Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας, με τη θέσπιση «περιβαλλοντικών τελών κυκλοφορίας», προανήγγειλε ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, παρουσιάζοντας σήμερα το Εθνικό Σχέδιο για την Αντιμετώπιση της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης, που εκπόνησε το υπουργείο.
Όπως είπε ο κ. Σουφλιάς, το σχέδιο περιλαμβάνει:
- Μέτρα για τον έλεγχο των εκπομπών από τις οδικές μεταφορές, όπως ανανέωση του στόλου των οχημάτων, περιβαλλοντικά τέλη κυκλοφορίας, εφαρμογή πράσινων δακτυλίων κ.ά.
- Μέτρα για τη βιομηχανία
- Μέτρα για την κεντρική θέρμανση
- Μέτρα για την παρακολούθηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Οι προτάσεις και τα μέτρα αυτά, σημείωσε, θα αποτελέσουν αντικείμενο δημόσιου διαλόγου και διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και σε συνεργασία με συναρμόδια Υπουργεία (Οικονομικών, Μεταφορών, κ.ά.). Μετά το διάλογο, η εφαρμογή των μέτρων αναμένεται να αρχίσει εντός της διετίας 2009-2010, με εξαίρεση τα θέματα ανανέωσης του στόλου των οχημάτων, καθώς όπως επεσήμανε ο κ. Σουφλιάς είναι ένα θέμα για το οποίο αρμόδιο να αποφασίσει είναι το υπουργείο Οικονομικών που θα καθορίσει το πώς, το πότε και το με ποια κίνητρα θα γίνει ο εκσυγχρονισμός του στόλου των οχημάτων.
Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη ανανέωσης του στόλου, υπογραμμίζοντας ότι η κυριότερη αιτία ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις αστικές περιοχές είναι ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των πάσης φύσεως οχημάτων που κυκλοφορούν, στον υψηλό μέσο όρο της ηλικίας των οχημάτων αυτών και τα κυκλοφοριακά προβλήματα. Όπως επεσήμανε, ο μέσος όρος ηλικίας των ΙΧ αυτοκινήτων και ελαφρών φορτηγών αγγίζει τα 12 έτη και των βαρέων οχημάτων ξεπερνά τα 17 έτη, ενώ στην Ε.Ε. των «15», ο μέσος όρος είναι επτά και 12 έτη αντίστοιχα. Για το λόγο αυτό ο υπουργός χαρακτήρισε αναγκαία την ανανέωση του στόλου των οχημάτων, ειδικά για τα αυτοκίνητα παλαιότητας άνω των 15 ετών. Ο εκσυγχρονισμός του στόλου οχημάτων μπορεί να επιταχυνθεί εφόσον δοθούν και οικονομικά κίνητρα για την απόσυρση οχημάτων παλαιάς τεχνολογίας, ωστόσο όπως σημείωσε ο κ. Σουφλιάς, αυτό είναι ένα θέμα που δεν αφορά μόνο το ΥΠΕΧΩΔΕ, αλλά και άλλα υπουργεία, και κυρίως το υπουργείο Οικονομικών.
Περιβαλλοντικά τέλη κυκλοφορίας
Παράλληλα, ο υπουργός σημείωσε πως «μέχρι σήμερα δεν υπάρχει πρακτικά σύνδεση της περιβαλλοντικής επίδοσης του κάθε οχήματος με τις οικονομικές υποχρεώσεις του κατόχου προς την Πολιτεία (τέλη κυκλοφορίας κλπ), ούτε με τα δικαιώματα κίνησης και στάθμευσης του οχήματος». «Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σε συνάρτηση και με τη διαμορφωμένη αγορά των μεταφορικών μέσων, τη συνεχή γήρανση του στόλου των οχημάτων και κατά συνέπεια την αναίρεση της μείωσης των αντίστοιχων εκπομπών ρύπων που επιτυγχάνεται από τα οχήματα νέας τεχνολογίας», τόνισε ο κ. Σουφλιάς και με το σύνθημα «ο ρυπαίνων πληρώνει», πρότεινε την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας, που –όπως είπε- δεν θα γίνεται όπως σήμερα με βάση τον κυβισμό του κινητήρα, αλλά ανάλογα με την περιβαλλοντική επιβάρυνση του κινητήρα των οχημάτων.
Η διαδικασία για τα νέα «περιβαλλοντικά» τέλη κυκλοφορίας που θα ισχύουν για όλες τις κατηγορίες οχημάτων (Ι.Χ., δίκυκλα, φορτηγά κτλ.), θα πραγματοποιείται όπως και σήμερα, στο τέλος κάθε ημερολογιακού έτους από πιστοποιημένα σημεία συναλλαγής (π.χ. τράπεζες) με απαραίτητη όμως προϋπόθεση την προσκόμιση της κάρτας ελέγχου καυσαερίων του οχήματος.
Μάλιστα, όπως διευκρίνισε ο υπουργός, η μελέτη προβλέπει τη διάθρωση των χρεώσεων των περιβαλλοντικών τελών για Ι.Χ. και ελαφρά φορτηγά σε τέσσερις κατηγορίες - κλάσεις, ανάλογα με τις εκπομπές ρύπων των οχημάτων. Συγκεκριμένα, οχήματα με μηδενικές ή χαμηλές εκπομπές - Κλάση Α - δεν θα πληρώνουν τέλη. Θα υπάρχουν τρεις ακόμα Κλάσεις, για τα οχήματα με μέτριες, υψηλές και πολύ υψηλές εκπομπές, με αντίστοιχη κλιμάκωση των τελών. Ανάλογα με την Κλάση θα διαφοροποιείται και το χρώμα του σήματος των τελών κυκλοφορίας, ώστε να ελέγχεται ευκολότερα η εφαρμογή των μέτρων.
Επιπρόσθετα, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ πρότεινε τη θέσπιση περιβαλλοντικών περιορισμών κυκλοφορίας (Πράσινος Δακτύλιος), όπως πχ την εισαγωγή συστήματος περιορισμού εισόδου των οχημάτων σε κεντρικές περιοχές των δήμων, ανάλογα με την περιβαλλοντική επιβάρυνση του κινητήρα τους.
Κατι ανάλογο μελετάται από το ΥΠΕΧΩΔΕ και για την Αθήνα, ενδεχομένως –όπως είπε ο κ. Σουφλιάς- και με τη χρήση νέων ορίων για τον λεγόμενο πράσινο δακτύλιο. Σύμφωνα με τον υπουργό, το μέτρο του πράσινου δακτυλίου στην Αθήνα θα μπορούσε να εφαρμοστεί εντός του 2010, παράλληλα με την εφαρμογή του μέτρου διαφοροποίησης του χρώματος του σήματος των περιβαλλοντικών τελών κυκλοφορίας, ώστε να ελέγχεται ευκολότερα η εφαρμογή του μέτρου.
Μέτρα για τη βιομηχανία
Εξάλλου, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ παρουσίασε και σειρά μέτρων για τη βιομηχανία. Τα κυριότερα αφορούν την εφαρμογή των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών και τους συνεχείς ελέγχους από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ, με σκοπό τον έλεγχο της εφαρμογής των περιβαλλοντικών όρων των βιομηχανικών/βιοτεχνικών εγκαταστάσεων. Όπως είπε ο κ. Σουφλιάς, ηδη, περίπου το ένα τρίτο των αναθεωρημένων ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων έχει εκδοθεί, σημειώνοντας ότι το ποσοστό αυτό είναι αντίστοιχο με αυτό στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.
Στα μέτρα περιλαμβάνεται και η εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Μείωσης Εκπομπών (διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου και σωματιδίων) από 28 υφιστάμενες μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης της Ελλάδας (διυλιστήρια, τσιμεντοβιομηχανίες, ΔΕΗ), σύμφωνα με την οδηγία 2001/80/ΕΚ όπως ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με την ΚΥΑ 29457/ 1511/05 (ΦΕΚ 992Β).
Ο κ. Σουφλιάς αναφέρθηκε επίσης στα μέτρα που προβλέπονται στη μελέτη για την Κεντρική Θέρμανση, προτείνοντας:
- Υποχρεωτική αλλαγή των καυστήρων πετρελαίου με καυστήρες φυσικού αερίου, εντός διαστήματος 3ετίας από τη διέλευση αγωγού και τη διαπιστωμένη δυνατότητα σύνδεσης με κάθε οικοδομή.
- Ένταση των ελέγχων στην Κεντρική Θέρμανση
- Συνεπή εφαρμογή της οδηγίας 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
Τέλος, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ πρότεινε σειρά μέτρων για τη συστηματική και αξιόπιστη παρακολούθηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την αξιολόγηση της απόδοσης των μέτρων που θα εφαρμοστούν. Πιο συγκεκριμένα:
• Ανάπτυξη με ευθύνη του ΥΠΕΧΩΔΕ ενός επαρκούς Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης. Οι Περιφέρειες θα έχουν την ευθύνη της συντήρησης και καλής λειτουργίας του Δικτύου και το ΥΠΕΧΩΔΕ την ευθύνη της συλλογής και αξιολόγησης των στοιχείων και της ενημέρωσης του κοινού.
• Νομοθετική ρύθμιση για την υποχρεωτική υποβολή από διάφορους δημόσιους φορείς, στο Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ), στοιχείων και δεδομένων, απαραίτητων για τη συστηματική αξιολόγηση της απόδοσης των ανωτέρω μέτρων και όσων μέτρων θα θεσμοθετηθούν στο μέλλον.
• Σύνταξη από το ΕΚΠΑΑ έκθεσης αξιολόγησης της απόδοσης των μέτρων ανά διετία. Η έκθεση αξιολόγησης θα αποστέλλεται στη Βουλή.
