Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα νέο κανονισμό του Συμβουλίου για την αναμόρφωση του συστήματος ελέγχου της κοινοτικής αλιείας.
Το αποτέλεσμα θα είναι ένα πλήρως εκσυγχρονισμένο σύστημα επιθεώρησης, παρακολούθησης, ελέγχου, εποπτείας και επιβολής της τήρησης των κανόνων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) σε ολόκληρη την αλυσίδα της αγοράς, από την αλίευση έως τον έμπορο λιανικής.
Εναρμονισμένες διαδικασίες επιθεώρησης και υψηλότερα πρότυπα θα εξασφαλίσουν την ενιαία εφαρμογή της πολιτικής ελέγχου σε εθνικό επίπεδο, με ταυτόχρονη συνεκτίμηση της ποικιλομορφίας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των διαφόρων στόλων. Θα ληφθούν μέτρα για την προώθηση μιας νοοτροπίας συμμόρφωσης σε ολόκληρο τον τομέα, για την απλούστευση του ρυθμιστικού πλαισίου και τη θέσπιση εναρμονισμένων και αποτρεπτικών κυρώσεων. Θα ενισχυθεί επίσης η ικανότητα παρέμβασης της Επιτροπής, ώστε τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν αποτελεσματικά και να επιβάλλουν την τήρηση των κανόνων της ΚΑΠ.
Γενικότερα, ο έλεγχος και η παρακολούθηση των αλιευτικών δραστηριοτήτων θα απλουστευθούν και θα καταστούν αποδοτικότερα από κάθε άποψη χάρη στους νέους κανόνες.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Θαλάσσιων Υποθέσεων και Αλιείας, κ. Joe Borg, δήλωσε: «Ο έλεγχος και η επιβολή της τήρησης των ορίων αλιευμάτων θα έπρεπε να αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής. Αντίθετα αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα μας και υπονομεύουν την αξιοπιστία όλων των υπολοίπων μέτρων διαχείρισης που λαμβάνουμε. Τόσο η Επιτροπή όσο και το Ελεγκτικό Συνέδριο έχουν διαγνώσει το πρόβλημα: με την παρούσα πρόταση η Επιτροπή εισηγείται τη λύση του. Το μέλλον της βιώσιμης αλιείας μάς υποχρεώνει να αντικαταστήσουμε ένα σύστημα που είναι ανεπαρκές, δαπανηρό και περίπλοκο με ένα άλλο που να μπορεί όντως να φέρει αποτελέσματα. Πιστεύω ότι η παρούσα πρόταση θα δώσει σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς τα εργαλεία που χρειάζονται για να επιτύχουν στο έργο τους.»
Έλεγχος και παρακολούθηση των αλιευτικών δραστηριοτήτων
Βάσει του νέου συστήματος ελέγχου όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιθεωρούν τις δραστηριότητες σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής αλιευτικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης της εκφόρτωσης, της μεταποίησης, της μεταφοράς και της εμπορίας. Πρόκειται να επεκταθεί η χρήση σύγχρονης τεχνολογίας επιθεώρησης, όπως είναι το δορυφορικό σύστημα παρακολούθησης σκαφών, το ηλεκτρονικό ημερολόγιο πλοίου και η ηλεκτρονική αναφορά δεδομένων για τα αλιεύματα. Θα καθιερωθεί ένα ευρύ σύστημα ιχνηλασιμότητας για τα αλιευτικά προϊόντα, το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα παρακολούθησης όλων των αλιευμάτων και αλιευτικών προϊόντων καθ’ όλο το μήκος της αλυσίδας της αγοράς.
Μέτρα, όπως ανάλυση με βάση την επικινδυνότητα για τον προσανατολισμό των ελεγκτικών δραστηριοτήτων εκεί όπου είναι πιο παραγωγικές και ευρείς διασταυρούμενοι έλεγχοι όλων των σημαντικών δεδομένων, θα συμβάλουν στην αύξηση της αποδοτικότητας των ελέγχων.
Ορισμένες από τις νέες διατάξεις αφορούν την παρακολούθηση εκ μέρους των κρατών μελών ορισμένων κριτηρίων διαχείρισης του στόλου, όπως η αλιευτική ικανότητα και η ισχύς της μηχανής. Προβλέπονται γενικά πρότυπα για τα ειδικά μέτρα ελέγχου τα οποία θα αφορούν τα σχέδια αποκατάστασης και τα πολυετή σχέδια, τις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές και τις απορρίψεις. Θα εισαχθεί επίσης ένα νέο καθεστώς διοπτεύσεων και παρατηρητών.
Εξουσίες επιθεώρησης
Ο προτεινόμενος κανονισμός διευρύνει το πεδίο των επιθεωρήσεων μεταξύ εθνικών επιθεωρητών αλιείας των κρατών μελών, δεδομένου ότι επιτρέπει να πραγματοποιούνται επιθεωρήσεις αλιευτικών σκαφών εκτός των υδάτων ή του εδάφους του κράτους μέλους που επιθεωρεί. Επίσης, θα είναι δυνατή η διενέργεια ανεξάρτητων επιθεωρήσεων από τους επιθεωρητές αλιείας της Επιτροπής χωρίς προειδοποίηση του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους.
Κυρώσεις
Ο προτεινόμενος κανονισμός θα θεσπίσει εναρμονισμένες και αποτρεπτικές κυρώσεις σε ολόκληρη την Ε.Ε., βασιζόμενες στην οικονομική αξία των σχετικών αλιευμάτων. Μια άλλη σημαντική καινοτομία είναι η πρόταση για την καθιέρωση ενός συστήματος μορίων ποινής για παραβάσεις που διαπράττονται από πλοιάρχους, επιχειρήσεις ή τους πραγματικούς δικαιούχους μιας άδειας αλιείας, το οποίο θα οδηγεί τελικά στην αυτόματη στέρηση των αδειών τους μόλις διαπράξουν συγκεκριμένο αριθμό παραβάσεων. Προβλέπονται επίσης μέτρα κατά των κρατών μελών που δεν τηρούν τους κανόνες της ΚΑΠ, στις περιπτώσεις που αυτό έχει προκαλέσει βλάβη των ιχθυαποθεμάτων. Τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν τη δυνατότητα αναστολής ή μείωσης της κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής, την απαγόρευση αλιείας σε μια περιοχή, τη μείωση των ποσοστώσεων και τη μη έγκριση μεταβιβάσεων ή/και ανταλλαγών ποσοστώσεων.
Συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών
Ο κανονισμός καθιερώνει ένα σύστημα αμοιβαίας συνδρομής και συστηματικής ανταλλαγής σχετικών με τον έλεγχο πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών. Καθιερώνει επίσης μια νέα προσέγγιση στη διαχείριση και ανακοίνωση των δεδομένων ελέγχου μέσω ασφαλών εθνικών δικτυακών τόπων με πρόσβαση εξ αποστάσεως για την Επιτροπή.
Συντονιστική αρχή
Οι εξουσίες επιθεώρησης της Κοινοτικής Υπηρεσίας Ελέγχου της Αλιείας θα διευρυνθούν με τον κανονισμό, ώστε να της δοθεί η δυνατότητα να παρέχει βοήθεια για την ενιαία εφαρμογή του νέου συστήματος ελέγχου.
Στο πλαίσιο της ΚΑΠ, ο έλεγχος και η επιβολή της τήρησης ανήκουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών. Η παρούσα πρόταση επιβεβαιώνει επίσης τους διακριτούς ρόλους της Επιτροπής και των κρατών μελών, ώστε να αποφευχθούν οι επικαλύψεις και να εξασφαλιστεί ότι η Επιτροπή εστιάζεται στην κύρια δραστηριότητά της, δηλαδή τον έλεγχο και την επαλήθευση της εφαρμογής των κανόνων της ΚΑΠ από τα κράτη μέλη. Ο νέος κανονισμός θα αντικαταστήσει το ισχύον νομικό πλαίσιο που έχει θεσπιστεί με τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 2847/93 του Συμβουλίου.
