Το είχε υποσχεθεί, και δύο μήνες μετά η υπόσχεση πραγματοποιήθηκε. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν αγαπά τα επιτόκια και επιθυμεί να μειώσει το κόστος δανεισμού, με την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας να του κάνει το χατήρι ανακοινώνοντας την Πέμπτη την μείωση των επιτοκίων, παρά τον πληθωρισμό που καλπάζει σχεδόν στο 80%.
«Οι αναλυτές και οι οικονομολόγοι πιάστηκαν στον ύπνο», σχολίασε το Bloomberg, καθώς παρόλο που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν- γνωστός για την παρεμβατικότητά του στην κεντρική τράπεζα- είχε προϊδεάσει για τα «θέλω» του. Προγραμματίζονται άλλωστε εκλογές. Επόμενος στόχος, να μειώσουν τα επιτόκια δανεισμού τους και οι τράπεζες της χώρας.
Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της κεντρικής τράπεζας δήλωσε μετά τη μείωση του βασικού της επιτοκίου κατά 100 μονάδες βάσης ότι θα «ενδυναμώσει περαιτέρω το σύνολο μακροπροληπτικής πολιτικής» για να ενισχύσει τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Επίσης στάθηκε ιδιαίτερα στη διεύρυνση της διαφοράς μεταξύ των δικών της χαμηλών επιτοκίων και εκείνων που προσφέρονται από ιδιωτικές τράπεζες.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπήρξε έντονη απόκλιση μεταξύ των δύο τους τελευταίους μήνες, με τα εμπορικά τραπεζικά ιδρύματα να χρεώνουν υπερδιπλάσιο το επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας, το οποίο διατηρήθηκε στο 14% από τον Δεκέμβριο μέχρι την Πέμπτη που έπεσε στο 13%.
Εν τω μεταξύ, το μέσο επιτόκιο για εμπορικά δάνεια σε λίρες εκτινάχθηκε στο 30% τον Ιούλιο, το υψηλότερο των τελευταίων τεσσάρων ετών. Τον Αύγουστο, αν και υποχώρησε ελαφρά εν μέσω παραπόνων από επιχειρηματίες για την οικονομική κρίση, παρέμεινε στο 27%. Τα μέσα επιτόκια για δάνεια οχημάτων ήταν στο 28%, και τα επιτόκια καταναλωτικών δανείων παρέμειναν πάνω από 30% από τον περασμένο μήνα.
«Πιθανώς, οι τράπεζες ενθαρρύνονται μέσω ορισμένων πρόσθετων περιορισμών του ισολογισμού να φέρουν τα επιτόκια των δανείων τους πιο κοντά στα επιτόκια των καταθέσεων», εκτίμησε ο καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Bilkent και πρώην αξιωματούχος στην κεντρική τράπεζα, Hakan Kara.
Η τόνωση της οικονομίας μέσω της πίστωσης ήταν μια πολιτική που ευνοήθηκε από την κυβέρνηση του Ερντογάν. Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, εισήγαγε το Ταμείο Εγγύησης Πιστώσεων, μέσω του οποίου οι εταιρείες μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε δανεισμό που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση. Η προσέγγιση τελικά απέτυχε καθώς η πίστωση κόντεψε να «κάψει» την οικονομία και συνέβαλε στην κατάρρευση της λίρας τον Αύγουστο του 2018.
Με βάση αυτά, οι οικονομολόγοι αναμένουν από την τραπεζική αρχή της Τουρκίας να ευθυγραμμιστεί με την πολιτική χαμηλών επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας ασκώντας πίεση στους εμπορικούς δανειστές για στοχευμένη χαλάρωση. Αυτό θα αναιρέσει κάποιες από τις αυστηρές αποφάσεις της τραπεζικής αρχής της Τουρκίας τους τελευταίους μήνες, όπως η συντόμευση των περιόδων αποπληρωμής του χρέους για καταναλωτικά δάνεια και η αύξηση του συντελεστή στάθμισης κινδύνου στο 200% σε ορισμένα εμπορικά δάνεια.
Η κεντρική τράπεζα πιθανότατα θα επιδιώξει να μειώσει το κόστος δανεισμού σε στοχευμένους τομείς, ενώ θα αποτρέψει την ανεξέλεγκτη πιστωτική ανάπτυξη σε άλλους, εκτιμάει ο Nick Stadtmiller της Medley Global Advisors. Για τον Evren Kirikoglu της Sardis Research Consultancy, δεν θα ήταν έκπληξη να υιοθετηθούν κανονισμοί που θα περιορίζουν τα επιτόκια δανείων που επιτρέπεται να χρεώνουν οι τράπεζες.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από Bloomberg
