο, εξάλλου, αυτό, θα τεθούν άμεσα σε εφαρμογή οι «ηλεκτρονικοί» έλεγχοι που θα δώσουν τη δυνατότητα στους ελεγκτές να κάνουν «φύλλο και φτερό» τα φορολογικά στοιχεία περίπου 800.000 ελευθέρων επαγγελματιών και επιχειρήσεων, αφού θα μπορούν να κάνουν τους ελέγχους από το γραφείο τους μέσω 2.000 φορητών ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Οι ελεγκτές που θα τους χρησιμοποιούν θα έχουν άμεση πρόσβαση σε κάθε είδους φορολογικό στοιχείο της επιχείρησης κατά τη διεξαγωγή τακτικού ή προσωρινού ελέγχου.
Το νέο σύστημα αναμένεται να φέρει μια μικρή «επανάσταση» στον τρόπο εργασίας των ελεγκτικών υπηρεσιών, καθώς περιορίζει τη γραφειοκρατία και αποτελεί ένα σημαντικό ελεγκτικό εργαλείο, αφού οι ελεγκτές θα έχουν τις εξής δυνατότητες:
*οn - line πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία των συγκεντρωτικών καταστάσεων πελατών - προμηθευτών, όπου οι επιτηδευματίες δηλώνουν τα τιμολόγια και τις συναλλαγές τους,
*θα εκτελούν άμεσα διασταυρώσεις όλων των συναλλασσόμενων με την ελεγχόμενη επιχείρηση,
*θα ελέγχουν τα σημεία που παρουσιάζουν φορολογικό ενδιαφέρον,
*θα εντοπίζουν άμεσα τις επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι περίπου 2.000 ελεγκτές των Ελεγκτικών Κέντρων και της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων θα μπορούν να δουν στις οθόνες των φορητών υπολογιστών τους ποιοι επιτηδευματίες έχουν υποβάλει συγκεντρωτικές καταστάσεις τιμολογίων πελατών - προμηθευτών για μια ή περισσότερες χρήσεις, τις συναλλαγές που έχει δηλώσει η κάθε επιχείρηση για κάθε πελάτη και προμηθευτή της, καθώς και όλα τα στοιχεία των συγκεντρωτικών καταστάσεων που υπέβαλε ο επιτηδευματίας. Παράλληλα με το νέο σύστημα, θα εντοπίζονται επιχειρήσεις με πλαστά και εικονικά φορολογικά στοιχεία, αφού, γνωρίζοντας τον εκδότη, θα «φανερώνονται» άμεσα οι λήπτες και αντιστρόφως, αλλά και όσοι αποκρύπτουν έσοδα, αγορές, δαπάνες, όσοι δηλώνουν ανύπαρκτες αγορές και δαπάνες, αλλά και τους επιτηδευματίες που, αν και υπόχρεοι, δεν υποβάλλουν συγκεντρωτικές καταστάσεις.
Είναι αξιοσημείωτο ότι το νέο ηλεκτρονικό υποσύστημα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων θα έχει ως βάση δεδομένων 2,5 εκατ. φορολογικές δηλώσεις και 73 εκατ. εγγραφές πελατών - προμηθευτών από το 2000 έως το 2006. Το σύστημα θα είναι απολύτως ελεγχόμενο, καθώς θα διασφαλίζονται τα φορολογικά δεδομένα, αφού κάθε χρήστης (ελεγκτής) θα παραλαμβάνει μοναδικό κωδικό πρόσβασης από τη ΓΓΠΣ.
Κατά την εισαγωγή του χρήστη (ελεγκτή) στο σύστημα θα δημιουργείται ειδικό αρχείο, που θα καταγράφει τις κινήσεις του, δηλαδή τα στοιχεία που αναζητάει και ελέγχει σε κάθε υπόθεση, ενώ η δυνατότητα διαχείρισης της πληροφορίας για τα πλαστά και εικονικά στοιχεία θα παρέχεται μόνο σε χρήστες με υψηλό επίπεδο διαβάθμισης. Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτόν, θα είναι ταυτόχρονα δυνατός και ο έλεγχος των ελεγκτών.
Παράλληλα, εκτός από τους «ηλεκτρονικούς» ελέγχους θα δοθεί εντολή να επιταχυνθούν και οι φορολογικοί έλεγχοι «εξπρές» σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν ανοιχτές φορολογικές υποθέσεις.
Τακτικοί έλεγχοι
Οι ελεγκτές θα ξεκινήσουν, από τον Ιανουάριο, τακτικούς φορολογικούς ελέγχους, όχι μόνο στις επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε υποθέσεις πλαστών και εικονικών τιμολογίων, αλλά και στους επιτηδευματίες που έστω και σε μια ανέλεγκτη χρήση έχουν δηλώσει ζημιές, που εμφανίζουν μεγάλα πιστωτικά υπόλοιπα ΦΠΑ ή που έχουν δηλώσει μεγάλα ποσά δαπανών.
Υποχρεωτικά από τον τακτικό έλεγχο της Εφορίας θα περάσουν:
1. Επιχειρήσεις με διαπιστωμένες παραβάσεις για έκδοση πλαστών ή εικονικών ή λήψη εικονικών ή νόθευση φορολογικών στοιχείων.
2. Επιτηδευματίες για τους οποίους εκκρεμούν Δελτία Πληροφοριών ή άλλα επιβαρυντικά στοιχεία που σχετίζονται με πλαστά και εικονικά τιμολόγια.
3. Οσοι εμπλέκονται σε υποθέσεις λαθρεμπορίας.
4. Επιτηδευματίες που προχωρούν σε οριστική παύση των εργασιών τους.
5. Offshore εταιρείες που θεωρούνται επιτηδευματίες.
6. Επιχειρήσεις που ζητούν επιστροφή ΦΠΑ και διαπιστώνεται ότι έχουν διαπράξει ουσιαστικές φορολογικές παραβάσεις.
Εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις
Επισημαίνεται ότι, με βάση τις νέες εντολές της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στον έλεγχο των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών που δεν φρόντισαν να ρυθμίσουν τις εκκρεμείς φορολογικές τους υποθέσεις. Οσοι μάλιστα εμφανίζουν ζημία ή χαμηλά καθαρά κέρδη ή μεγάλα πιστωτικά υπόλοιπα ΦΠΑ, θα ελέγχονται κατά προτεραιότητα.
Στο «στόχαστρο» των ελεγκτικών υπηρεσιών θα μπουν κυρίως οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που εμφάνισαν στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος ζημιές ή σημαντικά χαμηλά καθαρά κέρδη. Ειδικότερα, οι εκκρεμείς υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και λοιπών φορολογιών των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών θα επιλέγονται για έλεγχο με βάση τα κατωτέρω δεκαέξι κριτήρια:
α. Οταν έστω και σε μία από τις εκκρεμείς διαχειριστικές περιόδους δηλώθηκε ζημία από την εκμετάλλευση της επιχείρησης ή από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος.
β. Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων που από τις υποβληθείσες δηλώσεις προκύπτει χαμηλός συντελεστής μικτού και καθαρού κέρδους.
γ. Οταν υπάρχουν ουσιαστικές παραβάσεις του ΚΒΣ ή άλλα στοιχεία για φοροδιαφυγή.
δ. Οταν δεν υποβλήθηκαν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ ή άλλων φορολογικών αντικειμένων.
ε. Οταν υφίστανται μεγάλα πιστωτικά υπόλοιπα ΦΠΑ, που δεν δικαιολογούνται από το αντικείμενο δραστηριότητας της επιχείρησης.
στ. Σε περιπτώσεις κατάσχεσης βιβλίων και στοιχείων ή φορολογικών ταμιακών μηχανών ή φορολογικών μηχανισμών.
ζ. Σε περιπτώσεις απώλειας βιβλίων και στοιχείων ή φορολογικών ταμιακών μηχανών ή φορολογικών μηχανισμών.
η. Οταν επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών που δεν διαθέτουν αξιόλογα αποθέματα ή ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν μεγάλα ποσά δαπανών.
θ. Οταν τα καθαρά κέρδη δεν προσδιορίστηκαν κατά τις κείμενες διατάξεις ή δεν εφαρμόσθηκε ο προβλεπόμενος συντελεστής καθαρών κερδών, εφόσον προβλέπεται ο εξωλογιστικός προσδιορισμός τους.
ι. Οταν υπάρχει αδικαιολόγητη διαφορά μεταξύ συμπληρωματικών στοιχείων των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και δηλώσεων ΦΠΑ.
ια. Οταν έγινε χρήση αναπτυξιακών νόμων.
ιβ. Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων που έχουν τύχει απαλλαγής από το ΦΠΑ.
ιγ. Οταν κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της επιχείρησης εμφανίζονται υπέρογκα ποσά ενδοκοινοτικών συναλλαγών ή δυσανάλογα τέτοια ποσά σε σχέση με τον συνήθη ετήσιο κύκλο εργασιών της.
ιδ. Οταν κατά το χρόνο επιλογής για έλεγχο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία στην αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία για αναλαμβανόμενες αιτήσεις από άλλα κράτη - μέλη για αμοιβαία συνδρομή.
ιε. Σε δηλώσεις των οποίων επίκειται ο χρόνος παραγραφής, με τα μεγαλύτερα εισοδήματα.
ιστ. Σε δηλώσεις με τα μεγαλύτερα ακαθάριστα εισοδήματα από κάθε κατηγορία.
Θα πρέπει μάλιστα να αναφερθεί ότι ποσοστό έως και 10% των επιλεγόμενων για έλεγχο υποθέσεων θα προέρχεται από τυχαίο δείγμα, χωρίς να συντρέχουν τα ανωτέρω κριτήρια.
Κατά τον έλεγχο, μάλιστα, των επιχειρήσεων με εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις, ανεξάρτητα από το είδος της ασκούμενης δραστηριότητας και την κατηγορία των τηρούμενων βιβλίων, θα διενεργούνται υποχρεωτικά τουλάχιστον οι ακόλουθες επαληθεύσεις:
1. Αν τηρήθηκαν τα βιβλία και στοιχεία που προβλέπονται από τον ΚΒΣ.
2. Αν τα βιβλία τηρήθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΣ.
3. Εάν καταχωρήθηκαν ορθά στα βιβλία οι λιανικές πωλήσεις (από τα αθροίσματα «Ζ» των φορολογικών ταμιακών μηχανών), οι αποδείξεις παροχής υπηρεσιών, οι χονδρικές πωλήσεις (από τα οικεία τιμολόγια πώλησης) και, γενικά, τα πάσης φύσεως φορολογικά στοιχεία εσόδων, για διάστημα οπωσδήποτε ενός μηνός κάθε διαχειριστικής περιόδου.
4. Εάν εκδόθηκαν αντίστοιχα τιμολόγια πώλησης ή αποδείξεις λιανικής πώλησης και γενικώς φορολογικά στοιχεία αξίας για τα εκδοθέντα δελτία αποστολής ως και για τυχόν έσοδα που προκύπτουν από υπάρχοντα συμφωνητικά.
5. Εάν καλύπτονται με νόμιμα δικαιολογητικά επιστροφές και εκπτώσεις, για διάστημα οπωσδήποτε ενός μηνός κάθε διαχειριστικής περιόδου και πέραν αυτού κατά την κρίση του ελέγχου.
6. Σε περίπτωση που τα βιβλία τηρούνται χειρόγραφα, επαλήθευση των αθροίσεων εσόδων, για διάστημα οπωσδήποτε δύο μηνών κάθε διαχειριστικής περιόδου και πέραν αυτού κατά την κρίση του ελέγχου.
7. Αν για τις παραγωγικές επενδύσεις και αφορολόγητες κρατήσεις των αναπτυξιακών νόμων έχουν εφαρμοσθεί οι κείμενες διατάξεις.
8. Αν υφίστανται υπερτιμολογήσεις - υποτιμολογήσεις.
Οσον αφορά στη φορολογία ΦΠΑ, θα γίνεται, μεταξύ των άλλων, έλεγχος:
α. Αν μεταφέρθηκαν σωστά τα δεδομένα των βιβλίων στις υποβληθείσες δηλώσεις ΦΠΑ.
β. Αν για δαπάνες αξίας μεγαλύτερης των 294 ευρώ, προκειμένου για βιβλία Α' ή Β' κατηγορίας και των 881 ευρώ, προκειμένου για βιβλία Γ' κατηγορίας, για τις οποίες έχει εκπέσει ΦΠΑ, υπάρχουν τα νόμιμα δικαιολογητικά και παρέχεται γι' αυτές δικαίωμα έκπτωσης του αναλογούντος ΦΠΑ.
Εφόσον με τον έλεγχο επέρχεται επίλυση όλων ανεξαίρετα των φορολογικών διαφορών που προέκυψαν, ο φορολογούμενος θα πρέπει να καταβάλει το 20% των ποσών φόρων, τελών, εισφορών και προστίμων που του καταλογίσθηκαν, συγχρόνως με την επίλυση ή το αργότερο εντός των δύο επόμενων εργάσιμων ημερών.
Το υπόλοιπο βέβαια ποσό, ανεξαρτήτως είδους φορολογίας, θα βεβαιώνεται και θα καταβάλλεται σε δόσεις (18 ή 24 ανάλογα με το ύψος της οφειλής), ενώ σε κάθε περίπτωση το ποσό κάθε δόσης δεν θα μπορεί να είναι κατώτερο από 300 ευρώ, με εξαίρεση την τελευταία δόση.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ
