Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]
Ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για όλους τους εργαζόμενους της Ε.Ε. θα πρέπει να προκύπτει εφεξής από τον κατώτατο μισθό που θα χορηγείται στα κράτη-μέλη.
Αυτό είναι το βασικό πεδίο της συμφωνίας που υπήρξε εντός Ε.Ε., ανάμεσα στους διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σε σχέση με τις κατώτατες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα.
Μια συμφωνία που ειδικά για την Ελλάδα ασφαλώς και έχει επίδραση τόσο ως προς τον βασικό μισθό όσο και ως προς τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΣΣΕ). Οι δύο πλευρές αποδέχτηκαν ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις θα πρέπει να ενισχυθούν, ειδικά σε χώρες όπου καλύπτουν λιγότερο από το 80% των εργαζομένων.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για την ελληνική οικονομία, οι συλλογικές συμβάσεις καλύπτουν μόλις το 25% του συνόλου όσων απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα. Ως αποτέλεσμα, υπολογίζεται ότι περίπου 2,8 εκατ. εργαζόμενοι υποχρεώνονται να λαμβάνουν αποδοχές που προκύπτουν είτε ανάμεσα στην απευθείας συμφωνία που έχουν συνάψει με τον εργοδότη τους ή μέσω του κατώτατου μισθού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η συμφωνία σε επίπεδο Ε.Ε. ορίζει ότι θα πρέπει εφεξής να είναι ενεργός ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων στο σχέδιο δράσης που θα εκπονείται και το οποίο θα έχει ως επίκεντρο την αύξηση των συμβάσεων εργασίας.
Εφαρμογή κανόνων
Το κείμενο της συμφωνίας προβλέπει επίσης την υποχρέωση των χωρών της Ε.Ε. να θεσπίσουν ένα σύστημα για την εφαρμογή των κανόνων, που θα πρέπει να διέπουν τόσο το σκέλος των κατώτατων αμοιβών όσο και εκείνο της συλλογικής διαπραγμάτευσης. Το εν λόγω σύστημα θα περιλαμβάνει αξιόπιστη παρακολούθηση, ελέγχους και επιτόπιες επιθεωρήσεις, ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση και να αντιμετωπίζεται η καταχρηστική υπεργολαβία, η ψευδής αυτοαπασχόληση, οι μη καταγεγραμμένες υπερωρίες ή η αυξημένη ένταση εργασίας. Σημειώνεται ότι όλα τα ανωτέρω αποτελούν βασικά προβλήματα της ελληνικής αγοράς εργασίας, που δεν έχουν αντιμετωπιστεί με επάρκεια.
Οι εθνικές αρχές, σύμφωνα με τη συμφωνία σε επίπεδο Ε.Ε., θα πρέπει να διασφαλίζουν ενδεχόμενη προσφυγή των εργαζομένων των οποίων τα δικαιώματα έχουν παραβιαστεί. Οι αρχές πρέπει επίσης να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών τους εκπροσώπων.
Η συμφωνία προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να αξιολογήσουν κατά πόσο οι υφιστάμενοι νόμιμοι κατώτατοι μισθοί τους
(δηλαδή ο χαμηλότερος μισθός που επιτρέπεται) είναι επαρκείς για να εξασφαλίσουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, λαμβάνοντας υπόψη τις δικές τους κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, την αγοραστική τους δύναμη ή τα μακροπρόθεσμα εθνικά επίπεδα παραγωγικότητας και εξελίξεις.
Για την αξιολόγηση της επάρκειας, οι χώρες της Ε.Ε. μπορούν να καθορίσουν ένα «καλάθι αγαθών και υπηρεσιών» σε πραγματικές τιμές. Τα κράτη-μέλη μπορούν επίσης να εφαρμόζουν ενδεικτικές τιμές αναφοράς που χρησιμοποιούνται ευρέως διεθνώς, όπως το 60% του ακαθάριστου διάμεσου μισθού και το 50% του ακαθάριστου μέσου μισθού.
Οι κρατήσεις από τον κατώτατο μισθό ή οι διαφοροποιήσεις του θα πρέπει να μην εισάγουν διακρίσεις, να είναι αναλογικές και να έχουν θεμιτό στόχο, όπως η ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών ή παρακρατήσεων που διατάσσονται από δικαστική ή διοικητική αρχή.
Υπενθυμίζεται ότι στην Ε.Ε. ο κατώτατος μισθός εφαρμόζεται στις 21 από τις 27 χώρες-μέλη, ανάμεσά τους και στην Ελλάδα. Οι
υπόλοιπες έξι (Αυστρία, Κύπρος, Δανία, Φινλανδία, Ιταλία και Σουηδία) καθορίζουν το επίπεδο των μισθών μέσω των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
