Ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι που εργάζονταν για την «απάντηση» της κυβέρνησης στον Covid-19 έκαναν εντυπωσιακά (και μάλλον ύποπτα) έγκαιρες χρηματοοικονομικές συναλλαγές όταν ξεκίνησε η πανδημία — τόσο λίγο πριν βυθιστούν οι αγορές όσο και πριν επιδοθούν σε ράλι — όπως αποκαλύπτει μεγάλη έρευνα της Wall Street Journal.
Τον Ιανουάριο του 2020, το κοινό των ΗΠΑ αγνοούσε σε μεγάλο βαθμό την απειλή που αποτελούσε για τον υπόλοιπο κόσμο η εξάπλωση του ιού στην Κίνα, αλλά οι υγειονομικοί αξιωματούχοι βρίσκονταν σε υψηλό επίπεδο συναγερμού και ετοιμάζονταν για μια κρίση. Αναπληρωτής του ανώτατου αξιωματούχου υγείας Άντονι Φάουτσι ανέφερε 10 πωλήσεις αμοιβαίων κεφαλαίων και μετοχών συνολικού ύψους μεταξύ 157.000 και 480.000 δολαρίων εκείνον τον μήνα. Αξιωματούχοι μιας άλλης υπηρεσίας υγείας, της Health and Human Services, ανέφεραν 60% περισσότερες πωλήσεις μετοχών και κεφαλαίων τον Ιανουάριο από τον μέσο όρο των προηγούμενων 12 μηνών.
Οι αξιωματούχοι έκαναν συναλλαγές σε εύθετο χρόνο κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Μέχρι τον Μάρτιο, οι υπηρεσίες σε όλη την κυβέρνηση εργάζονταν σε μέτρα ευρείας εμβέλειας για να στηρίξουν την οικονομία και τις αγορές. Η τότε υπουργός Μεταφορών Ιλέιν Τσάο έκανε τοποθετήσεις άνω των 600.000 δολαρίων σε δύο μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, ενώ η ομάδα της της συμμετείχε στην αντιμετώπιση της πανδημίας και ο σύζυγός της, Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Μιτς Μακόνελ, ηγούνταν των διαπραγματεύσεων για ένα τεράστιο σχέδιο τόνωσης της αγοράς.
Και ενώ η κυβέρνηση είχε στα σκαριά ένα πακέτο φθηνών δανείων που στόχευε ειδικά να βοηθήσει εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Boeing Co. και General Electric Co., ένας αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών που συμμετείχε στη διαχείριση της βοήθειας απέκτησε μετοχές και των δύο εταιρειών.
Ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι κατείχαν μετοχές εκατομμυρίων δολαρίων σε βιομηχανίες που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα που τέθηκαν σε εφαρμογή. Περίπου 240 αξιωματούχοι σε υπηρεσίες υγείας και στο Πεντάγωνο, βασικός παράγοντας στην ανάπτυξη εμβολίων, ανέφεραν ότι κατέχουν συνολικές τοποθετήσεις μεταξύ 9 και 28 εκατομμυρίων δολαρίων σε εταιρείες φαρμάκων, παραγωγής και βιοτεχνολογίας που κέρδισαν ομοσπονδιακές συμβάσεις σχετικά με τον Covid-19 το 2020 και το 2021, σύμφωνα με την έρευνα της WSJ.
Σχεδόν 400 αξιωματούχοι σε 50 οργανισμούς ανέφεραν ότι κατείχαν μετοχές σε αεροπορικές εταιρείες, θέρετρα, ξενοδοχεία, εστιατόρια και εταιρείες κρουαζιέρας στις αρχές του 2020. Μέχρι τον Μάρτιο, κάθε σημαντικός οργανισμός είχε εμπλακεί στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Εκείνος ο μήνας ήταν ο πιο δραστήριος για συναλλαγές από αξιωματούχους σε όλη την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του HHS, σύμφωνα με δεδομένα που αναλύθηκαν για περίπου 12.000 αξιωματούχους από το 2016 έως και το 2021.
Ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι ανέφεραν περισσότερες από 11.600 συναλλαγές τον συγκεκριμένο μήνα, 44% περισσότερες από σε οποιονδήποτε άλλο μήνα στην ανάλυση. Οι υπηρεσίες υγείας δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό. Εκπρόσωπος του Πενταγώνου είπε ότι το μεγαλύτερο μέρος του αμυντικού προσωπικού δεν εργάζεται σε θέματα που επηρεάζουν μεγάλους εργολάβους ή επηρεάζουν τα οικονομικά ιδιωτικών εταιρειών και είπε ότι το υπουργείο είναι «δεσμευμένο να αποτρέπει τις συγκρούσεις συμφερόντων».
Οι ανώτεροι ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι υποχρεούνται να αποκαλύπτουν τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και τις συναλλαγές τους καθώς και εκείνα των συζύγων και των εξαρτώμενων τέκνων τους στις ετήσιες δηλώσεις τους στην εφορία. Οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι απαγορεύεται να εργάζονται σε θέματα στα οποία έχουν σημαντικό οικονομικό μερίδιο, να ανταλλάσσουν μη δημόσιες πληροφορίες που έχουν μάθει στην εργασία τους και να λαμβάνουν οποιαδήποτε επίσημη ενέργεια που δημιουργεί την εντύπωση σύγκρουσης συμφερόντων.
Οι κανόνες δεοντολογίας των περισσότερων οργανισμών επικεντρώνονται στο είδος των μετοχών που μπορούν να διαπραγματεύονται οι υπάλληλοι και όχι στο πότε μπορούν να τις διαπραγματεύονται. Και δεν υπάρχουν περιορισμοί στις επενδύσεις των ομοσπονδιακών αξιωματούχων σε διαφοροποιημένα αμοιβαία κεφάλαια, τα οποία ήταν πιο ασταθή από ό,τι συνήθως στις αρχές της πανδημίας.
Τρεις ημέρες μετά τον ερχομό του 2020, ανώτατοι αξιωματούχοι υγείας των ΗΠΑ ειδοποιήθηκαν για έναν ανεξήγητο ιό που κάνει ανθρώπους στην Κίνα να ασθενούν βαρύτατα.
Στα τέλη Ιανουαρίου, οι ηγέτες των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων έσπευσαν να αναπτύξουν ακριβείς δοκιμές, οι αξιωματούχοι των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας έκαναν τα πρώτα βήματα προς την ανάπτυξη ενός εμβολίου και η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων αγωνιζόταν για να διευκολύνει τις επιλογές πρόληψης και θεραπείας για το νέο κορωνοϊός.
Στις 24 Ιανουαρίου, τέσσερις ημέρες αφότου το CDC ανέφερε δημόσια την πρώτη επιβεβαιωμένη μόλυνση από τον Covid-19 στις ΗΠΑ, ο Χιου Άουχινκλος, κύριος αναπληρωτής διευθυντής στο Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων συνόψισε την κατάσταση της υπηρεσίας του σε ένα email: «Νέος κορονωϊός όλη την ώρα».
Την ίδια μέρα, ενώ το χρηματιστήριο παρέμενε σε κλίμα ευφορίας, ο Δρ. Άουχινκλος ανέφερε ότι ρευστοποίησε έως 50.000 δολάρια ενός μετοχικού αμοιβαίου κεφαλαίου. Λίγες ημέρες αργότερα πούλησε δύο ακόμη αμοιβαία κεφάλαια και μια μετοχή, τη Chevron Corp., σύμφωνα με τις οικονομικές του καταστάσεις, που δείχνουν σειρά εξαιρετικά έγκαιρων συναλλαγών. Αυτή ήταν μόνο η αρχή.
Ο Δρ. Άουχινκλος προσκλήθηκε σε μια συνάντηση στις 29 Ιανουαρίου μιας ομάδας εργασίας του NIH που ονομάζεται Διεθνής Υποεπιτροπή Κλινικής Έρευνας. Το κορυφαίο θέμα της ημερήσιας διάταξης ήταν «Ο κορωνοϊός της Γουχάν—σχέδια για απάντηση», σύμφωνα με μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που δόθηκαν στη WSJ ως απάντηση σε αιτήματα της εφημερίδας για αποκάλυψη δημόσιων αρχείων.
Την τελευταία ημέρα του Ιανουαρίου, ένα email που στάλθηκε στον Δρ. Άουχινκλος και στο αφεντικό του, τον Δρ. Φάουτσι, σηματοδότησε τη σοβαρότητα της απειλής. Οι αξιωματούχοι της Δημόσιας Υπηρεσίας Υγείας είχαν ενημερωθεί ότι θα μπορούσαν να βοηθήσουν στις «προσπάθειες καραντίνας».
Οι πωλήσεις του Ιανουαρίου ανήλθαν στον μεγαλύτερο αριθμό συναλλαγών που είχε αναφέρει ο συγκεκριμένος αξιωματούος από το 2018. Κάθε συμμετοχή που πούλησε είδε την αξία της να υποχωρεί απότομα κατά την ύφεση της αγοράς που ακολούθησε, καθώς το κοινό και οι επενδυτές άρχισαν να ανησυχούν για την απειλή που θέτει ο Covid-19. Ο Δρ. Άουχινκλος, ο οποίος διατήρησε κάποιες άλλες εκμεταλλεύσεις, δεν απάντησε σε αιτήματα για σχόλιο. Το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων αρνήθηκε να τον καταστήσει διαθέσιμο για συνέντευξη.
Ο οργανισμός ανέφερε απλώς ότι οι εκθέσεις οικονομικών καταστάσεων εξετάζονται τακτικά από αξιωματούχους δεοντολογίας του NIH για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις αναφοράς και να επιλυθούν πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων. Αρνήθηκε να πει εάν ο Δρ. Άουχινκλος έκανε τις συναλλαγές μόνος του ή είχε διαχειριζόμενο λογαριασμό.
«Σε ό,τι αφορά το απόρρητο των εργαζομένων, δεν θα αποκαλύψουμε τις πρόσθετες πληροφορίες που ζητήθηκαν, επειδή υπερβαίνουν τις απαιτήσεις αναφοράς δημόσιας οικονομικής γνωστοποίησης», ανέφερε η υπηρεσία.
Μεταξύ των αξιωματούχων που συμμετείχαν στην πρώιμη αντιμετώπιση της πανδημίας του CDC ήταν επίσης ο Στίβεν Ρεντ, βετεράνος επιδημιολόγος που υπηρετεί ως αναπληρωτής διευθυντής για την Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας και την Εφηρμοσμένη Επιστήμη στον οργανισμό. Ο ρόλος του περιελάμβανε τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση του ιού και την ομοσπονδιακή απάντηση προκειμένου να ενημερώσει τους νομοθέτες.
Το CDC είχε ξεκάθαρη άποψη για την απειλή του ιού μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου, είπε αργότερα ο Δρ Ρεντ σε συνέντευξη στην Ατλάντα. «Ήταν εύκολο να δούμε ότι θα ήταν ένα πραγματικά μεγάλο πρόβλημα», είπε.
Ο Δρ. Ρεντ αποκάλυψε πωλήσεις μεταξύ 95.004 και 250.000 δολαρίων σε μετοχές και ομόλογα τον Ιανουάριο. Ανέφερε την πώληση τον Φεβρουάριο ομολόγων αξίας 100.001 έως 250.000 δολαρίων, μαζί με αγορές βραχυπρόθεσμων ομολογιακών κεφαλαίων (επένδυση χαμηλού κινδύνου) ύψους από 2.002 έως 30.000 δολαρίων.
Ο Δρ. Ρεντ ισχυρίστηκε ότι δεν γνώριζε εκ των προτέρων αυτές τις συναλλαγές, οι οποίες, όπως είπε, έγινε στο πλαίσιο ιδιωτικού λογαριασμού συνταξιοδότησης της συζύγου του από έναν οικονομικό σύμβουλο. Υποστήριξε ακόμη ότι δεν τα έμαθε μέχρι εκείνο το καλοκαίρι, αν και ήταν υποχρεωμένος από τον νόμο να αναφέρει τυχόν συναλλαγές που έγιναν στους λογαριασμούς του ή της συζύγου του εντός 30 ημερών.
Στα τέλη Φεβρουαρίου 2020, καθώς η συνειδητοποίηση της ιογενούς απειλής αυξανόταν, οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ αντιμετώπισαν ένα διαφορετικό πρόβλημα: τις αναταράξεις στις αγορές. Οι αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών και της Federal Reserve άρχισαν να συντονίζονται για μέτρα σταθεροποίησής τους.
Οι αμερικανικές μετοχές βυθίστηκαν στις 20 Φεβρουαρίου και μία εβδομάδα αργότερα οι αγορές μετοχών παγκοσμίως κατέγραψαν τη μεγαλύτερη πτώση μιας εβδομάδας από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Οι αποδόσεις των 10ετών και 30ετών τίτλων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ διολίσθησαν σε ιστορικό χαμηλό, καθώς οι επενδυτές κατέφυγαν σε αυτά τα σχετικά ασφαλέστερα περιουσιακά στοιχεία.
Στις 28 Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ σημείωσε σε γραπτή δήλωση ότι η κεντρική τράπεζα ήταν έτοιμη να μειώσει τα επιτόκια, μια ενθαρρυντική κίνηση με στόχο την καταστολή της οικονομικής αναταραχής.
Τις επτά ημέρες που προηγήθηκαν αυτής της δήλωσης, αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών και της Fed ανέφεραν περισσότερες από διπλάσιες συναλλαγές σε σχέση με το ίδιο επταήμερο του 2019.
Ανέφεραν περισσότερες από τρεις αγορές μετοχών ή αμοιβαίων κεφαλαίων για κάθε πώληση από τις 21 Φεβρουαρίου έως τις 27 Φεβρουαρίου 2020, σύμφωνα με την ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων. Αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών ως ομάδα ανέφεραν περίπου 30% περισσότερες αγορές μετοχών και αμοιβαίων κεφαλαίων τον Φεβρουάριο από τον μέσο όρο των προηγούμενων 12 μηνών.
Δύο πρόεδροι τραπεζών της Fed παραιτήθηκαν πέρυσι αφού αποκάλυψαν μια σειρά επενδύσεων κατά τη διάρκεια παρεμβάσεων της Fed στην αγορά ως απάντηση στον Covid-19. Η κεντρική τράπεζα τον Φεβρουάριο του 2022 απαγόρευσε στα ανώτατα στελέχη της να αγοράζουν μεμονωμένες μετοχές και κεφάλαια του κλάδου και απαγόρευσε τις συναλλαγές σε περιόδους «αυξημένης πίεσης στις χρηματοπιστωτικές αγορές».
Σε έκτακτες συνεδριάσεις στις 3 Μαρτίου και 15 Μαρτίου 2020, η Fed μείωσε τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια σχεδόν στο μηδέν και επέβαλε άλλα μέτρα στήριξης της αγοράς.
Επιπλέον στις 13 Μαρτίου, ο τότε Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε μια ομοσπονδιακή συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα για την αύξηση της ικανότητας δοκιμών της χώρας για τον Covid, προσκαλώντας κορυφαία στελέχη σε 10 εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Target Corp., Walmart Inc., CVS Pharmacy Inc. και Walgreens Boots Alliance Inc., στον Λευκό Οίκο. Περίπου 300 ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι είχαν μετοχές σε τουλάχιστον μία από τις 10 εταιρείες εκείνη την εποχή, δείχνουν οι οικονομικές τους δηλώσεις.
Καθώς ο αριθμός των κρουσμάτων αυξανόταν, το Κογκρέσο στα μέσα Μαρτίου διαπραγματευόταν με τη διοίκηση για ένα πακέτο που παρείχε κεφάλαια σε άτομα και εταιρείες που επλήγησαν από τις επιπτώσεις.
Οι μειώσεις των επιτοκίων δεν είχαν ηρεμήσει αμέσως τους επενδυτές. Η διαπραγμάτευση των μετοχών σταμάτησε για 15 λεπτά το πρωί της 16ης Μαρτίου, όταν ο S&P 500 υποχώρησε 7%, προκαλώντας τον λεγόμενο διακόπτη κυκλώματος. Ο δείκτης κλιμακώθηκε μέχρι το καμπανάκι του κλεισίματος, με πτώση 12%. Την ίδια μέρα, η κ. Τσάο, υπουργός Μεταφορών, πραγματοποίησε τρεις αγορές σε μετοχικά ταμεία που παρακολουθούν τον S&P 500 και το χρηματιστήριο των ΗΠΑ γενικά, συνολικού ύψους μεταξύ 600.003 και 1,2 εκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με τις οικονομικές της καταστάσεις.
Μετά την απογοήτευση των Ρεπουμπλικανών με ένα προηγούμενο νομοσχέδιο ανακούφισης, ο σύζυγος της κυρίας Τσάο, τότε ηγέτης της πλειοψηφίας στη Γερουσία ΜακΚόνελ, είχε αναλάβει τα ηνία στο Κογκρέσο για ένα πολύ σχέδιο τόνωσης. Κυκλοφόρησε το προσχέδιό του στις 19 Μαρτίου.
Η κα Τσάο εργαζόταν επίσης για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Οργανισμός του υπουργείου της ήταν μέρος της Task Force για τον κορωνοϊό του Λευκού Οίκου καιβοηθούσε τους επαναπατρισμούς Αμερικανών στο εξωτερικό, διενεργούσε προβολές στα αεροδρόμια, καθιέρωσε πρωτόκολλα υγείας για αεροπορικές εταιρείες και κρουαζιερόπλοια και συντονιζόταν με διεθνείς ομολόγους, όπως η ίδια είπε σε επιτροπή της Βουλής.
Ο S&P 500 έπιασε πάτο στις 23 Μαρτίου. Από το υψηλό του στις 19 Φεβρουαρίου, είχε υποχωρήσει σχεδόν 34%.
Από νωρίς η κυβέρνηση Τραμπ κατέστησε σαφές ότι δεν θα άφηνε την Boeing ή τον υπόλοιπο κλάδο των αερομεταφορών και των αεροπορικών εταιρειών να κρέμονται σε μία κλωστή, καθώς η ταξιδιωτική βιομηχανία βρισκόταν σε αναταραχή. «Πρέπει να προστατεύσουμε την Boeing», είπε ο κ. Τραμπ στις 17 Μαρτίου. «Θα βοηθήσουμε την Boeing».
Το Υπουργείο Οικονομικών παρουσίασε δημοσίως τι ήθελε να δει στη νομοθεσία τόνωσης της οικονομίας στις 18 Μαρτίου, συμπεριλαμβανομένων 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε δάνεια για αεροπορικές εταιρείες και 450 δισεκατομμυρίων δολαρίων για «τομείς που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα» και μικρές επιχειρήσεις.
Δύο ημέρες αργότερα, ο σύμβουλος του Υπουργείου Οικονομικών για θέματα εσωτερικών οικονομικών Τζεφ Γκέτμαν ανέφερε αγορές 15 μετοχών, συμπεριλαμβανομένων των Boeing και General Electric, συνολικού ύψους μεταξύ 29.015 και 260.000 δολαρίων. Η Boeing βρισκόταν σε στενή επαφή με αξιωματούχους του Υπουργείου Οικονομικών καθώς ασκούσε πιέσεις στη διοίκηση και στο Κογκρέσο για ομοσπονδιακή βοήθεια.
Μέρες μετά τις αγορές μετοχών του κ. Γκέτμαν οι νομοθέτες εισήγαγαν μια πρόσθετη διάταξη για βοήθεια 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς εταιρείες που θεωρούνταν απαραίτητες για την εθνική ασφάλεια, μεταξύ των οποίων και η Boeing. Η διάταξη παρέμεινε στην τελική νομοθεσία, εξουσιοδοτώντας το Υπουργείο Οικονομικών να διαχειρίζεται τα κεφάλαια. Ο τότε Γραμματέας Στίβεν Μνούτσιν είπε αργότερα ότι το ταμείο δημιουργήθηκε έχοντας κατά νου εταιρείες όπως η Boeing και η GE.
Ο κ. Γκέτμαν συγκάλεσε την ομάδα που διαχειρίστηκε τα 80 δισεκατομμύρια δολάρια της νομοθεσίας για τις αεροπορικές εταιρείες - που περιελάμβανε το ταμείο δανείων εθνικής ασφάλειας - σύμφωνα με το βιογραφικό του στον ιστότοπο του κυβερνήτη της Βιρτζίνια Γκλεν Γιάνγκιν, για τον οποίο τώρα υπηρετεί ως επικεφαλής του προσωπικού. Η Boeing δεν υπέβαλε τελικά αίτηση επειδή αντιτάχθηκε στον όρο ότι οι ΗΠΑ θα αναλάβουν μετοχές ή εγγυήσεις για μετοχές σε αποδέκτες δανείων, δήλωσε τότε ο διευθύνων σύμβουλός της.
Μια εβδομάδα μετά τις αγορές μετοχών του κ. Γκέτμαν στις 20 Μαρτίου, οι μετοχές της Boeing αυξήθηκαν κατά 70% και της GE αυξήθηκαν κατά 17%. Ο κ. Γκέτμαν αρνήθηκε να σχολιάσει το δημοσίευμα της WSJ.
