Ένα ευρύ πλέγμα μέτρων που δεν θα εστιάζει μόνο στην πρόσκαιρη στήριξη των καταναλωτών, αλλά και της παραγωγής, και το οποίο θα καταλαμβάνει το σύνολο της οικονομίας, προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, προτείνει ο Συνήγορος του Πολίτη, με αφορμή τα ευρήματα ειδικής έκθεσης που εκπόνησε σχετικά με το φλέγον θέμα της ενέργειας, που επιβαρύνει τους πολίτες.
Σύμφωνα με ανακοίνωση, στην έκθεση καταγράφονται οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την ενοποίηση της αγοράς, την απελευθέρωση ενέργειας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπλέον, παρατίθεται η εθνική νομοθεσία που υιοθετήθηκε προς εναρμόνιση με τις πολιτικές της ΕΕ με τη δημιουργία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας το 2018. Από το καλοκαίρι του 2021, παρατηρείται ραγδαία αύξηση της τιμής ενέργειας, η οποία συνέχισε την ανοδική της πορεία, κυμαινόμενη πλέον στο υπερτετραπλάσιο του κόστους, που είχε πριν την έλευση του μοντέλου στόχου.
Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών της ενέργειας διαδραματίζει το φυσικό αέριο, το οποίο ως λιγότερο ρυπογόνο εισήλθε στο ενεργειακό μείγμα της χώρας αντικαθιστώντας σταδιακά τον λιγνίτη στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η εισαγωγή του φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο προκάλεσε σταδιακά σημαντική αύξηση της τιμής του.
Ο Συνήγορος επισημαίνει, ότι απαιτείται ένα ευρύ πλέγμα μέτρων που δεν θα εστιάζει μόνο στην πρόσκαιρη στήριξη των καταναλωτών, αλλά και της παραγωγής, και το οποίο θα καταλαμβάνει το σύνολο της οικονομίας, προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης.
Ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα, που βρίσκεται σε οριακή δημοσιονομική ισορροπία, θα πρέπει τα μέτρα, τα εργαλεία και οι πόροι χρηματοδοτικής ενίσχυσης να εξεταστούν και να τεθούν σε εφαρμογή και από την ΕΕ, στα πρότυπα των μέτρων που ελήφθησαν για τη διαχείριση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας.
Διαφορετικά, οι δείκτες ενεργειακής φτώχειας θα εξακολουθήσουν την ανοδική τους τάση, με άμεσο αποτέλεσμα την αδυναμία ολοένα και περισσότερων νοικοκυριών να ανταποκριθούν στις αυξημένες τιμές ενέργειας και την επιδείνωση του βιοτικού τους επιπέδου.
Τι προτείνεται
Μεταξύ άλλων, η Αρχή προτείνει:
- Ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός να λαμβάνει υπόψη τα υπάρχοντα και πιθανολογούμενα ενεργειακά αποθέματα σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.
- Οι ΑΠΕ να αναπτυχθούν περαιτέρω με την απαρέγκλιτη τήρηση των προβλεπόμενων διατάξεων και την αναθεώρηση του «Ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού».
- Να διασφαλιστεί ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων με τη θεσμοθέτηση του αναγκαίου υποστηρικτικού πλαισίου.
- Να επισπευσθεί το πρόγραμμα αντικατάστασης παλαιών μετρητών με ευφυείς, ώστε να εντοπίζονται οι ρευματοκλοπές και να ελαφρύνονται οι καταναλωτές από τις επιπλέον χρεώσεις που τους μετακυλίονται.
