Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Με τρεις δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ που θα χρηματοδοτήσουν επενδυτικά σχέδια μικρομεσαίων επιχειρήσεων άνω των 2,5 δισ. ευρώ προετοιμάζει για το επόμενο διάστημα μέσω του νέου ΕΣΠΑ, το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Στόχος των επιτελών του υπουργείου, είναι τα πρώτα χρηματοδοτικά προγράμματα του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) - το οποίο ήδη έχει λάβει από τον περασμένο Ιούλιο την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - να βγουν στον «αέρα» έως τα τέλη του Οκτωβρίου, ώστε και να μην υπάρξει χρηματοδοτικό κενό μεταξύ της περιόδου 2014 - 2020 και της νέας (περιόδου) 2021 - 2027, πολύ δε περισσότερο όμως, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να εξασφαλίσουν πόρους για την υλοποίηση των επενδυτικών προγραμμάτων που σχεδιάζουν και ταυτόχρονα να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία νέων βιώσιμων μικρών και μεσαίων οντοτήτων.
Με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό του υπουργείου ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στην πράσινη επιχειρηματικότητα, τις νέες τεχνολογίες, αλλά και στην έρευνα και την ανάπτυξη.
Για το λόγο αυτό άλλωστε, η πρώτη και μεγαλύτερη από απόψεως προϋπολογισμού, θα είναι η δράση «Πράσινη Επιχειρηματικότητα» η οποία προγραμματίζεται να έχει αρχικό προϋπολογισμό (δημόσια δαπάνη) 700 εκατ. ευρώ. Η εν λόγω δράση, κατά βάση θα ενισχύει επιχειρηματικά σχέδια που σχετίζονται με την εξοικόνηση ενέργειας και φιλικών προς το περιβάλλον διαδικασιών παραγωγής.
Η δεύτερη δράση που προγραμματίζεται να προκηρυχθεί είναι η «Ψηφιακή Αναβάθμιση» με εκτιμώμενο προϋπολογισμό (δημόσια δαπάνη) 250 εκατ. ευρώ και στόχος της είναι, όπως αναφέρει και ο τίτλος της, η ψηφιακή ενίσχυση των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, πού, ως γνωστόν παρουσιάζουν υστέρηση ως προς τον ψηφιακό μετασχηματισμός τους.
Επισημαίνεται ότι η εν λόγω δράση δεν σχετίζεται με το πρόγραμμα «Ψηφιακά Εργαλεία ΜΜΕ» που είναι σε εξέλιξη από το Ταμείο Ανάκαμψης με προϋπολογισμό 445 εκατ. ευρώ.
Τρίτο, θα είναι το επιτυχημένο από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο πρόγραμμα «Ερευνώ - Δημιουργώ - Καινοτομώ» με εκτιμώμενη δημόσια δαπάνη, επίσης 250 εκατ. ευρώ.
Bασικός στόχος της δράσης «Ερευνώ - Δημιουργώ - Καινοτομώ» είναι η σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων προς διεθνείς αγορές. Συγκεκριμένα η χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων αποσκοπεί:
- Στην οικονομική ανάπτυξη βασισμένη στη γνώση και τη βιώσιμη εξειδίκευση
- Στην ενσωμάτωση της νέας γνώσης και της καινοτομίας στα υπάρχοντα αλλά και σε νέα προϊόντα, υπηρεσίες, παραγωγικά συστήματα και αλυσίδες αξίας
- Στη σύνδεση της ακαδημαϊκής έρευνας με τις ανάγκες της αγοράς και την οικονομία.
Συγκεντρωτικές δράσεις
Όπως αναφέρουν στη «Ν» αρμόδια στελέχη του υπουργείου, στη νέα προγραμματική περίοδο δεν θα επαναληφθεί το φαινόμενο των κατακερματιμένων δράσεων με μικρούς προϋπολογισμούς, αλλά αυτές (οι δράσεις) θα είναι μεγάλου προϋπολογισμού και θα μπορούν να χρηματοδοτήσουν ένα αντίστοιχο εύρος επιχειρήσεων.
Δηλαδή μια επιχείρηση που επιθυμεί να επενδύσει σε μια γκάμα ενεργειών, θα μπορεί να χρηματοδοτηθεί από ένα και μόνο πρόγραμμα, καθώς στους όρους και τις προϋποθέσεις του θα περιλαμβάνεται και θα καλύπτεται σχεδόν το σύνολο των επελέξιμων δαπανών και ενεργειών που απαιτούνται για την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου επενδυτικού σχεδίου.
Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, το κάθε πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2021 - 2027, θα παραμένει ανοικτό ως προς την υποβολή αιτήσεων έως την εξάντληση του προϋπολογισμού, ενώ σε όποια καταγραφεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον - ζήτηση από τις επιχειρήσεις, θα επιδιώκεται με βάση τους διαθέσιμους πόρους να αναχρηματοδοτηθεί, ώστε να επωφεληθούν περισσότερες επιχειρήσεις.
Πάντως, εκτός από τις «εμβληματικές» δράσεις του ΕΠΑνΕΚ, είναι βέβαιο, ότι θα υπάρξουν και άλλες πιο στοχευέμένες στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος. Σημαντική ωστόσο συμβολή στη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα έχουν και τα ειδικά προγράμματα των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) που θα υλοποιηθούν σε κάθε περιφέρεια.
Η ΕΑΤ
Επιπλέον των άμεσων χρηματοδοτήσεων από το ΕΠΑνΕΚ, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να αντλήσουν ρευστότητα και από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, η οποία προβλέπεται να λάβει από το εν λόγω επιχειρησιακό πρόγραμμα σχεδόν 950 εκατ. ευρώ.
Με τα κονδύλια αυτά, η ΕΑΤ θα προχωρήσει στη δημιουργία χρηματοδοτικών εργαλείων στα οποία, όπως και σήμερα, θα συμμετάσχουν με κεφάλαια οι εμπορικές και συνεταιριστικές τράπεζες.
Δεδομένο θεωρείται ότι η ΕΑΤ θα διατηρήσει το χρηματοδοτικό εργαλείο Ταμείο Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) μέσω του οποίου θα παρέχονται δάνεια κυρίως επενδυτικού σκοπού σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Υπενθυμίζουμε ότι αυτή τη στιγμή είναι ενεργό μέσω του ΤΕΠΙΧ το χρηματοδοτικό εργαλείο «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση» προϋπολογισμού 375 εκατ. ευρώ, τα δάνεια της οποία είναι άτοκα στο 40% του κεφαλαίου.
Επίσης «τρέχει» επίσης το Ταμείο Εγγυοδοσίας Καινοτομίας με προϋπολογισμό 141 εκατ. ευρώ, το Ταμείο Εγγυοδοσίας ΕΑΤ-ΤΜΕΔΕ με προϋπολογισμό 70 εκατ. ευρώ, το Ταμείο Εγγυοδοσίας Δανείων Επιχειρήσεων Παραγωγής Οπτικοακουστικών Έργων 62,5 εκατ. ευρώ.
Για τη νέα περίοδο η ΕΑΤ προετοιμάζεται ήδη να προχωρήσει σε σύντομο διάστημα στη δημιουργία και νέων χρηματοτικών εργαλείων στοχεμένων στις ανάγκες των επιχειρήσεων.
Το απερχόμενο ΕΠΑνΕΚ
Σε ό,τι αφορά το ΕΠΑνΕΚ 2014 - 2020, η απορρόφησή του αυτή τη στιγμή ανέρχεται στο 91% και οι αναληφθείσες δαπάνες στο 130% του προγράμματος του οποίου ο προϋπολογισμός με τις διαδοχικές αυξήσεις του, ανέρχεται στα 8,03 δισ. ευρώ και έχουν ενταχθεί αθροιστικά 37.841 έργα συνολικού προϋπολογισμού (δημόσια δαπάνη) 11,934 δισ. ευρώ.
Δεδομένου ότι οι πόροι δεν αρκούν για την αποπληρωμή των έργων που έχουν ενταχθεί, στην παρούσα φάση, βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία εξυγίανσης του προγράμματος, ώστε κάποια έργα που δεν εμφανίζουν καλές προοπτικές υλοποίησης να απενταχθούν. Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημαίνουν αρμόδια στελέχη για την κάλυψη του προϋπολογισμού των έργων που θα παραμείνουν στο πρόγραμμα, δεν αρκούν οι κοινοτικοί και οι εθνικοί πόροι του ΕΣΠΑ και θα χρειστούν να δεσμευθούν κονδύλια είτε από τον τακτικό προϋπολογισμό, είτε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
