Από την έντυπη έκδοση
Της Νικόλ Λειβαδάρη
[email protected]
Σε καθημερινή βάση την περασμένη εβδομάδα, τα futures του βαμβακιού κατέγραφαν τριψήφιες απώλειες. Τα futures του Δεκεμβρίου έκλεισαν κάτω από το 1 δολάριο για πρώτη φορά από τον Ιανουάριο και το βαμβάκι έχει πλέον χάσει περισσότερο από το ένα τρίτο της χρηματιστηριακής τιμής του από τις αρχές Μαΐου. Τα νέα, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές του CNN, είναι άσχημα για την αμερικανική ανάπτυξη: Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας βαμβακιού παγκοσμίως.
Δεν είναι μόνον το βαμβάκι που δέχεται οξύ sell off. Όλα τα εμπορεύματα ακολουθούν πορεία ραγδαίας πτώσης, καθώς οι επενδυτές φοβούνται κάμψη της ζήτησης και βλέπουν πιθανή ύφεση. Η περίπτωση του βαμβακιού, όμως, είναι πιο σύνθετη, καθώς εκτός από τις δυσμενείς συνθήκες στην παγκόσμια αγορά πρόσθετο πλήγμα καταφέρνει και η εκτεταμένη ξηρασία στο δυτικό Τέξας, που απειλεί να αποδεκατίσει τη φετινή σοδειά βαμβακιού. Παράλληλα, οι αναλυτές βλέπουν πίσω από τη γενική πτωτική τάση και αποτυπώματα «φούσκας» και κερδοσκοπίας.
Οι χρηματιστηριακές συναλλαγές
Όλα ξεκινούν από την, επίσης σύνθετη, διαδικασία χρηματιστηριακών συναλλαγών στην αγορά βαμβακιού: Όταν τα κλωστοϋφαντουργεία αγοράζουν βαμβάκι από έναν έμπορο, χρησιμοποιούν αυτό που ονομάζεται ακαθόριστο συμβόλαιο εφημερίας. Αυτό σημαίνει ότι η κλωστοϋφαντουργική εταιρεία θα συντάξει ένα συμβόλαιο με έναν έμπορο βαμβακιού λέγοντας ότι θα λάβει παράδοση βαμβακιού σε τρεις έως έξι μήνες, με τιμή αγοράς εκείνη στην οποία θα διαπραγματεύεται το συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης κατά τη στιγμή της παράδοσης. Κάποια στιγμή στο μέλλον, συνήθως όταν το κλωστοϋφαντουργείο θεωρεί ότι η τιμή αγοράς για το βαμβάκι είναι χαμηλή ή ευνοϊκή, καλεί τον έμπορο να ολοκληρώσει τη σύμβαση σε αυτήν την τιμή. Μια νέα κατηγορία πελατών, όμως, τα hedge funds, έχει αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς, όπως επισημαίνει το CNN. Έχουν πλημμυρίσει το χρηματιστήριο με ρευστό αλλά με υψηλή κερδοσκοπία - ήτοι, οδηγούν σε μεγάλη δυσαναλογία τις τιμές και τα θεμελιώδη δεδομένα της αγροτικής παραγωγής.
Τα τελευταία δύο χρόνια, τα futures βαμβακιού εκτοξεύτηκαν σε ιστορικά ρεκόρ, από τα 48,35 σεντς η λίβρα τον Απρίλιο του 2020 σε σχεδόν 1,60 δολ. τον Απρίλιο του 2022. Μια εντυπωσιακή γόνιμη καλλιεργητική περίοδος το περασμένο καλοκαίρι, όπως και η αύξηση της ζήτησης μετά την πανδημία συνέβαλαν σε αυτή την εκτίναξη, όπως λέει ο Τζον Ρόμπινσον, καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο A&M του Τέξας. Κατά τον ίδιο, όμως, πρόσθετος μοχλός πίσω από το ράλι ήταν και η υψηλή κερδοσκοπία.
Οι κερδοσκόποι και η εικόνα του 2008
Πώς στήνεται αυτή η υψηλή κερδοσκοπία; Η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Συμβάσεων Μελλοντικής Εκπλήρωσης Εμπορευμάτων παρακολουθεί πότε καθορίζονται επίσημα συμβόλαια μεταξύ εμπόρων και κλωστοϋφαντουργείων και δημοσιοποιεί αυτές τις πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο. Οι κερδοσκόποι μπορούν να δουν πόσα συμβόλαια δεν έχουν ακόμη καθοριστεί και να γνωρίζουν ακριβώς πόσο χρόνο έχουν μέχρι να λήξουν τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης. Γνωρίζουν εάν θα υπάρξει άλμα στις αγορές Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης βραχυπρόθεσμα και προλαβαίνουν την αγορά ποντάροντας μεγάλα κεφάλαια.
Τώρα, όμως, οι τιμές έχουν πέσει κατακόρυφα. Τα futures του Ιουλίου έχουν φθάσει στα 99 σεντς του δολαρίου, ενώ εκείνα του Δεκεμβρίου είναι στα 89 σεντς. Κι όπως λέει και πάλι ο Τζον Ρόμπινσον, η εικόνα θυμίζει πολύ το 2008, όταν η αγορά βαμβακιού δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση.
