Η Ελλάδα αγωνίζεται να βρει εργατικό δυναμικό για την τουριστική βιομηχανία της και έχει ζητήσει ακόμη και από Ουκρανούς πρόσφυγες να βοηθήσουν.
Ο κορωνοϊός σήμαινε σε μεγάλο βαθμό δύο χαμένες σεζόν για τον τουριστικό τομέα, αλλά φέτος οι κρατήσεις εκτοξεύονται και οι αξιωματούχοι ελπίζουν να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τα νούμερα από το 2019, όταν η χώρα κέρδισε πάνω από 18 δισ. ευρώ χάρη στους παραθεριστές.
«Το 2019 ήταν χωρίς σύννεφα, μια χρονιά χωρίς προβλήματα», δήλωσε ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας. «Φέτος έχουμε ακόμα μια πανδημία, έναν πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης μετά από 80 χρόνια, μια ενεργειακή κρίση, πληθωρισμό, υψηλές τιμές ως αποτέλεσμα του πολέμου… Αλλά μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι θα είναι μια δυνατή σεζόν».
Η τουριστική βιομηχανία της Ελλάδας αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ένα πέμπτο της συνολικής οικονομικής παραγωγής της και παρέχει απασχόληση για περίπου το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού. Αλλά οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων, μπαρ και εστιατορίων δυσκολεύονται να προσλάβουν αρκετούς εργαζόμενους για να ανταπεξέλθουν στη ζήτηση.
Από τις 250.000 θέσεις εργασίας που απαιτούνται στα ελληνικά ξενοδοχεία, περισσότερες από 50.000 παραμένουν κενές, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Τουρισμού. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων στην Ευρώπη με 36,8% τον Απρίλιο και το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό συνολικής ανεργίας με 12,7% (μετά την Ισπανία), σύμφωνα με τη Eurostat.
«Το πρόβλημα ήταν ήδη εμφανές το 2019, όταν είχαμε αριθμούς ρεκόρ αφίξεων, αλλά φέτος έχει επιδεινωθεί πολύ», δήλωσε ο Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Ελλάδος και ιδιοκτήτης ξενοδοχείου στη Χαλκιδική στη Βόρεια Ελλάδα.
Δύο χρόνια από την πανδημία και τα lockdown σήμαιναν ότι πολλοί αλλοδαποί που εργάζονταν στον ελληνικό τουριστικό τομέα έφυγαν από τη χώρα και δεν επέστρεψαν ποτέ. Οι Έλληνες έχουν επίσης αναζητήσει θέσεις εργασίας σε άλλους τομείς, καθώς οι εποχικές συμβάσεις έγιναν ακόμη πιο σύντομες, επιδεινώνοντας τα μακροχρόνια παράπονα για τα ωράρια εργασίας και τις χαμηλές αμοιβές.
Πολλοί, όπως αναφέρει το POLITICO, έχουν φύγει σε άλλες χώρες που προσφέρουν καλύτερους μισθούς, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου και της Ισπανίας.
«Αυτό είναι ένα πραγματικό πρόβλημα για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες», είπε ο Κικίλιας. «Λόγω της πανδημίας, αρκετοί εργαζόμενοι στον τουριστικό τομέα, καθώς έκλεισαν τα ξενοδοχεία, αναζήτησαν δουλειά σε άλλους τομείς για να βγάλουν τα προς το ζην».
«Αλλά δεν είναι αυτός ο μόνος λόγος», πρόσθεσε.
Κ. Μητσοτάκης: Επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό
Μιλώντας στην ετήσια γενική συνέλευση του Ελληνικού Συνομοσπονδίου Τουρισμού (ΣΕΤΕ) την Τετάρτη, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι οι ελλείψεις προσωπικού στον κλάδο γίνονται «απειλητικές» και κάλεσε τους εργοδότες να αυξήσουν τους μισθούς και να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας.
Ο τουρισμός «απαιτεί και επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό, καθώς πρέπει να είναι ελκυστικός όχι μόνο για τους επισκέπτες αλλά και για όσους εργάζονται στον κλάδο. που δείχνει καλύτερους μισθούς και όρους εργασίας», είπε ο Μητσοτάκης.
«Πρώτα θέλουμε να διαχωρίσουμε το σιτάρι από την ήρα. ο επαγγελματίας που πληρώνει φόρους, που παρέχει θέσεις εργασίας και ανάπτυξη, από αυτόν που βλέπει τον τουρισμό ως εύκολη πηγή εμπλουτισμού», δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος.
Ο Γιώργος Χοτζόγλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Επισιτιστικής και Τουριστικής Βιομηχανίας, είπε ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί κατά τη θερινή περίοδο, καθώς όσοι παραμένουν στον τουριστικό τομέα αναγκάζονται να εργάζονται ακόμη περισσότερες ώρες λόγω της έλλειψης εργατικού δυναμικού.
«Υπάρχει μια συνεχής κίνηση με αποχωρήσεις, παραιτήσεις και μετακινήσεις από τη μια επιχείρηση στην άλλη», είπε. «Μερικοί από αυτούς που ξεκίνησαν να εργάζονται τον Μάιο έχουν ήδη παραιτηθεί. Τις πρώτες 10 ημέρες του Ιουνίου, περίπου 5.000 εργαζόμενοι στον τουρισμό και τη φιλοξενία παραιτήθηκαν, επιπλέον των περισσότερων από 50.000 που ήδη αγνοούνταν».
Το πρόβλημα είναι πιο έντονο στα εποχικά εστιατόρια και τα beach bar, των οποίων οι ώρες είναι εξαντλητικές και δεν προσφέρουν ρεπό, είπε. «Φαίνεται ότι οι ξενοδόχοι και οι εργοδότες στον τουρισμό δεν ενδιαφέρονται για την ποιότητα αλλά για την ποσότητα», είπε ο Χοτζόγλου. «Δεν τους νοιάζει αν ο μάγειρας ξέρει να μαγειρεύει, αν ο ρεσεψιονίστ μιλά ξένες γλώσσες, αν έχουν κάποιο είδος εκπαίδευσης».
Ο κ. Τάσιος δεν δέχεται αυτή την κριτική και είπε ότι πολλοί νέοι απλά δεν θέλουν πλέον να εργαστούν στον τουριστικό τομέα. «Η πλειοψηφία των εργαζομένων στον ξενοδοχειακό κλάδο προσφέρει καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Οι ξενοδόχοι είναι οι μόνοι που έχουν συλλογική σύμβαση», είπε.
Το υπουργείο Εργασίας ενέκρινε την Τετάρτη μια συλλογική σύμβαση εργασίας για όσους εργάζονται στη βιομηχανία τροφίμων, η οποία προβλέπει σταθερούς όρους απασχόλησης και αμοιβές για περίπου 400.000 εργαζόμενους σε μπαρ και εστιατόρια.
Κάλεσμα στους πρόσφυγες
Ο Κικίλιας, ο υπουργός Τουρισμού, είπε ότι η κυβέρνηση εξετάζει τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος. Είπε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων στον κλάδο φροντίζει τους εργαζομένους τους και τους παρέχει ποιοτικές θέσεις εργασίας και αξιοπρεπή διαβίωση. Για εκείνους τους λίγους που υστερούν σε αυτά τα πρότυπα, είπε ότι οι ελληνικές αρχές έχουν κληθεί να κάνουν τακτικές επιθεωρήσεις και να επιβάλλουν πρόστιμα.
«Σεβόμαστε και τιμούμε όλους όσους κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους και θα παραδειγματιστούμε από τους λίγους που προσπαθούν να δυσφημήσουν το τουριστικό προϊόν», είπε ο υπουργός.
Όμως, σύμφωνα με τον Χοτζόγλου, οι έλεγχοι είναι σπάνιοι, καθώς η Ελληνική Επιθεώρηση Εργασίας είναι υποστελεχωμένη. Στο Ρέθυμνο, στο νησί της Κρήτης, υπάρχει μόνο ένας επιθεωρητής και υπάρχουν μόνο δύο στη Ρόδο, είπε.
Μια λύση από την κυβέρνηση ήταν η έκδοση χιλιάδων αδειών εργασίας σε πρόσφυγες από την Ουκρανία που διέφυγαν από την εισβολή της Ρωσίας. Αν και δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα στοιχεία, αξιωματούχοι λένε ότι η κίνηση δεν βοήθησε πολύ, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια αυτής της καλοκαιρινής περιόδου.
Η γειτονική Κύπρος, όπου χρειάζονται περίπου 6.000 θέσεις εργασίας στον τουρισμό, έχει ήδη δοκιμάσει την ίδια τακτική, αλλά χωρίς εντυπωσιακά αποτελέσματα, καθώς οι περισσότεροι πρόσφυγες που έφτασαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο Ουκρανία είναι γυναίκες που ταξιδεύουν μόνες με παιδιά ή ηλικιωμένους.
Ο Τάσιος λέει ότι η Ελλάδα πιθανότατα θα ακολουθήσει το ίδιο μοντέλο, ξεκινώντας από την επόμενη περίοδο, και θα πάρει υπαλλήλους από χώρες εκτός ΕΕ ή από στρατόπεδα μεταναστών, όπου ζουν σήμερα περίπου 30.000 άτομα που έχουν ΑΦΜ.
«Κάνω έκκληση στους επιχειρηματίες του τουριστικού κλάδου», είπε ο Κικίλιας. «Επειδή οι εργαζόμενοι στον τουρισμό είναι οι πρεσβευτές της χώρας μας στο εξωτερικό, τους ζητώ να προσφέρουν ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Το πλεόνασμα από τα τουριστικά κέρδη και η επιτυχία του ελληνικού τουρισμού πρέπει να μοιραστεί με όλους τους εργαζόμενους του κλάδου».
