Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Να γίνουν πιο σφιχτές οι πολιτικές σε σχέση με τις κρατικές εγγυήσεις σε ότι αφορά τα νέα κόκκινα δάνεια προσανατολίζονται οι χώρες που χρησιμοποίησαν όπως η δική μας σχήματα αντίστοιχα του Ηρακλή για να εξυγιάνουν τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών.
Σε ότι αφορά την Ελλάδα σε εκκρεμότητα βρίσκονται ακόμη 2,6 δισ. ευρώ τιτλοποιήσεις για το πακέτο Ηρακλής το οποίο θεωρητικά λήγει ναι μεν τον Οκτώβριο ωστόσο μπορεί να πάρει ακόμη και άλλες παρατάσεις αν χρειαστεί και μέχρι εξαντλήσεως των εγγυήσεων ,με απόφαση του συμβουλίου του και τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Οικονομικών.
Πρόκειται για το Sunrise 2 ύψους 500 εκατ. της Τράπεζας Πειραιώς, το Frontier 2 της Εθνικής ύψους 1 δισ. ευρώ και το διατραπεζικό Solar ύψους 1,1 δισ. ευρώ.
Για τα δάνεια αυτά δεν πρόκειται κάτι να αλλάξει ως προς τους όρους των τιτλοποιήσεών τους.
Ομως για νέα κόκκινα δάνεια που θα προκύψουν εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού και του πολέμου στην Ουκρανία η Ιταλία, ως η μεγαλύτερη δευτερογενής αγορά κόκκινων δανείων φαίνεται να εξετάζει να "σφίξει" τους όρους παροχής κρατικών εγγυήσεων.
Στη χώρα μας οι διαδικασίες δείχνουν κινούνται με άλλους ρυθμούς αφού άλλωστε οι τράπεζες έχουν ξεφορτωθεί μεγάλο κομμάτι των κόκκινων δανείων. Κάποιοι βλέπουν καθυστέρηση στους ρυθμούς που έχουν επιβάλει οι όψιμες "ενστάσεις" της Eurostat στελέχη της οποία έχουν εκφράσει την άποψη πως οι εγγυήσεις του Δημοσίου θα πρέπει να καταγραφούν στο χρέος. Και αυτό ασφαλώς δεν αφορά μόνον την Ελλάδα αλλά και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν αντιμετωπίσει με παρόμοιο τρόπο τα NPEs.
Πως θα κινηθεί ο Ηρακλής
Πλην όμως έγκυρες πηγές με καλή γνώση του θέματος στη χώρα μας επισημαίνουν πως σε ανώτατο επίπεδο ΕΚΤ, SSM, Commission και ESM επιμένουν πως οι εγγυήσεις καταγράφονται στο χρέος μόνον όταν αυτές καταπέσουν και πως οι τράπεζες και οι Servicers πληρώνουν υψηλότατα ασφάλιστρα κινδύνου που μαζί με το liquidity buffer του Ηρακλή καλύπτουν πλήρως το οποιοδήποτε πρόβλημα τυχόν δημιουργηθεί από αθετήσεις. Επομένως τόσο οι παραπάνω τιτλοποιήσεις όσο και αυτές που πιθανόν θα γίνουν από μη συστημικές αλλά και από συστημικές τράπεζες μπορούν να εισέλθουν χωρίς πρόβλημα στο σχήμα του Ηρακλή προκειμένου να καλυφθούν από τις εγγυήσεις που έχει εκπονήσει το Δημόσιο. Σε ολόκληρη την Ευρώπη περίπου 170 δισ. τιτλοποιήσεις έχουν καλύψει τα διάφορα σχήματα.
Σύμφωνα πάντως με την οδό που εξετάζει στην παρούσα φάση η Ιταλία που είναι και η πρωτοπόρος στη χρήση των σχημάτων αυτών για νέα κόκκινα δάνεια τα οποία θα προκύψουν από τις υψηλές πληθωριστικές πιέσεις ή εξαιτίας των προβλημάτων που δημιουργεί στην οικονομία ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι εγγυήσεις θα γίνουν σφιχτότερες δηλαδή για παράδειγμα, στο senior κομμάτι του δανείου το Δημόσιο θα εγγυάται 80% αντί για 100% στοιχείο το οποίο επιβάλει οι τιτλοποιήσεις αυτές να γίνονται με μεγαλύτερες διασφαλίσεις και καλύτερα δάνεια.
Πως θα λειτουργήσει η αγορά στην Ιταλία
Σε πρόσφατο τηλεγράφημα του Reuters αναφέρεται πως από την έναρξή του το 2016, το σύστημα «GACS» βοήθησε τις ιταλικές τράπεζες να αδειάζουν από τους ισολογισμούς τους 96 δισεκατομμύρια ευρώ (103 δισεκατομμύρια δολάρια) σε επισφαλή χρέη, αμβλύνοντας το πλήγμα από τις εκχωρήσεις στα κέρδη τους.
Στο τέλος του 2021, οι επενδυτές κατείχαν 11,6 δισεκατομμύρια ευρώ σε χρέος που υποστηρίζεται από το GACS, τον αντίστοιχο ιταλικό Ηρακλή σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών τον Απρίλιο. Το καθεστώς με τη σημερινή του μορφή λήγει στις 14 Ιουνίου.
Η Ρώμη λοιπόν τώρα φαίνεται πως εξετάζει το ενδεχόμενο να το επαναφέρει με όρους προσαρμοσμένους μειώνοντας τους κινδύνους για τους φορολογούμενους, αναζητώντας πιθανώς παράταση για περισσότερο από 12 μήνες. Μία από τις επιλογές που συζητούνται είναι η παράταση 18 μηνών.
Η Ρώμη εξετάζει αλλαγές που θα μειώσουν το όφελος για τις τράπεζες και θα αυξήσουν την προστασία για το κράτος .
Ακόμη και με αυστηρότερους όρους, το σχέδιο GACS θα μπορούσε να βοηθήσει τις Ιταλικές τράπεζες να διαθέσουν περισσότερα από 250 δισεκατομμύρια ευρώ σε επισφαλή χρέη από το 2015, αντιμετωπίζοντας και την αναμενόμενη αύξηση των εταιρικών χρεοκοπιών στον απόηχο της πανδημίας και της κρίσης στην Ουκρανία.
Η Ρώμη θα μπορούσε επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο να μειωθεί το ποσοστό των senior ομολόγων που στην παρούσα τουλάχιστον φάση καλύπτεται από κρατικές εγγυήσεις κατά 100%.
Η επιτυχία του συστήματος GACS στη γεφύρωση του χάσματος τιμών μεταξύ αγοραστών και πωλητών έχει μετατρέψει την Ιταλία στη μεγαλύτερη αγορά της Ευρώπης για τίτλους τέτοιων δανείων.
