Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
«Η Εμπορική Ναυτιλία στη μεταπολεμική Ερμούπολη» είναι ο τίτλος της έκθεσης του ναυτιλιακού ιστορικού και ιδρυτή του Greek Shipping Miracle, Γιώργου Φουστάνου από τις 9 Ιουλίου έως τις 2 Αυγούστου 2022. Η έκθεση θα λειτουργήσει στην Αίθουσα τέχνης Γ. & Ε. Βάτη στην Ερμούπολη, Πλατεία Μιαούλη, στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης.
H εμπορική ναυτιλία υπήρξε βασικός παράγοντας για τη δημιουργία και την εξέλιξη της Ερμούπολης κατά τον 19ο αιώνα. Ωστόσο, το ξέσπασμα δύο παγκόσμιων πολέμων στο πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα, οδήγησε στην υποβάθμιση της σημασίας της Σύρου ως οικονομικού κέντρου. Ιδιαίτερα μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, και αφού η χώρα ενεπλάκη σε ένα καταστροφικό εμφύλιο, το νησί περιήλθε σε δεινή θέση. Αποκομμένο ουσιαστικά από την ενδοχώρα, με το σύνολο του ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου κατεστραμμένο, οι κάτοικοί του βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ανεργία και την ανέχεια.
Ενόψει αυτής της συγκυρίας, ο ρόλος που διαδραμάτισε η εμπορική ναυτιλία μέσω πρωτοβουλιών που ανέπτυξαν διάφοροι εφοπλιστές, αποδείχθηκε καθοριστικός για την οικονομία του νησιού. Αυτές οι πρωτοβουλίες συνεχίστηκαν αμείωτες, μέχρι τουλάχιστον την πλήρη ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια.
Η έκθεση επιχειρεί να φωτίσει αυτή την άγνωστη στους περισσότερους, πραγματικότητα μέσω σπάνιου φωτογραφικού υλικού που αναδεικνύει τον διαχρονικό ανεκτίμητο ρόλο της ναυτιλίας και των ανθρώπων της.
Η ναυτιλία και η Ερμούπολη
«Η δραστηριότητα της εμπορικής ναυτιλίας υπήρξε ένας από τους βασικούς παράγοντες που οδήγησαν στη δημιουργία της Ερμούπολης κατά τον 19ο αιώνα. Η διαχρονική της εξέλιξη στις δεκαετίες που ακολούθησαν, ενίσχυσε ακόμα περισσότερο την ανάπτυξη του νησιού της Σύρου αναδεικνύοντάς το σε ένα από τα κορυφαία οικονομικά και διαμετακομιστικά κέντρα της πατρίδας μας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Γιώργος Φουστάνος και προσθέτει:
«Ωστόσο, το ξέσπασμα δύο Παγκόσμιων Πολέμων στο πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα, είχε μεταξύ άλλων ως αποτέλεσμα τη δραματική υποβάθμιση της σημασίας της Σύρου ως οικονομικού κέντρου. Ιδιαίτερα μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η χώρα ενεπλάκη σε ένα καταστροφικό εμφύλιο, το νησί περιήλθε σε δεινή θέση. Αποκομμένο ουσιαστικά από την ενδοχώρα, με το σύνολο του ακτοπλοϊκού στόλου της Ελλάδας ήδη κατεστραμμένο από τους Γερμανούς το 1941, οι κάτοικοί του βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ανεργία και την ανέχεια.
Τα περίφημα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας που έδιναν πνοή στην τοπική οικονομία απασχολώντας ένα σοβαρό μέρος του τοπικού πληθυσμού, αντιμετώπιζαν πλέον προβλήματα, τα οποία οδήγησαν σταδιακά στη συρρίκνωση της δραστηριότητάς τους και τελικά, στην οριστική παύση της λειτουργίας τους. Από την άλλη πλευρά, η ναυτιλιακή δραστηριότητα είχε μειωθεί δραστικά, μιας και μόλις επτά από τα 33 νηολογημένα στη Σύρο φορτηγά πλοία, είχαν επιβιώσει του Πολέμου».
«Ενόψει αυτής της ζοφερής συγκυρίας», συμπληρώνει ο κ Φουστάνος, «ο ρόλος που άρχισε να διαδραματίζει η εμπορική ναυτιλία μέσω πρωτοβουλιών που ανέπτυξαν διάφοροι εφοπλιστές αμέσως μετά το τέλος του Πολέμου, αποδείχθηκε καθοριστικός για την οικονομία του νησιού και κατ’ επέκταση την επιβίωση των κατοίκων του, ιδιαίτερα της Ερμούπολης. Οι πρωτοβουλίες αυτές συνεχίστηκαν αμείωτες επί τριάντα και πλέον χρόνια και μέχρι τουλάχιστον την υπογραφή για την πλήρη ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, τον Μάιο του 1979».
