Τα αποτελέσματα πανευρωπαϊκής έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε δικτυακούς τόπους που παρέχουν υπηρεσίες για κινητά τηλέφωνα, όπως ήχους κλήσης (ring-tones) και εικόνες οθόνης (wallpapers) ανακοίνωσε σήμερα η κ. Meglena Kuneva, Επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για θέματα καταναλωτών.
Η έρευνα, η οποία διενεργήθηκε σε περισσότερους από 500 δικτυακούς τόπους στα 27 κράτη μέλη, τη Νορβηγία και στην Ισλανδία, αποκάλυψε ότι το 80% των δικτυακών τόπων που ελέγχθηκαν πρέπει να ερευνηθούν περαιτέρω διότι υπάρχουν υπόνοιες παράβασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί καταναλωτών. Πολλοί από τους δικτυακούς τόπους απευθύνονται σε παιδιά και σε νέους.
Τα προβλήματα που εντοπίστηκαν αφορούσαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: ασαφή ενημέρωση σχετικά με τιμές, δηλ. οι τιμές δεν είναι πλήρεις, δεν περιλαμβάνουν τους φόρους ή οι πελάτες δεν γνωρίζουν ότι αποδέχονται να γίνουν συνδρομητές. Πολλοί τέτοιοι δικτυακοί τόποι δεν παρέχουν ορισμένα από τα απαιτούμενα στοιχεία επικοινωνίας του πάροχου της υπηρεσίας.
¶λλα προβλήματα αφορούν την παραπλανητική πληροφόρηση, στις περιπτώσεις που βασικές πληροφορίες αναγράφονται με ψιλά γράμματα ή είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν στο δικτυακό τόπο ή η λέξη «δωρεάν» χρησιμοποιείται για να παραπλανήσει τους καταναλωτές ώστε να αποδεχθούν συμβόλαια μεγάλης διάρκειας. Οι παραβάσεις της νομοθεσίας ποικίλλουν ως προς το βαθμό σοβαρότητας. Οι Ευρωπαίοι έχουν στην κατοχή τους περισσότερα από 495 εκατ. κινητά τηλέφωνα και οι ήχοι κλήσεις μόνο εκτιμάται ότι το 2007 αποτελούσαν το 29% του συνόλου της αγοράς «υπηρεσιών για κινητά τηλέφωνα» στην Ευρώτη (υψηλότερη κατά 10% περίπου σε σχέση με το 2006). Η αξία των πωλήσεων ήχων κλήσης στην Ευρώπη το 2007 εκτιμάται ότι ανήλθε στα 691 εκατ. ευρώ. Επτά χώρες (Νορβηγία, Φινλανδία, Σουηδία, Λετονία, Ισλανδία, Ρουμανία, Ελλάδα) δημοσιεύουν τα ονόματα των δικτυακών τόπων στους οποίους διαπιστώθηκαν παρατυπίες.
«Αυτή η πανευρωπαϊκή ενέργεια αποτελεί άμεση απάντηση στις εκατοντάδες καταγγελίες που έχουν λάβει οι εθνικές αρχές από τους καταναλωτές. Πάρα πολλά άτομα πέφτουν θύματα τέτοιων δαπανηρών εκπλήξεων από μυστηριώδεις χρεώσεις, τέλη και συνδρομές για ήχους κλήσεις που πληροφορήθηκαν για πρώτη φορά όταν είδαν το λογαριασμό του κινητού τους. Θα ληφθούν μέτρα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για την πάταξη αυτών των παρόχων Πρέπει όμως να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα, ιδίως στους εφήβους και στα παιδιά - τα μάτια σας δεκατέσσερα ! Προσοχή στα ψιλά γράμματα! Υπάρχουν πολλοί αξιόπιστοι πάροχοι υπηρεσιών στην αγορά αλλά για να είστε ασφαλείς όταν αγοράζετε τέτοιες υπηρεσίες, να ελέγχετε τα ψιλά γράμματα και να βεβαιώνεστε ότι δεν αποδέχεστε με την υπογραφή σας τίποτε παραπάνω από αυτό που ζητήσατε».
Ο έλεγχος της συμμόρφωσης (sweep)
Ο «έλεγχος της συμμόρφωσης» αποτελεί ένα νέο είδος έρευνας και επιβολής της νομοθεσίας εκ μέρους της ΕΕ. Τα κράτη μέλη διενεργούν ταυτόχρονους, συντονισμένους ελέγχους σε ιστοσελίδες για να εντοπίσουν παραβάσεις της νομοθεσίας για τους καταναλωτές σε ένα συγκεκριμένο τομέα. Επικοινωνούν με τις επιχειρήσεις για τις οποίες υπάρχουν υπόνοιες παρατυπιών και τους ζητούν να δώσουν διευκρινίσεις και/ή να επανορθώσουν.
Ο έλεγχος της συμμόρφωσης όσον αφορά τις υπηρεσίες για τα κινητά τηλέφωνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ 2 και 6 Ιουνίου. Οι αρχές επιβολής της νομοθεσίας σε όλη την Ευρώπη προέβησαν σε έλεγχο δικτυακών τόπων που παρέχουν υπηρεσίες για κινητά τηλέφωνα εξαιτίας υπονοιών για παράβαση της νομοθεσίας της ΕΕ για τους καταναλωτές – οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (2005/29/ΕΚ)• οδηγία για τις πωλήσεις εξ αποστάσεως και οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο.
Τα αποτελέσματα
Ο έλεγχος συμμόρφωσης επικεντρώθηκε σε 3 πρακτικές που παρατηρούνται στον τομέα των υπηρεσιών για κινητά τηλέφωνα και υπονομεύουν τα δικαιώματα των καταναλωτών (ασαφής πληροφόρηση για την τιμή της προσφοράς, για τα στοιχεία του πάροχου υπηρεσιών, παραπλανητική διαφήμιση).
- Πραγματοποιούνται περαιτέρω έρευνες στο 80% των δικτυακών τόπων που ελέγχθηκαν. Ο συνολικός αριθμός των δικτυακών τόπων που ελέγχθηκαν ήταν 558, ο συνολικός αριθμός των δικτυακών τόπων που πρέπει να υποβληθούν σε περαιτέρω έρευνα είναι 466. Για 79 περιπτώσεις απαιτείται ενδεχομένως διασυνοριακή συνεργασία των διαφόρων εθνικών αρχών: περιπτώσεις ΣΠΚ (δικτύου συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών).
- Το 50% των δικτυακών τόμων που ελέγχθηκαν απευθύνονται σε παιδιά (279 σε σύνολο 558). Οι εν λόγω δικτυακοί τόποι χρησιμοποιούσαν χαρακτήρες παιδικών κινουμένων σχεδίων, πολύ δημοφιλείς τηλεοπτικούς χαρακτήρες ή απαιτούσαν τη γονική συναίνεση. Το ίδιο υψηλό ποσοστό παρατυπιών (80%) παρατηρήθηκε και σε αυτούς τους δικτυακούς τόπους.
- Πολλοί δικτυακοί τόποι εμφάνισαν πολλαπλές παρατυπίες. Τα αριθμητικά στοιχεία έχουν ως εξής:
Το 50% περίπου του συνόλου των δικτυακών τόπων που ελέγχθηκαν παρουσίαζαν κάποια παρατυπία που αφορούσε την πληροφόρηση σχετικά με την τιμή της προσφοράς (268 σε σύνολο 558).
- Σε πολλούς από τους δικτυακούς τόπους οι τιμές και οι σχετικές επιβαρύνσεις και τα τέλη δεν εμφανίζονται καθαρά ή δεν αναφέρονται καθόλου - μέχρι τη στιγμή που ο καταναλωτής λάβει το τιμολόγιο μέσω του λογαριασμού του κινητού του.
- Οι τιμές δεν περιλαμβάνουν όλους τους φόρους, ενώ στην περίπτωση συνδρομής, η λέξη «συνδρομή» δεν αναφέρεται σαφώς ή δεν είναι σαφής η περίοδος της συνδρομής.
- Περισσότεροι από το 70% όλων των δικτυακών τόπων που ελέγχθηκαν δεν περιείχαν τις πληροφορίες που απαιτούνται για την επικοινωνία με τον πάροχο υπηρεσιών - η επωνυμία, η διεύθυνση ή τα στοιχεία επικοινωνίας δεν ήταν πλήρη (σε 399 από τους 558 δικτυακούς τόπους). Αυτό αποτελεί παράβαση της νομοθεσίας της ΕΕ - σύμφωνα με την οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο 2000/31/ΕΚ πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία του πάροχου των υπηρεσιών, μεταξύ των οποίων και μία διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
- Περισσότεροι από το 60% των δικτυακών τόπων που ελέγχθηκαν παρουσίαζαν τις πληροφορίες με παραπλανητικό τρόπο (344 σε σύνολο 558). Οι πληροφορίες για τη σύμβαση αναγράφονται αλλά με ψιλά γράμματα ή είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Τα αγαθά και οι υπηρεσίες διαφημίζονται ως «δωρεάν», αλλά ο πελάτης παραπλανάται και αργότερα ανακαλύπτει ότι υπάρχει επιβάρυνση ή ότι έχει δεσμευτεί με συμβόλαιο.
Τι θα γίνει στη συνέχεια;
Οι εθνικές αρχές θα επικοινωνήσουν με τις εταιρείες και θα ζητήσουν από αυτές να δώσουν διευκρινίσεις ή να διορθώσουν τα προβλήματα που έχουν εντοπιστεί. Στην περίπτωση που δεν το κάνουν, ενδέχεται να ληφθεί νομική δράση που θα οδηγήσει στην επιβολή προστίμων ή στο κλείσιμο των δικτυακών τόπων. Για τις διασυνοριακές περιπτώσεις, οι εθνικές αρχές θα συνεργαστούν με συναδέλφους τους από άλλες αρχές της ΕΕ. Οι εθνικές αρχές καλούνται να υποβάλουν έκθεση προόδου κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009.
