Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Σε μια κατάσταση έντονου αναβρασμού, η Ε.Ε. επεξεργάζεται σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την προμήθεια πετρελαίου της, βάζοντας στο τραπέζι διάφορα σενάρια και δίδοντας προσωρινή εξαίρεση από τις κυρώσεις στον αγωγό Druzhba, προκειμένου να κερδίσει χρόνο και να καταλήξει σε μια ευρείας συναίνεσης συμφωνία.
Αξιωματούχοι της Ε.Ε. δεν απέκλεισαν μια συμφωνία σε επίπεδο αντιπροσωπειών των κυβερνήσεων των χωρών-μελών έως το βράδυ της Κυριακής στις Βρυξέλλες, εντός του χρονοδιαγράμματος, για να μπορέσει να επικυρωθεί από τους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής της 30ής -31ης Μαΐου, υπογραμμίζοντας τον χαρακτήρα του επείγοντος.
Ο «κλοιός» πάνω από την Ε.Ε. σφίγγει ολοένα και περισσότερο, καθώς οι δυσκολίες της Γαλλίας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την πυρηνική υπονομεύουν την προσπάθεια του ευρωπαϊκού μπλοκ να ξεφύγει από τη ρωσική ενέργεια, ενώ και ο ΟΠΕΚ ανθίσταται πεισματικά στις πιέσεις των κορυφαίων οικονομιών της Δύσης να αυξήσει την παραγωγή του, με την BofA να κάνει λόγο για μια τιμή-«φωτιά» ακόμη και στα 150 δολάρια το βαρέλι, εάν μειωθούν οι ρωσικές εξαγωγές.
Οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. εξετάζουν με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Κομισιόν σχέδιο που προβλέπει τη συνέχιση της τροφοδοσίας της μέσω του γιγάντιου αγωγού Druzhba, εξαιρώντας τον για μια περιορισμένη χρονική περίοδο από τις κυρώσεις, σύμφωνα με το Bloomberg, το οποίο επικαλείται πηγές. Με τη λύση αυτή, η Ε.Ε. θα δώσει το χρονικό περιθώριο στον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπάν να διευθετήσει τις τεχνικές λεπτομέρειες για τον τερματισμό της προσφοράς πετρελαίου μέσω του συγκεκριμένου αγωγού. Εδώ και εβδομάδες η Βουδαπέστη δεν συμφωνεί με την πρόταση που της δίδει το περιθώριο να προμηθεύεται με ρωσικό πετρέλαιο έως το 2024, δύο χρόνια περισσότερο απ’ όσο θα επιτραπεί στις υπόλοιπες χώρες-μέλη. Με δεδομένο ότι για την επιβολή εμπάργκο απαιτείται ομοφωνία στην Ε.Ε., η Ουγγαρία μπλοκάρει το πακέτο, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και περιορισμούς σε ρωσικές τράπεζες, υπηρεσίες συμβούλων και αγορά real estate. Η Βουδαπέστη έχει υποδείξει ότι χρειάζεται τουλάχιστον 770 εκατ. ευρώ για να αναβαθμίσει την πετρελαϊκή βιομηχανία της, συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων σε υποδομές στην Κροατία, καθώς και ένα επιπλέον, απροσδιόριστο ποσό, για να ανταποκριθεί στις υψηλές τιμές ενέργειας.
Μια άλλη επιλογή που συζητά η Ε.Ε. είναι να εξαιρέσει ολοσχερώς τα μέτρα που αφορούν το πετρέλαιο από το πακέτο των νέων περιορισμών. Όμως, ακόμη και μια συμβιβαστική συμφωνία δεν είναι βέβαιη, καθώς ορισμένες χώρες έχουν αντιταχθεί στη διάσπαση της προμήθειας πετρελαίου μέσω θαλάσσης και μέσω αγωγών, εν μέσω ανησυχιών ότι οι προμήθειές τους θα πληγούν δυσανάλογα. «Η ιδέα είναι να χωρίσουμε το εμπάργκο του ρωσικού πετρελαίου σε παραδόσεις μέσω αγωγών και θαλάσσιων μεταφορών. Οι μεταφορές μέσω αγωγών θα εξαιρούνται για κάποιο χρονικό διάστημα, για να οργανωθεί το σχέδιο αντικατάστασης» φέρεται να δήλωσε κοινοτικός αξιωματούχος στο Reuters. Πάντως, εάν εξαιρεθούν οι αγωγοί από το εμπάργκο, αυτό θα μπορούσε να αποδυναμώσει τα μέτρα, καθώς η Ρωσία έστελνε περίπου 720.000 βαρέλια αργού την ημέρα στα ευρωπαϊκά διυλιστήρια μέσω του βασικού της αγωγού στην περιοχή πέρυσι. Μέσω πλοίων έστελνε 1,57 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
Άλλοι πάλι ανησυχούν για περαιτέρω αποδυνάμωση του πακέτου, που θα μπορούσε να οδηγήσει και άλλες χώρες-μέλη να ζητήσουν εξαιρέσεις. Μια πρόταση για την απαγόρευση των δεξαμενόπλοιων να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο σε τρίτες χώρες οπουδήποτε στον κόσμο απορρίφθηκε, αφού η Ελλάδα αντιτάχθηκε σε αυτή τη διάταξη.
Η επίτροπος της Ε.Ε. για την Ενέργεια, Κάντρι Σίμσον, προειδοποίησε ότι, παρά τον «αγώνα δρόμου» που κάνει η Ευρώπη για να γεμίσει τις αποθήκες της με φυσικό αέριο, όλες οι χώρες κινδυνεύουν να αποκοπούν από τη ρωσική προμήθεια. Ήδη η Gazprom έχει σταματήσει τις παροχές φυσικού αερίου σε Πολωνία, Βουλγαρία και Φινλανδία, οι οποίες αρνήθηκαν να συμμορφωθούν με το διάταγμα του Κρεμλίνου για πληρωμές σε ρούβλια.
Ένα μεγάλο πρόβλημα ωστόσο αυτή τη στιγμή αποτελεί η Γαλλία, καθώς η Electricite de France (EDF), ο μεγαλύτερος παραγωγός πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη, που συνήθως εξάγει φθηνή ενέργεια στη διάρκεια των χειμερινών μηνών, μπορεί να αναγκαστεί να κάνει φέτος εισαγωγές, αφότου υποβάθμισε τις προβλέψεις της για την παραγωγή της για τρίτη φορά. H Γαλλία θα χρειαστεί πολύ μεγάλες εισαγωγές τον φετινό χειμώνα.
Tο G7 πιέζει τον ΟΠΕΚ - Καμπανάκι για εκτίναξη του brent
Μέσα σε αυτό το άκρως δυσχερές περιβάλλον, η Ομάδα του G7 κάλεσε τον ΟΠΕΚ να διοχετεύσει περισσότερο πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές, παρότι έχει δεσμευθεί να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή. «Ζητάμε από τους κορυφαίους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου να ανταποκριθούν με κατάλληλο τρόπο και ο ΟΠΕΚ μπορεί να διαδραματίσει κομβικό ρόλο» αναφέρεται στο ανακοινωθέν των υπουργών Ενέργειας από τις χώρες-μέλη του G7.
Ο ΟΠΕΚ μαζί με τη Ρωσία και τους υπόλοιπους εταίρους του έχει αντισταθεί μέχρι στιγμής στις πιέσεις των ΗΠΑ να ενισχύσει την παραγωγή του πέραν των σταδιακών αυξήσεων στις οποίες έχει από καιρό συμφωνήσει. Την ώρα που τα περιθώρια του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν να συγκρατήσει την άνοδο των τιμών πετρελαίου και βενζίνης, όπως ήδη έχει δεσμευθεί, στενεύουν ασφυκτικά, ενώ έχει απελευθερώσει μία άνευ προηγουμένου ποσότητα από τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ, άλλα εργαλεία θα ήταν σε βάρος της προστασίας του περιβάλλοντος και κυρίως θα είχαν μηδαμινό αντίκτυπο στο κόστος καυσίμων.
Η ΒofA διαμήνυσε ότι η τιμή brent θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 150 δολάρια το βαρέλι, εάν υπάρξει απότομη συρρίκνωση στις εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας. Ωστόσο, οι αναλυτές της τράπεζας δεν προβλέπουν για φέτος ανάκαμψη της ζήτησης πετρελαίου στα προ Covid-19 επίπεδα, επειδή τα προβλήματα προσφοράς εξακολουθούν να υφίστανται. «Η αύξηση των τιμών πετρελαίου κατά 30 δολάρια το βαρέλι λόγω της προσφοράς φέτος μείωσε τη ζήτηση κατά 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αποτρέποντας την ανάκαμψη στα προ Covid-19 επίπεδα» εξηγούν. Η τιμή brent κινήθηκε χθες κοντά στα 118 δολάρια το βαρέλι, ενώ του αργού κοντά στα 114 δολάρια.
