Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
«Κόκκινος συναγερμός» στο οικονομικό επιτελείο, καθώς χθες η τιμή του φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ «έπιασε» και το όριο των 160 ευρώ, που είναι 60% πάνω από την πρόβλεψη στην οποία στηρίχτηκε ο φετινός προϋπολογισμός. Πονοκέφαλος και από την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, ο μέσος όρος της οποίας «έπιασε» τα 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα στο πρώτο πενθήμερο του Ιουλίου.
Το εφιαλτικό σενάριο που είχε συντάξει το οικονομικό επιτελείο, στην προσπάθειά του να προσεγγίσει το δημοσιονομικό κόστος που θα προκαλούσε η αύξηση των τιμών της ενέργειας μέσα στο β’ εξάμηνο της φετινής χρονιάς, αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα. Τι προέβλεπε το «δυσμενές σενάριο»; Ότι σε περίπτωση που θα αυξανόταν η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στα 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ο κρατικός προϋπολογισμός θα έπρεπε να επιβαρυνθεί με 1,5 δισ. ευρώ για να συγκρατηθεί η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας και όχι με 850 εκατ. ευρώ όπως προβλέπει το «βασικό σενάριο». Κι όμως, τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου η αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας τρέχει ήδη με… 300, ενώ για σήμερα η τιμή πώλησης μιας μεγαβατώρας έχει διαμορφωθεί στα 323 ευρώ.
Ο δημοσιονομικός κίνδυνος
Από τώρα και στο εξής, ο δημοσιονομικός κίνδυνος από την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου -αυτή είναι και η βασική πηγή εκτόξευσης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος- παύει να είναι θεωρητικός και γίνεται απολύτως μετρήσιμος. Κάθε μήνα, με την αρχή να γίνεται τις επόμενες ημέρες, το υπουργείο Περιβάλλοντος θα ανακοινώνει τις τιμές επιδότησης της ηλεκτρικής ενέργειας με μέριμνα ώστε η τιμή της κιλοβατώρας για τον τελικό καταναλωτή να παραμένει σταθερή. Είναι προφανές λοιπόν ότι όσο θα ανεβαίνει η χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, τόσο περισσότερο θα ανεβαίνει και η τιμή πώλησης της κιλοβατώρας -η οποία επίσης θα αναπροσαρμόζεται ανά μήνα-, οπότε αντίστοιχα θα ανεβαίνει και το δημοσιονομικό κόστος.
Τον όποιο δημοσιονομικό χώρο έχει δημιουργηθεί μέχρι τώρα από την υπέρβαση των φορολογικών εσόδων (2,8 δισ. ευρώ στο 5μηνο) η κυβέρνηση είτε τον έχει δεσμεύσει είτε τον έχει διαθέσει για μέτρα στήριξης. Τα χρήματα για το power pass που θα καταβληθούν μέσα στον μήνα και για τον 2ο γύρο του fuel pass, αλλά και για τον μηχανισμό επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος υπάρχουν ήδη. Ωστόσο, ειδικά για τον μηχανισμό στήριξης ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος αυτή τη στιγμή για όλη την περίοδο μέχρι και το τέλος του χρόνου είναι τα 850 εκατ. ευρώ που προαναφέρθηκαν. Για κάθε μήνα επομένως από το β’ εξάμηνο έχει δεσμευτεί το ποσό των περίπου 150 εκατ. ευρώ. Αυτά δεν είναι όλα τα χρήματα που κοστίζει ο μηχανισμός στήριξης. Είναι μόνο τα χρήματα του κρατικού προϋπολογισμού, καθώς τα υπόλοιπα θα προέρχονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Για όσο διάστημα το ηλεκτρικό ρεύμα θα κοστίζει 300 ευρώ η μεγαβατώρα, η μηνιαία επιβάρυνση του προϋπολογισμού θα υπερβαίνει τα 250 εκατ. ευρώ. Αυτά τα επιπλέον 100 εκατ. ευρώ ανά μήνα δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή (εκτιμάται ότι και τον Ιούνιο τα φορολογικά έσοδα είχαν θετική πορεία, οπότε ενδεχομένως να έχει καλυφθεί η επιβάρυνση). Έτσι, ο ακριβότερος μηχανισμός του ρεύματος θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί με τον δημοσιονομικό χώρο που θα δημιουργηθεί (αν δημιουργηθεί) μέχρι το τέλος του χρόνου.
Τα καύσιμα
Οι ανάγκες όμως του κρατικού προϋπολογισμού δεν τελειώνουν με τον μηχανισμό της ενέργειας. Παρά τις τάσεις διόρθωσης των τελευταίων ημερών, οι τιμές των καυσίμων παραμένουν στα ύψη, οπότε είναι πιθανό να χρειαστεί δημοσιονομικός χώρος για επιδοτήσεις και από το φθινόπωρο. Έτσι, αν προστεθούν τα περίπου 700 εκατ. ευρώ που μπορεί να χρειαστούν για τον μηχανισμό του ρεύματος και τα 300 εκατ. ευρώ που θα απαιτηθούν για να στηριχθούν οι οδηγοί για τα ακριβά καύσιμα και κατά το τέταρτο τρίμηνο του έτους, τότε ήδη προκύπτει ένας λογαριασμός της τάξεως του 1 δισ. ευρώ (έστω δυνητικά), ο οποίος θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί μέσα από την αύξηση των φορολογικών εσόδων, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα… ξεφύγει το έλλειμμα πάνω από το 2% που παραμένει ως στόχος για φέτος.
