Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Οι υπουργοί Ενέργειας των 27 κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου για τον επόμενο χειμώνα, όπως ανακοίνωσε η τσεχική προεδρία της ΕΕ.
Υπό την πίεση όμως των χωρών του Νότου, η πρόταση της Κομισιόν για 15% μείωση της κατανάλωσης και στις 27 χώρες αναθεωρήθηκε σε δύο κρίσιμα σημεία: Πρώτον, το Συμβούλιο των 27 της ΕΕ και όχι πλέον η Επιτροπή θα αποφασίζει για τυχόν δεσμευτικούς στόχους.
Δεύτερον, ο στόχος μείωσης κατά 15% θα προσαρμοστεί σε κάθε χώρα, ανάλογα με την ιδιαίτερη κατάσταση κάθε κράτους μέλους, χάρη σε μια σειρά εξαιρέσεων, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη το επίπεδο αποθήκευσης που επιτεύχθηκε και τη δυνατότητα εξαγωγής του φυσικού αερίου που εξοικονομείται σε άλλες χώρες.
Κατά παρέκκλιση, λοιπόν, η μείωση στην κατανάλωση φυσικού αερίου μπορεί να περιοριστεί από -15% σε -7%. Αυτή είναι η διάταξη του νέου κειμένου για το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για το φυσικό αέριο που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ενεργειακών Υποθέσεων.
«Το σημείο καμπής -γράφει η ιταλική εφημερίδα il Sole 24 ore- βρίσκεται στην αναθεώρηση σε αυτά τα δυο κρίσιμα σημεία του σχεδίου που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το οποίο είχε δεχθεί έντονες επικρίσεις από διάφορες χώρες όπως η Γαλλία, αλλά και η Ελλάδα και η Ισπανία που τιμωρήθηκαν σοβαρά από τις πολιτικές λιτότητας που επέβαλε η Γερμανία κατά τη διάρκεια της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Η υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης κατά 8 μονάδες ενεργοποιείται «υπό την προϋπόθεση ότι τα κράτη θα αποδείξουν ότι η διασύνδεσή τους με άλλα κράτη μέλη στην τεχνική ικανότητα εξαγωγής σε σύγκριση με την ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου το 2021, είναι μικρότερη από 50%.
Η συμφωνία του Συμβουλίου Ενέργειας προβλέπει ότι «τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ζητήσουν παρέκκλιση εάν έχουν υπερβεί τους στόχους τους για πλήρωση των εγκαταστάσεων φυσικού αερίου, εάν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο ως πρώτη ύλη για κρίσιμες βιομηχανίες ή εάν η κατανάλωση αερίου τους έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 8% το τελευταίο έτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.
Αναφορά στο πλαφόν των τιμών
Στο νέο κείμενο αναφέρεται επίσης στο προοίμιο «το ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου», προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κερδοσκοπία, αλλά μόνο ως δυνατότητα. «Μετά από αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η Επιτροπή διερευνά επίσης, μαζί με τους διεθνείς εταίρους μας, τρόπους για τον περιορισμό της αύξησης των τιμών της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας εισαγωγής προσωρινών ανωτάτων ορίων στις τιμές εισαγωγής, αλλά και συνέχισης των προσπαθειών για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της Ευρωπαϊκή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας», αναφέρεται στο κείμενο.
Η ανάγκη φιλοτιμία
Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν έκανε την ανάγκη φιλοτιμία, καθώς η αρχική της πρόταση αναθεωρήθηκε ριζικά, και έκανε λόγο για αποφασιστικό βήμα:
«Χαιρετίζω θερμά την έγκριση του κανονισμού από το Συμβούλιο για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου και την προετοιμασία για το χειμώνα. Είναι ένα αποφασιστικό βήμα για την αντιμετώπιση της απειλής ολικής διακοπής αερίου. Χάρη στη σημερινή απόφαση, η Ευρώπη είναι πλέον έτοιμη ως Ένωση να αντιμετωπίσει την ενεργειακή της ασφάλεια», έγραψε στο Twitter η πρόεδρος της Κομισιόν της ΕΕ, σχολιάζοντας την ανακοίνωση για τη συμφωνία που βρήκαν οι χώρες μέλη της Ένωσης για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου.
Ο συμβιβασμός
«Ο χειμώνας έρχεται, δεν ξέρουμε πόσο κρύο θα κάνει, αλλά ξέρουμε ότι ο Πούτιν θα συνεχίσει να παίζει τα βρώμικα παιχνίδια του και θα εκβιάζει με τις προμήθειες φυσικού αερίου», δήλωσε ο Τζότζεφ Σικέλα, υπουργός Ενέργειας της Τσεχικής Δημοκρατίας που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.
«Η Ρωσία δεν είναι και δεν θα είναι ποτέ αξιόπιστος εταίρος», είπε ο Σικέλα, δηλώνοντας ότι η χθεσινή ανακοίνωση της Gazprom για περαιτέρω περικοπή των προμηθειών είναι «μόνο μια ακόμη απόδειξη» ότι η Ευρώπη πρέπει «να αντιμετωπίσει αυτό το παιχνίδι».
Ο Σικέλα εξήγησε ότι «οι διαφορετικές θέσεις των κρατών» κατέστησαν αναγκαία την εισαγωγή ενός συστήματος παρεκκλίσεων από το αρχικό σχέδιο που επιτρέπει σε πολλές πρωτεύουσες να προχωρήσουν με διαφορετικούς συντελεστές, από το προβλεπόμενο 15%, για τη μείωση της κατανάλωσης.
Το έκτακτο συμβούλιο για την ενέργεια πραγματοποιήθηκε την ημέρα που η τιμή του φυσικού αερίου άγγιξε τα 186 ευρώ ανά MWh στην αγορά του Άμστερνταμ.
