Από την έντυπη έκδοση
Των Θάνου Τσίρου και Δανάης Αλεξάκη
Ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις διαρκείας προμηνύουν οι σημαντικές ανατιμήσεις των εισαγόμενων βιομηχανικών αγαθών και πρώτων υλών, καθώς και οι τιμές παραγωγού αγροτικών προϊόντων που κατέγραψε η Ελληνική Στατιστική Αρχή.
Ο «εισαγόμενος» πληθωρισμός, όπως αυτός αποτυπώνεται μέσα από τη μεταβολή του δείκτη τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία, επιταχύνθηκε τον Αύγουστο στο +32%, ποσοστό μεγαλύτερο συγκριτικά με το αντίστοιχο του Ιουλίου, που ήταν 28,1%.
Παράλληλα, οι τιμές παραγωγού αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν τον Αύγουστο κατά 8,1%, ενώ το κόστος παραγωγής των αγροτικών αγαθών εκτινάχθηκε κατά 24,9%, λόγω ανατιμήσεων των λιπασμάτων και των καυσίμων. Οι αυξήσεις τιμών στα βιομηχανικά και τα αγροτικά προϊόντα αποτελούν «υποθήκες» πληθωριστικών πιέσεων, καθώς δεν επηρεάζουν μόνο τον δείκτη τιμών καταναλωτή του μήνα που αφορά η μέτρηση, αλλά -ανάλογα με το προϊόνεπηρεάζουν και τις λιανικές τιμές και μάλιστα με υστέρηση μηνών. Επίσης, οι όποιες ανατιμήσεις καταγράφονται ενισχύουν την ήδη έντονη πληθωριστική ψυχολογία στην αγορά.
H πορεία του πληθωρισμού τον Οκτώβριο θα είναι καθοριστική για το σύνολο της χρονιάς γι' αυτό και τα στοιχεία αναμένονται με ιδιαίτερη αγωνία. Τρεις μήνες περίπου πριν από την αλλαγή του χρόνου -και δεδομένου ότι η πληθωριστική κρίση είχε ήδη ξεκινήσει πέρυσι τον Οκτώβριοτο αναμενόμενο είναι να σημειωθεί σημαντική πτώση στον ρυθμό μεταβολής συγκριτικά με το 12% του Σεπτεμβρίου. Η μεταβολή του δείκτη εισαγωγών κατά τον Αύγουστο δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, αλλά γνωρίζοντας ότι αυτό το +32% οφείλεται κυρίως στο ρεύμα και στο φυσικό αέριο, η πτώση του ρυθμού μεταβολής τον Οκτώβριο είναι πιθανή. Πρώτον, διότι η χρηματιστηριακή τιμή του ρεύματος για τον Οκτώβριο είναι αισθητά χαμηλότερη και, δεύτερον, διότι χθες η τιμή του φυσικού αερίου υποχώρησε κάτω και από τα 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Η ετήσια μεταβολή του μέσου δείκτη τιμών εισαγωγών για το τελευταίο 12μηνο έφτασε στο υψηλότερο σημείο από το ξέσπασμα της κρίσης: +31,1% από +30,1% τον Ιούλιο. Στην πράξη θα φανεί αν η «επιμονή» του δείκτη τιμών εισαγωγών θα παρασύρει προς τα πάνω τον δείκτη τιμών καταναλωτή και κατά τον μήνα Οκτώβριο. Το... παρήγορο είναι ότι, σε πολύ μεγάλο βαθμό, η εκρηκτική πορεία προκύπτει από την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και ηλεκτρισμού, η οποία έχει υποχωρήσει αισθητά και κατά τον μήνα Σεπτέμβριο και κατά τον μήνα Οκτώβριο.
Ο γενικός δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία κατά τον μήνα Αύγουστο παρουσίασε αύξηση 32% σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα, έναντι αύξησης 18,7% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών του έτους 2021 με το 2020.
Σε σύγκριση με τον δείκτη Ιουλίου 2022, παρουσίασε αύξηση 1,6% έναντι μείωσης 1,4% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών του έτους 2021. Ο μέσος γενικός δείκτης του δωδεκαμήνου Σεπτεμβρίου 2021 Αυγούστου 2022, σε σύγκριση με τον μέσο γενικό δείκτη του δωδεκαμήνου Σεπτεμβρίου 2020 Αυγούστου 2021, παρουσίασε αύξηση 31,1% έναντι αύξησης 6,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των προηγούμενων δωδεκαμήνων.
Ο δείκτης τιμών εισαγωγών από τις χώρες εκτός Ευρωζώνης αυξήθηκε κατά 44% έναντι 9,8% που ήταν η αντίστοιχη μεταβολή για τις χώρες εντός Ευρωζώνης. Σε κλαδικό επίπεδο, σημειώθηκαν οι ακόλουθες μεταβολές:
- Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού: +388,9%.
- Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου: +76,2%.
- Άντληση αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου: +51,8%.
- Παραγωγή βασικών μετάλλων: +18,3%.
- Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα, κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής: +17,5%.
- Βιομηχανία τροφίμων: +15,8%.
- Χαρτοποιία και κατασκευή χάρτινων προϊόντων: +15,7%.
- Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων: +11,2%.
- Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων: +6,5%.
- Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού: +5,8%.
- Κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων: +3,7%.
- Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού: +3,6%. Σημειώνεται ότι το ηλεκτρικό ρεύμα ανατιμήθηκε τον Αύγουστο σε σχέση με τον Ιούλιο κατά 101,7%.
Αγροτικά αγαθά
Συνέχεια ανατιμήσεων από το χωράφι στο ράφι υποδηλώνει η πορεία του δείκτη εισροών και εκροών στη γεωργία και στην κτηνοτροφία, που καταγράφει η Ελληνική Στατιστική Αρχή, απειλώντας τόσο τη βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα, και δη της κτηνοτροφίας, όσο και των οικογενειακών προϋπολογισμών.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το κόστος παραγωγής τον Αύγουστο παρουσίασε αύξηση 24,9% έναντι αύξησης 8% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση του Αυγούστου 2021 με τον Αύγουστο 2020. Η αύξηση του γενικού δείκτη τιμών εισροών οφείλεται στην αύξηση κατά 28% του δείκτη τιμών των αναλώσιμων μέσων και κυρίως στη μεταβολή των ομάδων ενέργεια λιπαντικά και ζωοτροφές. Πιο συγκεκριμένα, σε σχέση με τον περσινό Αύγουστο οι τιμές στα λιπάσματα εμφανίζουν αύξηση κατά 61,7%, ενώ οι ζωοτροφές έχουν επιβαρυνθεί κατά 26,4%. Το κόστος ενέργειας και τα λιπαντικά σημειώνουν άνοδο 38,5%, ενώ κατά 10,9% είναι αυξημένα τα γεωργικά φάρμακα.
Ηπιότερη αύξηση εμφάνισαν οι τιμές παραγωγού, η οποία σε ετήσια βάση ενισχύθηκε κατά 8,1%. Η αύξηση του γενικού δείκτη τιμών εκροών οφείλεται: α) στην αύξηση κατά 6,5% του δείκτη τιμών της φυτικής παραγωγής και κυρίως στη μεταβολή της ομάδας δημητριακά και σπόροι, και β) στην αύξηση κατά 19,5% του δείκτη τιμών της ζωικής παραγωγής. Σημειώνεται ότι ο μέσος σταθμικός δείκτης εκροών του δωδεκαμήνου Σεπτεμβρίου 2021 Αυγούστου 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του δωδεκαμήνου Σεπτεμβρίου 2020 Αυγούστου 2021, παρουσίασε αύξηση 15,2%.
Στην παρούσα φάση, ο αγροτικός κόσμος βρίσκεται σε αναμονή της γνωστοποίησης από την κυβέρνηση του τρόπου διάθεσης των κονδυλίων στήριξης για την επιδότηση λιπασμάτων και ζωοτροφών, τα οποία ωστόσο εκτιμάται ότι θα προκαλέσουν πολύ μικρή ανακούφιση στον κλάδο.
Μέτρα στήριξης
Από πλευράς κτηνοτροφικού κόσμου, σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα, τονίστηκε σε όλους τους τόνους ο κίνδυνος να μπουν λουκέτα στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις μιας και οι συνθήκες που επικρατούν απειλούν ευθέως τη βιωσιμότητα του κλάδου.
Στο επίκεντρο της σύσκεψης βρέθηκε και το θέμα της τιμολόγησης της νέας σεζόν του αιγοπρόβειου γάλακτος, με τους παραγωγούς να αναφέρουν ότι με τις σημερινές τιμές που δίνονται από τις τυροκομικές επιχειρήσεις δεν καλύπτεται ούτε το κόστος παραγωγής. Σε αυτό το πλαίσιο ζητούν τον διπλασιασμό του κονδυλίου των 90 εκατ. ευρώ για την αποζημίωση των ζωοτροφών και την άμεση καταβολή του. Παράλληλα ο κλάδος ζητά τη μείωση του ΦΠΑ για τα αγροτικά τρόφιμα από το 13% στο 6%, αλλά και να μην ενταχθεί η φέτα στην πρωτοβουλία για το «καλάθι των 50» του σούπερ μάρκετ.
