Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Ως «βάση» για ισχυρή ανάπτυξη ακόμη και άνω του 3% αντιμετωπίζουν στο οικονομικό επιτελείο τα στοιχεία για την πορεία του ΑΕΠ κατά το πρώτο τρίμηνο και την ανάπτυξη του 7%.
Ωστόσο, τα δύσκολα είναι μπροστά, καθώς ο πολύ υψηλός πληθωρισμός στο β’ τρίμηνο αλλά και η υψηλή βάση σύγκρισης με πέρυσι δημιουργούν έντονη αβεβαιότητα για το τι θα καταγραφεί ως μεταβολή του ΑΕΠ τόσο κατά το διάστημα Απριλίου-Ιουνίου, όσο και τα επόμενα τρίμηνα.
Η σημαντική αύξηση της κατανάλωσης και των επενδύσεων με διψήφιο ποσοστό ήταν οι «βάσεις» πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η μεταβολή του ΑΕΠ κατά το πρώτο τρίμηνο. Βεβαίως, η ενεργειακή κρίση άφησε έντονο αποτύπωμα, όπως αναμενόταν, καθώς οι εισαγωγές εκτοξεύτηκαν κυρίως λόγω της αύξησης της αξίας των εισαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Έντονο όμως ήταν το αποτύπωμα και του πληθωρισμού, καθώς σε τρέχουσες τιμές το ΑΕΠ έφτασε στα 49,836 δισ. ευρώ, το υψηλότερο ποσό που έχει καταγραφεί από το 2011 πάντοτε σε ονομαστικούς όρους. Αυτό αυξάνει αισθητά τις πιθανότητες το ΑΕΠ για το σύνολο του έτους να προσεγγίσει -πάντοτε σε ονομαστικούς όρους- τα 200 δισ. ευρώ, κάτι που θα αποτυπωθεί θετικά κυρίως στην αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ. Με βάση τα διαθέσιμα εποχικά διορθωμένα στοιχεία, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε όρους όγκου κατά το α’ τρίμηνο 2022 παρουσίασε αύξηση κατά 2,3%, σε σχέση με το δ’ τρίμηνο 2021, ενώ σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο 2021 παρουσίασε αύξηση κατά 7%.
Στα επιμέρους μεγέθη, καταγράφηκαν οι ακόλουθες μεταβολές:
- Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε αύξηση κατά 10,5% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2021. Η ίδια η Ελληνική Στατιστική Αρχή αναφέρει στη σχετική ανακοίνωση τον ρόλο που παίζει η άρση των περιορισμών λόγω της πανδημίας. Όπως αναφέρεται, «τα στοιχεία για το α’ τρίμηνο 2022 αντανακλούν την επίπτωση στο ΑΕΠ της σταδιακής άρσης των περιοριστικών μέτρων που είχαν τεθεί για τον περιορισμό της πανδημίας Covid-19».
- Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 12,7% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2021.
- Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν αύξηση κατά 9,6% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2021. Οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 2,5%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 23%.
- Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν αύξηση κατά 17,5% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2021. Οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 17,8% και οι εισαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 15,5%. Καταγράφηκαν επίσης οι ακόλουθες επιμέρους μεταβολές:
- Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 2,5% σε σχέση με το δ’ τρίμηνο του 2021.
- Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 3,7% σε σχέση με το δ’ τρίμηνο του 2021.
- Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 3,6% σε σχέση με το δ’ τρίμηνο του 2021. Οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 0,3%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 5,4%.
- Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 5,6% σε σχέση με το δ’ τρίμηνο του 2021. Οι εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 5%, ενώ οι εισαγωγές υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 8,9%.
Θα έχει συνέχεια ο πολύ υψηλός ρυθμός ανάπτυξης και στο β’ τρίμηνο της φετινής χρονιάς; Αυτό είναι το μεγάλο «στοίχημα» καθώς στο β’ τρίμηνο εξαντλείται η… δυναμική από την άρση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας ενώ «φουντώνει» ακόμη περισσότερο η ακρίβεια στα εισαγόμενα προϊόντα που πλήττουν το ΑΕΠ διά της αύξησης του ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο. Ο υπουργός Οικονομικών εμφανίστηκε χθες αισιόδοξος στη δήλωσή του ότι μπαίνουν οι βάσεις για υψηλότερο ΑΕΠ μέσα στο 2022 σε σχέση με τις εκτιμήσεις. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «οι επιδόσεις αυτές σηματοδοτούν μια δυναμική εκκίνηση για την πορεία του ΑΕΠ στο σύνολο του τρέχοντος έτους, θέτοντας τις βάσεις για επίτευξη ανάπτυξης υψηλότερης των εκτιμήσεων».
Για να επιτευχθεί υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης από το 3% που έχει γραφτεί στο πρόγραμμα σταθερότητας, καθοριστικό θα είναι το β’ εξάμηνο, καθώς εκεί θα μπουν τα πολλά έσοδα από τον τουρισμό προκειμένου να αντισταθμίσουν τις απώλειες από την κατακόρυφη αύξηση των εισαγωγών. Το β’ τρίμηνο έχει πολλές ιδιαιτερότητες και είναι πιθανό να καταγραφεί σημαντική κάμψη στον ρυθμό ανάπτυξης.
1. Πρώτον, η «βάση σύγκρισης» είναι ψηλά καθώς στο β’ τρίμηνο του 2021 είχαμε τον ισχυρότερο ρυθμό ανάπτυξης μετά τα lockdown, ήτοι 15%. Το ίδιο ισχύει και για τα επόμενα τρίμηνα, καθώς το γ' τρίμηνο του 2021 το ΑΕΠ είχε αυξηθεί κατά 11,7% και κατά 8,1% το δ΄ τρίμηνο.
2. Δεύτερον, οι τιμές του πετρελαίου δοκιμάζουν καθημερινά ολοένα και υψηλότερα επίπεδα. Αυτό ανακλάται έντονα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στο έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου.
3. Τρίτον, στο β’ τρίμηνο -παρά την καλή πορεία του τουρισμού- τα έσοδα δεν επαρκούν για να καλύψουν το έλλειμμα που δημιουργεί το ακριβό πετρέλαιο. Βεβαίως, καθοριστικός θα είναι ο ρόλος των επενδύσεων, αν και εκεί μένει να φανεί πώς θα επηρεάσουν οι πολύ υψηλές τιμές των πρώτων υλών.
Για το 2022, το υπουργείο Οικονομικών έχει κατεβάσει τον πήχη της ανάπτυξης στο 3,1% μέσω του προγράμματος σταθερότητας, ενώ λίγο πιο αισιόδοξη εμφανίζεται η Κομισιόν, που μιλά για ανάπτυξη της τάξεως του 3,5%
