Από την έντυπη έκδοση
Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Κυρίαρχο πεδίο επιχειρηματικών συμφωνιών είναι και φέτος το «καλάθι του νοικοκυριού», καθώς στην έναρξη του εννεάμηνου έχει ήδη σημειωθεί… blackjack με 21 «κλειδωμένα» deals.
Η διατήρηση της συγκυρίας των πολλαπλών προκλήσεων και ο νέος υφεσιακός κύκλος που αυτή δημιουργεί προμηνύουν περαιτέρω επιχειρηματικές εξελίξεις στην αγορά βασικών καταναλωτικών ειδών και στην οργανωμένη λιανική.
Στην αρχή της χρονιάς οι εκτιμήσεις προέβλεπαν κινητικότητα εξαγορών και συγκεντρωτισμού στην αγορά, προερχόμενη κυρίως από το «πάγωμα» συμφωνιών που προκάλεσε το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης το 2020, αλλά και τις επιπτώσεις που αυτή προκάλεσε σε κάποιες δραστηριότητες που είχαν μεγάλη έκθεση το κανάλι HoReCa, που βίωσε την πρωτόγνωρη συνθήκη των αλλεπάλληλων lockdowns.
Εξάλλου, η γνωστοποίηση της εξαγοράς της Vivartia από τη CVC Capital Partners στην εκπνοή του 2020 φέρεται ότι έδωσε το έναυσμα για την «επανεκκίνηση» στις διαπραγματεύσεις στον κλάδο και ακολούθησε το 2021, όταν και πραγματοποιήθηκαν ηχηρές συμφωνίες, όπως η πώληση της Chipita στη Mondelez International. Ομοίως και για το 2022 οι ζυμώσεις στην αγορά έκαναν λόγο για πολλά κυοφορούμενα νέα deals.
H ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι επιπτώσεις που αυτή προκαλεί σε διεθνές επίπεδο ανακατεύουν εκ νέου την «τράπουλα» τόσο στη βιομηχανία όσο και στην οργανωμένη λιανική, κάνοντας το «έδαφος» των εξαγορών ακόμα πιο εύφορο για υγιή επιχειρηματικά και επενδυτικά σχήματα, αλλά και φιλόδοξα εγχειρήματα, τα οποία αξιοποιούν το momentum, αλλάζοντας τις συνισταμένες στην αγορά.
Αναζήτηση ευκαιριών
Η Bespoke SGA Holdings, το επενδυτικό όχημα του επιχειρηματία Σπ. Θεοδωρόπουλου, πραγματοποιεί επιθετική στρατηγική επέκτασης, μετρώντας μέχρι στιγμής φέτος τέσσερις εξαγορές, μεταξύ των οποίων και αυτή της ιστορικής σοκολατοβιομηχανίας ΙΟΝ. Η φημολογία στην αγορά θεωρεί βέβαιο ότι η αναζήτηση ευκαιριών στον ευρύτερο κλάδο τροφίμων - ποτών σε καμία περίπτωση δεν έχει ολοκληρωθεί για την Bespoke, που εμφανίζεται να επιδιώκει να αποκτήσει σύντομα ένα πολύ ισχυρό αποτύπωμα στην αγορά.
Σε κυρίαρχο παίκτη στα γαλακτοκομικά προϊόντα αναδεικνύονται τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία, τόσο στην εγχώρια αγορά -με δυναμική εσόδων που προσεγγίζει το 0,5 δισ. ευρώ- όσο και στα Βαλκάνια, καθώς ενδυναμώνουν την παρουσία τους επί βουλγαρικού εδάφους, με την πρόσφατη εξαγορά της United Milk (θυγατρική της Δέλτα Τρόφιμα), και επί κυπριακού, μέσω της εισόδου με το 45% στην Κουρούσιης, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν το τρίτο παίκτη στην αγορά της Ρουμανίας. Οι στοχευμένες κινήσεις των αδελφών Σαράντη επιβεβαιώνουν την επεκτατική διάθεση του ομίλου, που μέχρι στιγμής φέρεται ότι εστιάζει στο πεδίο των γαλακτοκομικών προϊόντων, με μόνη… παραφωνία την απόκτηση των αναψυκτικών Κλιάφα, η οποία, ωστόσο, ήδη έχει χαρακτηριστεί από ορισμένους ως «υποσχετική» της πρόθεσης για άνοιγμα σε νέες κατηγορίες στο μέλλον.
Στις περιπτώσεις των δραστηριοτήτων που τα τελευταία χρόνια αναζητούν τρόπους εξυγίανσης η υφιστάμενη συγκυρία επισπεύδει την αναγκαιότητα εξεύρεσης «λευκού ιππότη».
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην τρίτη προσπάθεια διάσωσης, την τελευταία εξαετία, της Παγωτά Δωδώνης, φέτος η διαδικασία πώλησης επιτεύχθηκε και πλέον η εταιρεία ανοίγει ακόμα μια νέα σελίδα στην ιστορία της, περνώντας στον έλεγχο της First Runner.
Εσωτερικοί εξορθολογισμοί με option εξαγορών
«Το κλίμα στην αγορά των ταχυκίνητων είναι ιδιαίτερα τεταμένο, καθώς μέσα σε χρόνο μηδέν τα λειτουργικά κόστη εκτοξεύθηκαν, με την ενεργειακή κρίση να ανατρέπει τις συνθήκες στο χωράφι, στην παραγωγή και στη διανομή. Την ίδια ώρα το πληθωριστικό κύμα επηρεάζει άμεσα την κατανάλωση, με την αγορά να βρίσκεται εγκλωβισμένη σε έναν φαύλο κύκλο ανατιμήσεων, εξόδων και υποχώρησης πωλήσεων. Αυτή η λαίλαπα δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο. Ωστόσο, αποτελεί και μια περίοδο εσωτερικού εξορθολογισμού των επιχειρήσεων.
Οι αναπροσαρμογές στις πρακτικές διαχείρισης δεν εστιάζουν μονάχα στη θωράκιση των εταιρειών απέναντι στην υφιστάμενη πολύπλευρη κρίση, αλλά για όσες δραστηριότητες "απολαμβάνουν" χαλυβδωμένη χρηματοπιστωτική εικόνα προσδίδουν και ευελιξία αξιοποίησης ευκαιριών που η συγκυρία σίγουρα δημιουργεί. Την ίδια ώρα, η ανησυχία για τις αυξήσεις επιτοκίων ενδεχομένως ενεργοποιεί σχεδιασμούς επέκτασης, που μέχρι πρόσφατα παρέμεναν στο συρτάρι. Οι παίκτες που έχουν το πλεονέκτημα της διεκδίκησης αυτή την περίοδο, είναι βέβαιο ότι σκανάρουν την αγορά» αναφέρουν μιλώντας στη «Ν» στελέχη που παρακολουθούν τον κλάδο τροφίμων - ποτών.
Ελκυστικοί προορισμοί για επενδυτικές κινήσεις
Μολονότι, οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους, η αγορά τοποθετεί στους ελκυστικούς επενδυτικούς προορισμούς -όπου εκτιμάται ότι ήδη διενεργούνται «swot αναλύσεις»- τις κατηγορίες: healthy food, plant based, αρτοσκευάσματα - ζύμες, γαλακτοκομικά, ελαιόλαδο, όσπρια, μπίρες, αναψυκτικά, αλλά και οπωροκηπευτικά (κονσέρβες - κατεψυγμένα).
«Η αγορά τροφίμων δεν μένει ποτέ στάσιμη. Όλοι προσπαθούν να πάρουν θέση και να προβλέψουν το πού θα στραφεί η ζήτηση. Το healthy eating είναι μια τάση που αναμένεται να παγιωθεί και να εξελιχθεί ακόμα περισσότερο διεθνώς, ενώ ειδικά για τη χώρα μας τα είδη που συνδέονται με τον τουρισμό έχουν σημαντικές προοπτικές» αναφέρουν αναλυτές της αγοράς, προσθέτοντας ότι «επενδυτικά funds και υφιστάμενοι παίκτες είναι λογικό να προετοιμάζονται για να εκμεταλλευτούν άμεσα το εύφορο έδαφος που θα δημιουργεί στην εγχώρια αγορά μόλις κατακάτσει η σκόνη και διαφανούν οι "ευάλωτοι" στον κλάδο. Την ίδια ώρα, εταιρείες που πλέον δυσκολεύονται να διατηρήσουν βιώσιμες τις δραστηριότητές τους φέρεται ότι αναγκάζονται να βάλουν νερό στο κρασί τους και να εισέλθουν φέτος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, καθώς οι πιέσεις είναι έντονες και οι αντοχές περιορισμένες».
Υπό το πρίσμα αυτό, σε ό,τι αφορά τα επενδυτικά κεφάλαια, δεν αποκλείεται οι σχεδιασμοί του CVC Partners, πέρα από το «οικονομικό νοικοκύρεμα» της Vivartia, μέσα και από την κεφαλαιοποίηση υπεραξίας εγκαταστάσεων και ώριμων θυγατρικών, όπως η United Milk, να προβλέπουν και κινήσεις εξαγορών προκειμένου να ενδυναμωθούν περαιτέρω και οι τρεις βραχίονες δραστηριοτήτων του ομίλου: γαλακτοκομικά, κατεψυγμένα και εστίαση.
Αντίστοιχα, με τα ραντάρ της ανοιχτά φέρεται ότι παραμένει η Switz Group, η οποία κινείται ιδιαίτερα αθόρυβα στις συμφωνίες της, ενώ για το Elikonos 2 SCA SICAR, το ενδιαφέρον για τον αγροδιατροφικό τομέα εκτιμάται ότι εξακολουθεί να είναι ισχυρό. Σε ό,τι αφορά το Diorama Investment, με όχημα τη Μινέρβα Ελαιουργική, έχει τη δυναμική να αξιοποιήσει ευκαιρίες στην κατεύθυνση του περαιτέρω εμπλουτισμού του προϊοντικού χαρτοφυλακίου. Παράλληλα, για το επενδυτικό ταμείο SMERemediumCap (SMERC) εκφρασμένη πρόθεση της διοίκησης είναι να προχωρήσει σε στοχευμένες εξαγορές μικρών και μεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων που χρήζουν στρατηγικής στήριξης για να αντεπεξέλθουν στο δύσκολο stress test της συγκυρίας και να αναπτυχθούν.
Οι εκτιμήσεις των αναλυτών βλέπουν επίσης μια εκκολαπτόμενη τάση συνεργατισμού μέσω συμπράξεων μεταξύ μικρομεσαίων κυρίως παικτών της βιομηχανίας, ενώ σε ό,τι αφορά την οργανωμένη λιανική το «μεσαίο ράφι» φέρεται ότι είναι αυτό που πρωταγωνιστεί στα deals της περιόδου. Ο κύκλος των εξαγορών στον κλάδο των σούπερ μάρκετ έχει ανοίξει από τις αρχές του έτους, με την εξαγορά του 50% του ΣΥΝΚΑ στην Κρήτη από τη Διαμαντής Μασούτης και ακολούθησαν η απόκτηση της SEP Markets από τη Σκλαβενίτης και της αλυσίδας Χαρά στη Χίο από τη Market In. Στην εκπνοή του καλοκαιριού ανακοινώθηκε η εξαγορά του ομίλου Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες από την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, κίνηση που ενδυναμώνει την προσπάθεια ανέλιξης της αλυσίδας από την Αίγινα, η οποία, πλέον, φλερτάρει με τζίρο 500 εκατ. ευρώ, προσεγγίζοντας τις επιδόσεις της Πέντε (Γαλαξίας: 503,64 εκατ. ευρώ έσοδα 2021). Στην οργανωμένη λιανική οι προβολείς έχουν στραφεί στους μικρομεσαίους παίκτες της αγοράς και δη σε τοπικές αλυσίδες που απολαμβάνουν το πλεονέκτημα της δραστηριοποίησης σε περιοχές όπου δύσκολα μπορούν να επεκταθούν οι μεγάλοι παίκτες, όπως π.χ. νησιωτικές περιοχές, οι οποίες ωστόσο έχουν έντονο τουριστικό ενδιαφέρον και πιστότητα των μόνιμων κατοίκων. Επίσης «φλερτ» φέρεται ότι αναπτύσσονται και στο ηλεκτρονικό κανάλι, το οποίο εμφανίζεται να είναι ιδιαίτερα ελκυστικό κυρίως για νεοεισερχόμενους επενδυτές στον κλάδο των ταχυκίνητων καταναλωτικών ειδών.
