ΔΕΣΜΗ δραστικών μέτρων με στόχο τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 20% μέχρι το 2020 σε σχέση με το 1990, πρότεινε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο των κοινοτικών δράσεων για την αντιμετώπιση του φαινομένου των αερίων θερμοκηπίου. Τα μέτρα προκαλούν τις έντονες αντιδράσεις της βιομηχανίας, ενώ επιπτώσεις θα υπάρξουν και για τους καταναλωτές.
Οι προτάσεις του αρμόδιου επίτροπου για το Περιβάλλον, Σταύρου Δήμα, που έγιναν σε συνεργασία με τους συναδέλφους του Αντρις Πίμπαλγκς (Ενέργεια) και Νέλι Κρους (Ανταγωνισμός), χαιρετίστηκαν από τις πολιτικές ομάδες της Ευρωβουλής, έχουν ξεσηκώσει τις μεγάλες ευρωπαϊκές βιομηχανίες, που απειλούν με «φυγή» και μετεγκατάσταση σε χώρες με ηπιότερη νομοθεσία, αλλά και ορισμένες κυβερνήσεις, κυρίως τη γερμανική. Το κόστος εκτιμάται από την Επιτροπή σε 50 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ η βιομηχανία το ανεβάζει σε 120 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η βαριά βιομηχανία εκπέμπει το 50% (2 δισ. εκατ. τόνους) των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Το υπόλοιπο προέρχεται από τη γεωργία, τις καύσεις στις κατοικίες, την ψύξη και τις μεταφορές.
Οι εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα καταβάλουν το μεγαλύτερο τίμημα. Οι εν λόγω επιχειρήσεις από το 2013 θα πληρώνουν για όλες τις εκπομπές τους. Μέχρι τώρα έπαιρναν δωρεάν δικαιώματα εκπομπών μέχρις ενός ορισμένου ορίου και πλήρωναν σχετικά ασήμαντα ποσά για το μέγεθός τους σε περιπτώσεις υπερβάσεων.
Οι υπόλοιπες βαριές βιομηχανίες (χάλυβας, διυλιστήρια, τσιμέντα, υαλουργία, χαρτοποιία) θα πληρώσουν επίσης τα νέα μέτρα, αλλά με πιο ήπιο τρόπο τα πρώτα χρόνια. Οι βιομηχανίες αυτές θα αρχίσουν σταδιακά από το 2013 να πληρώνουν για τις εκπομπές τους, ενώ το 2020 θα εξισωθούν με τις εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, δηλαδή θα πληρώνουν για όλες τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Για τους κλάδους που είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στον ανταγωνισμό από παραγωγούς χωρών στις οποίες δεν επιβάλλονται ανάλογοι περιορισμοί για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, θα προβλεφτούν ευνοϊκές πρόνοιες σχετικά με τις εκπομπές. Η αναζήτηση δικαιωμάτων εκπομπών θα είναι ανοικτή και οποιοσδήποτε εμπορευόμενος της Ε.Ε. θα είναι σε θέση να αγοράζει δικαιώματα σε οποιοδήποτε κράτος μέλος.
Εισπράξεις από τα μέλη
Τα χρήματα για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα εισπράττονται από τα κράτη μέλη, μέσω των δικαιωμάτων που θα τους χορηγήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα οποία θα είναι ανάλογα του βιοτικού επιπέδου κάθε χώρας. Γ
ια παράδειγμα οι χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης θα πάρουν περισσότερα δικαιώματα από τα «15» παλαιά κράτη μέλη. Ολα τα κράτη μέλη καλούνται με τη σειρά τους να τα επενδύουν σε προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, με έμφαση τη χορήγηση κινήτρων για την ανέγερση οικολογικών κατοικιών.
Το «πακέτο» της Επιτροπής προβλέπει επίσης ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να ανεβάσουν, κατά μέσο όρο, στο 20% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, την ενέργεια προερχόμενη από ανανεώσιμες πηγές, εκ των οποίων το 10% θα πρέπει να προέρχεται από βιοκαύσιμα. Στην Ελλάδα το 2005 η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειες έφτανε στο 6,9% της συνολικής κατανάλωσης, ενώ μέχρι το 2020 θα πρέπει να φτάσει στο 18%.
Τα βιοκαύσιμα
Σχετικά με τα βιοκαύσιμα και τις αρνητικές εκθέσεις για την αποτελεσματικότητά τους που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, η Επιτροπή βάζει ποιοτικούς όρους. Ετσι δεν θα πρέπει να προέρχονται από καλλιέργειες ενεργειακών προϊόντων, που προέρχονται από αποψιλωμένες δασικές περιοχές, ούτε από βιοτόπους και προστατευόμενες περιοχές. Επιπλέον, για να γίνουν επιλέξιμα για φορολογικά κίνητρα θα πρέπει το τελικό προϊόν που προκύπτει, δηλαδή το καύσιμο αυτοκινήτων, να εκπέμπει τουλάχιστον 35% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από το συμβατικό καύσιμο.
Παρουσιάζοντας την πρόταση στην Ευρωβουλή ο κ. Μπαρόζο, αφού ανέφερε ότι το κόστος των μέτρων ανά καταναλωτή εκτιμάται σε 3 ευρώ/βδομάδα, επιχείρησε να καθησυχάσει τη βιομηχανία, υποσχόμενος ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας, διότι η Επιτροπή, εάν δεν υπάρξει συμφωνία σε παγκόσμιο επίπεδο, θα επιβάλει δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα, προερχόμενα από χώρες που δεν έχουν λάβει ανάλογα μέτρα.
Από την πλευρά του, ο κ. Δήμας δήλωσε ότι η δέσμη μέτρων, αξιοποιώντας το πρωτοποριακό ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής, δείχνει στους παγκόσμιους εταίρους μας ότι η ανάληψη γενναίων πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής συμβιβάζεται με τη συνέχιση της οικονομικής μεγέθυνσης και ευμάρειας.
Δίνει στην Ευρώπη πρωτοπορία στον αγώνα για τη δημιουργία μιας παγκόσμιας οικονομίας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η οποία θα προκαλέσει κύμα καινοτομίας και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στον τομέα των καθαρών τεχνολογιών, κατέληξε ο Επίτροπος.
Του ανταποκριτή μας ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΛΟΥ
