Από την έντυπη έκδοση
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Η ελλιπής δημοσιότητα, τόσο στον Τύπο όσο και στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Σύστημα Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ), αποτελεί την πλέον συνηθισμένη πλημμέλεια - παρατυπία στην οποία υποπίπτουν οι αναθέτουσες αρχές δημοσίων συμβάσεων.
Και οι αρχές αυτές κάθε άλλο παρά λίγες είναι, καθώς -σύμφωνα με την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ)- αριθμούν τις 3.707 και πέρυσι υπέγραψαν 214.000 συμβάσεις συνολικού ύψους 11 δισ. ευρώ.
Όπως επισημαίνει η ΕΑΑΔΗΣΥ στην έκθεση πεπραγμένων για το 2021, συνήθης παρατυπία ήταν η μη δημοσίευση της προκήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ και στον εθνικό Τύπο «αμελλητί», δηλαδή χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, ήτοι αμέσως μετά τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ένωσης (ΕΕΕΕ), αλλά και η καθυστέρηση της αναθέτουσας αρχής ως προς την παροχή ελεύθερης, πλήρους, άμεσης και δωρεάν ηλεκτρονικής πρόσβασης στα έγγραφα της σύμβασης από την ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης στην ΕΕΕΕ.
Επιπρόσθετα, παρατηρείται και ελλιπής δημοσιότητα βασικών όρων της προκήρυξης ή διάσταση πληροφοριών μεταξύ των στοιχείων δημοσίευσης στην ΕΕΕΕ σε σχέση με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στη διακήρυξη, καθώς και διάσταση πληροφοριών ως προς την εκτιμώμενη αξία τμήματος της προς ανάθεση σύμβασης.
Παράλληλα καταγράφηκε και περιορισμός του χρονικού διαστήματος της περιόδου οριστικής υποβολής προσφορών στην εφαρμογή ηλεκτρονικού διαγωνισμού στο ΕΣΗΔΗΣ σε χρονικό διάστημα μικρότερο της προβλεπόμενης ελάχιστης προθεσμίας παραλαβής προσφορών.
Επ’ αυτού η ανεξάρτητη αρχή επισημαίνει ότι θα πρέπει να ταυτίζεται η έναρξη υποβολής προσφορών με τη δημοσιοποίηση της διακήρυξης του διαγωνισμού και επομένως να υπάρχει η δυνατότητα υποβολής προσφορών καθ’ όλο το διάστημα που διανύεται μεταξύ της ημερομηνίας δημοσιοποίησης της διακήρυξης και της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών.
Στις συχνές παρατυπίες περιλαμβάνεται και η μη τήρηση της υποχρέωσης για καταχώρηση τόσο των προκηρύξεων όσο και των διακηρύξεων στο ΚΗΜΔΗΣ για τις συμβάσεις άνω των ορίων, αλλά και παράλειψη αιτιολόγησης της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, κάτι που -σύμφωνα με την ΕΑΑΔΗΣΥ- επηρεάζει τον ανταγωνισμό και τη δυνατότητα συμμετοχής στους διαγωνισμούς.
Συχνό είναι και το φαινόμενο της σύγχυσης - ασάφειας ως προς τα τιθέμενα στα έγγραφα της σύμβασης κριτήρια επιλογής τα οποία δεν εκφράζονται ως ελάχιστα επίπεδα ικανότητας, δεν εξειδικεύονται και δεν ορίζονται οι ελάχιστες απαιτήσεις και μάλιστα κατά τρόπο που αυτά να είναι συνδεδεμένα και ανάλογα προς το αντικείμενο της σύμβασης. Ως εκ τούτου, δεν προκύπτει με σαφήνεια ο τρόπος που θα αξιολογηθούν τα αιτούμενα δικαιολογητικά εφόσον δεν έχει καθοριστεί το ελάχιστο πεδίο τους.
Πέραν των παραπάνω, η ΕΑΑΔΗΣΥ επισημαίνει ότι καταγράφονται:
- Ασαφείς / αδιαφανείς όροι της διακήρυξης ως προς το ορισμένο του οικονομικού αντικειμένου και την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, αλλά και ως προς τη μη συμπλήρωση κρίσιμων πεδίων της διακήρυξης που αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ και εν συνεχεία στο ΕΣΗΔΗΣ (π.χ., καταληκτική ημερομηνία και ώρα παραλαβής προσφορών, ημερομηνία και ώρα ηλεκτρονικής αποσφράγισης των προσφορών, ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης στην Ε.Ε., αριθμός προκήρυξης και αριθμός ΑΔΑΜ της διακήρυξης, ημερομηνία ισχύος εγγύησης συμμετοχής).
- Μη ακριβής και αντιπροσωπευτική περιγραφή του αντικειμένου της διακήρυξης, παράλειψη αναφοράς κωδικών CPV ή εσφαλμένη υπαγωγή/χρήση κωδικών CPV. Σημειώνεται ότι ακόμα και στην περίπτωση που η υπόψη διαγωνιστική διαδικασία αφορά τη σύναψη μικτής δημόσιας σύμβασης, η οποία ενσωματώνει χαρακτηριστικά περισσότερων ειδών δημοσίων συμβάσεων (έργων, προμηθειών ή/και υπηρεσιών), είναι αναγκαία η ορθή αναφορά τόσο του αντικειμένου της σύμβασης όσο και όλων των σχετικών κωδικών CPV, ασχέτως του εάν -εντέλει- η μικτή σύμβαση ανατίθεται σύμφωνα με τις διατάξεις που εφαρμόζονται στο είδος της σύμβασης που χαρακτηρίζει το κύριο αντικείμενο της σχετικής σύμβασης.
- Σύγχυση της έννοιας της «μη κατάλληλης» προσφοράς, για την οποία πρέπει να γίνεται επίκληση της νομικής βάσης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. α’ του ν. 4412/2016 σε σχέση με την έννοια της «μη κανονικής» ή «απαράδεκτης» προσφοράς.
- Περιοριστικοί όροι συμμετοχής.
- Μη νομιμότητα αιτήματος αναθέτουσας αρχής περί παράτασης προσφορών και αντίστοιχα, εγγυητικών επιστολών συμμετοχής των προσφερόντων, για 2η και 3η συνεχόμενη 12μηνη χρονική διάρκεια, κατά τρόπο που δεν συνάδει με το νομοθετικό πλαίσιο.
- Σημαντική χρονική απόσταση μεταξύ της αιτούμενης διαδικασίας διαπραγμάτευσης και της προηγουμένως διενεργηθείσας ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας.
- Ουσιώδης τροποποίηση των αρχικών όρων της σύμβασης.
