Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Πολλοί περιγράφουν τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, Έλον Μασκ, ως οραματιστή του οποίου οι προβλέψεις συνήθως πραγματοποιούνται. Με σχεδόν 96 εκατομμύρια ακολούθους στο Twitter και εκατομμύρια πιστούς οπαδούς, λόγω οικονομικών συμφερόντων, ο αμερικανός δισεκατομμυριούχος συναντά πολύ ούριο άνεμο στις πολυάριθμες διαδικτυακές του εμφανίσεις.
Ωστόσο, πολλές από τις δηλώσεις του θεωρούνται ως απλή προσπάθεια χειραγώγησης της αγοράς. Τα παραδείγματα πολλά:
«Παγώνει» η εξαγορά του Twitter
Ο Μασκ συχνά δημοσιεύει αστεία, φωτογραφίες και πληροφορίες για τις επόμενες αποφάσεις του. Η εξαγορά του Twitter προκάλεσε πολλά σχόλια επειδή ο Μασκ υποτίθεται ότι πιέζει για περισσότερη ελευθερία έκφρασης στην πλατφόρμα.
Η μεγαλύτερη μπλόφα του όμως ήταν όταν ανακοίνωσε πώς θέλει να «παγώσει» την εξαγορά. Να σημειωθεί ότι η παύση ενός τέτοιου deal δεν είναι νομικά εφικτή, άλλωστε έχει υπογράψει δεσμευτικό συμβόλαιο για την εξαγορά. Οι αναλυτές υποψιάστηκαν γρήγορα ότι στην πραγματικότητα προσπαθούσε να μειώσει την τιμή της συμφωνίας.
Αρκετοί μέτοχοι του Twitter συμφωνούν τώρα με αυτή την άποψη. Πρώτον, ο Μασκ αγόρασε το 9% του Twitter προτού ανακοινώσει τα σχέδια εξαγοράς του, τα οποία ο αμερικανικός νόμος αναφέρει πως πρέπει να δημοσιοποιήσει εντός 10 ημερών. Ο Μασκ διπλασίασε αυτή την προθεσμία. Σύμφωνα με τους ενάγοντες, ο Μασκ δημοσίευσε επίσης tweets και έκανε δημόσιες δηλώσεις για να εγείρει αμφιβολίες σχετικά με τη συμφωνία και να μειώσει την τιμή, ώστε αργότερα να αποδεσμευτεί από τη σύμβαση ή τουλάχιστον να επαναδιαπραγματευτεί την τιμή.
Ο Μασκ λέει ότι μεγάλωσε φτωχός
Σύμφωνα με διάφορα δημοσιεύματα, ο πατέρας του Μασκ, ο οποίος ήταν μηχανικός, είχε μεταξύ άλλων ένα ορυχείο σμαραγδιών. Το Business Insider South Africa το έκανε πρωτοσέλιδο το 2018, αφού το περιοδικό δημοσίευσε δήλωση του πατέρα του Μασκ ότι ο νεαρός Έλον πουλούσε οικογενειακά σμαράγδια στην Tiffany και σε άλλες εταιρείες κοσμημάτων. «Ήμασταν πολύ πλούσιοι» φέρεται να είπε ο Έρολ Μασκ, «μερικές φορές δεν μπορούσαμε να κλείσουμε το χρηματοκιβώτιο από τα χρήματα που έπρεπε να χωρέσουν».
Στα τέλη του 2019, ο Έλον έγραψε στο Twitter: «Δεν είχα ορυχείο σμαραγδιών και όταν πέρασα στο κολέγιο, κατέληξα με 100.000 δολάρια φοιτητικό χρέος».
Σύμφωνα με τις δικές του δηλώσεις, η πρώτη του εταιρεία Zip 2, την οποία ξεκίνησε ο Μασκ με τον αδερφό του Κίμπλ, ήταν αυτοχρηματοδοτούμενη από πρόσθετο προγραμματισμό για παραγγελίες τη νύχτα. Ωστόσο, αρκετές πηγές αναφέρουν ότι η κυκλοφορία αυτής της διαδικτυακής έκδοσης του Χρυσού Οδηγού χρηματοδοτήθηκε από τους γονείς τους.
Ο Μασκ ίδρυσε την Paypal και την Tesla
Η εταιρεία λογισμικού Confinity έγινε Paypal το 1999 και ιδρύθηκε από τους Πήτερ Τίελ, Μαξ Λέβτσιν και Λουκ Νόσεκ. Έναν χρόνο αργότερα, συγχωνεύτηκαν με την ηλεκτρονική τράπεζα «X.com», την οποία ο Μασκ ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1999 με άλλους τρεις συνιδρυτές. Αρχικά, το αποτέλεσμα της συγχώνευσης επρόκειτο να ονομαστεί X.com, αλλά οι έρευνες έδειξαν ότι οι πιθανοί πελάτες υποψιάζονταν μια σκοτεινή εταιρεία με πορνογραφικό υπόβαθρο όταν άκουσαν το όνομα X.com, έτσι η εταιρεία ονομάστηκε τελικά PayPal. Δεδομένου ότι ο Μασκ δεν ήταν επίσημα ο ιδρυτής αυτής της εταιρείας, και αυτό ανακοινώθηκε ως τέτοιο στα πρώτα δελτία τύπου, ο Μασκ άλλαξε το καταστατικό και αναγορεύτηκε σε ιδρυτή από εκείνο το σημείο και μετά.
Η ίδρυση της εν λόγω διαδικτυακής τράπεζας X.com άφησε επίσης μια πικρή επίγευση. Ο Μασκ έχασε και τους τρεις συνιδρυτές μέσα σε έναν χρόνο. Στις παραιτήσεις τους, οι τρεις αμερικανοί επιχειρηματίες γνωστοποίησαν ότι ο Μασκ εξαπάτησε το κοινό. «Υποσχεθήκαμε τον ήλιο, το φεγγάρι και τα αστέρια για τα μέσα ενημέρωσης» είπε τότε ο συνιδρυτής και οικονομικός ειδικός Χάρις Φρίκερ.
Το 2002 ο Πήτερ Τίελ πούλησε το Paypal στο Ebay για 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια. Ο Μασκ έλαβε 180 εκατομμύρια από αυτή τη συμφωνία και επένδυσε σε νέες εταιρείες - Tesla και Space X.
Η εταιρεία ηλεκτρικών αυτοκινήτωνTesla ιδρύθηκε από τους Μάρτιν Έμπερχαντ Μαρκ Τάρπενιγκ το 2003. Όταν η Tesla έψαχνε για επενδυτές, ο Έμπερχαρντ συνάντησε τον Μασκ, ο οποίος είχε διαθέσιμα χρήματα μέσω της πώλησης της Paypal. Το 2004, επένδυσε 30 εκατομμύρια δολάρια στην Tesla και ζήτησε να διοριστεί διευθύνων σύμβουλος. Αφού το όνομά του δεν εμφανίστηκε σε ένα άρθρο των New York Times του 2006 για τον Tesla, έγραψε στην εφημερίδα: «Νιώθω απίστευτα προσβεβλημένος και ντροπιασμένος με αυτό το άρθρο, το οποίο ουσιαστικά με αγνόησε ενώ ταυτόχρονα κατονομάζει τον Μάρτιν ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου». Εάν κάτι τέτοιο συμβεί ξανά, συνέχισε ο Μασκ, οι δραστηριότητες δημοσίων σχέσεων με την εφημερίδα θα σταματήσουν. Θα πρέπει να συμπεριφέρεστε πιο σωστά στο μέλλον».
Το 2011, ο Μασκ αντικατέστησε τον Ζέεβ Ντρόρι ως διευθύνων σύμβουλος. Ο Έμπερχαρντ έπρεπε επίσης να εγκαταλείψει την εταιρεία και ο Μασκ είχε οριστεί αμέσως ως συνιδρυτής της Tesla σε όλα τα κανάλια επικοινωνίας. Ο Μάρτιν Έμπερχαρντ, ο οποίος βεβαιώθηκε με πιστοποιητικό ότι θα έπαιρνε το πρώτο Tesla Roadster, έπρεπε για άλλη μια φορά να ικανοποιηθεί με ψεύτικες υποσχέσεις.
Cyber φορτηγό και αυτόνομη οδήγηση
Σε μια συνέντευξη του 2018, ο Μασκ είπε ότι το Cybertruck θα κυκλοφορήσει το 2019. Εκείνη την εποχή, δεν υπήρχαν στοιχεία ότι υπήρχε ένα κατάλληλο εργοστάσιο για την παραγωγή, ούτε ο Μασκ παρουσίασε άλλα στοιχεία. Το 2021, το φουτουριστικό αυτοκίνητο ήταν τελικά διαθέσιμο για αγορά στον ιστότοπο, αλλά σύντομα ανακοινώθηκε ότι η κυκλοφορία θα αναβαλλόταν για το 2022. Τουλάχιστον υπάρχουν τώρα εικόνες από το αυτοκίνητο που παράγεται στο Τέξας. Σύμφωνα με τον Μασκ, το αυτοκίνητο θα είναι εξοπλισμένο με την τελευταία έκδοση του υπολογιστή Full Self-Driving (FSD).
Ο Μασκ υπόσχεται την αυτόνομη οδήγηση εδώ και περίπου 10 χρόνια - κυρίως για την επόμενη χρονιά. Αν και η Tesla δοκιμάζει τέτοια συστήματα εδώ και αρκετό καιρό, η σημερινή κατάσταση απέχει ακόμα πολύ από το να μπορούν πραγματικά να κινηθούν χωρίς εντελώς την ανθρώπινη επίβλεψη. Η προσέγγιση της Tesla είχε επανειλημμένα προκαλέσει επικρίσεις, αφού πραγματοποιήθηκε δοκιμή στα μέσα μαζικής μεταφοράς - και χωρίς επαγγελματίες οδηγούς, κάτι που οδήγησε επανειλημμένα στην εμφάνιση βίντεο με ατυχήματς στο Διαδίκτυο. Σίγουρα, κάποια στιγμή η πρόβλεψη θα γίνει πραγματικότητα - αλλά οι ειδικοί δεν βλέπουν αυτή τη λειτουργία πλήρως επιχειρησιακή για το 2023.
Υπόγειες σήραγγες
Η κυκλοφοριακή συμφόρηση είναι ένα μεγάλο βάρος της καθημερινότητας και ο Ελον Μασκ τονίζει εδώ και σχεδόν 10 χρόνια σε πολλές συνεντεύξεις και σε διάφορες παρουσιάσεις, πώς σκέφτεται να λύσει αυτό το πρόβλημα: με υπόγειες σήραγγες κάτω από πόλεις και με αυτοκινούμενα οχήματα ή ταξί. Η μεταφορά επιλύεται τεχνικά με τέτοιο τρόπο ώστε τα αυτοκίνητα - Tesla - να μεταφέρονται στον προορισμό σε μικρές πλατφόρμες. Χάρη στις κάμερες και τους αισθητήρες, τα αυτοκίνητα θα παρατηρούσαν το πότε θα κινούνταν και πόσο γρήγορα. Αυτή η ιδέα θα «φέρει επανάσταση στην κυκλοφορία», είπε ο Μασκ στο CBS το 2018, το επίσημο έτος ίδρυσης της Boring Company.
Αυτή η υπόσχεση υποτίθεται Οπτικος θα πραγματοποιούνταν σε χρόνο ρεκόρ και θα ήταν σχετικά φθηνή. Και οι δύο εκτιμήσεις αποδείχθηκαν λανθασμένες. Το πιλοτικό έργο στο Λας Βέγκας είχε μέχρι στιγμής μόνο τρεις σταθμούς, όπου ήδη σημειώνονται τα πρώτα μποτιλιαρίσματα, όπως φαίνεται σε δημοσιευμένα βίντεο.
Αυτό το έργο δεν πρέπει να συγχέεται με τη λευκή βίβλο Hyperloop, την οποία παρουσίασε επίσης ο Μασκ στις αρχές της δεκαετίας του 2010. Αυτό είναι ένα σύστημα μεταφοράς υψηλής ταχύτητας που βρίσκεται υπό ανάπτυξη.Πολλά χρόνια μετά την ανακοίνωση, ωστόσο, απέχουμε ακόμη χιλιόμετρα από αυτά τα έργα «μεγάλων αποστάσεων», όπως τα υπόγεια ταξίδια μεταξύ Λος Άντζελες και Νέας Υόρκης. Γενικά, η ιδέα είναι «η ουσία μιας ελιτιστικής κοσμοθεωρίας», έγραψε η συγγραφέας Τζάρετ Γουόκερ. Το «μίσος για τον κοινόχρηστο χώρο», για παράδειγμα με τη μορφή τρένων, είναι μια πολυτέλεια που μόνο οι πλούσιοι μπορούν να αντέξουν οικονομικά. Ο Έλον Μασκ απάντησε στο Twitter εκείνη την εποχή: «Μέχρι στιγμής, το έργο έχει συγκεντρώσει περίπου 675 εκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένων ιδιωτών επενδυτών όπως ο Πήτερ Τίελ Peterκαι η Sequoia Capital. Ο Μασκ παραμένει πεπεισμένος για το έργο και συνεχίζει να υπόσχεται την κατασκευή ενός μεγάλου δικτύου Hyperloop. Δεν αναφέρει καμία ημερομηνία αυτή τη στιγμή. Αυτό το δίκτυο είναι ένα έργο για τα «επόμενα χρόνια», όπως γράφει στο Twitter. Μέχρι τότε, οι περισσότεροι άνθρωποι θα παίρνουν πιθανώς απλώς το μετρό ή το τρένο.
Άνθρωπος στον Άρη
Πολλοί έχουν ονειρευτεί την επανδρωμένη αποστολή στον Αρη.Πολλοί το έκαναν πριν από τον Μασκ και πολλοί θα το τολμήσουν δικαίως μετά τον Μασκ. Ωστόσο, σε αντίθεση με τον ανταγωνισμό του σε αυτόν τον τομέα, ο αμερικανός επιχειρηματίας αρέσκεται να λέει τη δική του αλήθεια, προς όφελός του, χωρίς να ενδιαφέρεται σοβαρά για τις νομικές απαιτήσεις. Σχεδιάζει όλο και περισσότερα οράματα για πράγματα όπου θα έπρεπε να γνωρίζει μόνος του ότι ο προβλεπόμενος χρονικός ορίζοντας δεν είναι ρεαλιστικός. Δεν έχει σημασία αν πρόκειται για επανδρωμένες αποστολές στον Άρη ή για ανθρωποειδή ρομπότ Tesla. Παρεμπιπτόντως, ο Μασκ δεν θα παρουσιάσει το ανθρωποειδές ρομπότ τον Αύγουστο όπως είχε υποσχεθεί, αλλά μόνο στις 30 Σεπτεμβρίου, όπως έγραψε στο Twitter στις αρχές Ιουνίου.
Σύμφωνα με το αφεντικό της Tesla, το ρομπότ με το υποβλητικό όνομα Optimus θα πρέπει να μπορεί να ασκεί απλές και επαναλαμβανόμενες εργασίες, για παράδειγμα στα πολλά εργοστάσια Tesla του Μασκ. Ένα έργο που, σύμφωνα με τους μυημένους, ο επιχειρηματίας έχει τοποθετήσει επί του παρόντος στην κορυφή της λίστας με τις προτεραιότητες, ώστε τα πρώτα ρομπότ να μπορούν να βγουν από τη γραμμή συναρμολόγησης ήδη από το 2023. Οι ειδικοί αποκαλούν όμως και αυτό το πρόγραμμα «υπερβολικά φιλόδοξο».
