Από την έντυπη έκδοση
Της Τέτης Ηγουμενίδη
[email protected]
Με την απόφαση ένταξής του στο Ταμείο Ανάκαμψης (Τ.Α.), το Εθνικό Διαστημικό Πρόγραμμα Μικρών δορυφόρων προϋπολογισμού 200,3 εκατ. περνά στην επόμενη φάση της υλοποίησής του.
Οι διαγωνιστικές διαδικασίες για το Εθνικό Διαστημικό Πρόγραμμα Μικρών δορυφόρων θα εκτελεστούν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (European Space Agency - ESA), ο οποίος εργάζεται με βιομηχανικές επιστροφές (γεωεπιστροφές) υπό την εποπτεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Βάσει της συμφωνίας που έχει επιτευχθεί, οι ελληνικές εταιρείες θα έχουν συμμετοχή τουλάχιστον 30% σε ό,τι αφορά το hardware και το software των μικροδορυφόρων και περίπου 60% στις υπηρεσίες (κυρίως τηλεπικοινωνιακές) που θα αναπτυχθούν.
Η εκτίμηση είναι ότι το εν λόγω έργο θα δώσει περαιτέρω ώθηση στην ελληνική διαστημική βιομηχανία, η οποία τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σημαντικό ρυθμό ανάπτυξης. Τα συνολικά έσοδά της το 2020 (211,3 εκατ.) αυξήθηκαν 18,3% έναντι της προηγούμενης χρήσης (178,6 εκατ.), ενώ το 2019 είχαν σημειώσει αύξηση 15,4% έναντι του 2018 (154,7 εκατ.). Ανοδικά κινείται και η κερδοφορία των 45 επιχειρήσεων με 2.500 εξειδικευμένους επιστήμονες. Το 2018 τα κέρδη προ φόρων συνολικά ήταν 7,3 εκατ., το 2019 11,3 εκατ. και το 2020 20,9 εκατ. ευρώ.
Αντίστοιχα προγράμματα έχουν συμπεριλάβει στο Ταμείο Ανάκαμψης η Ιταλία, ύψους 1,6 δισ. ευρώ (από τα οποία τα 200 εκατ. θα διατεθούν από εθνικούς πόρους), η Ισπανία 200 εκατ. (οι δύο προαναφερόμενες χώρες θα συνεργαστούν επίσης με την ESA), η Γαλλία 365 εκατ. και η Πολωνία 150 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με την απόφαση ένταξης του έργου στο Τ.Α., που υπογράφεται από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη και δημοσιεύτηκε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, το Εθνικό Διαστημικό Πρόγραμμα Μικρών δορυφόρων αποτελείται από τον Διαστημικό Τομέα (Space Segment), τον Επίγειο Τομέα (Ground Segment) και τις αναβαθμίσεις των επίγειων υποδομών (Terrestrial Infrastructure upgrades).
Το έργο περιλαμβάνεται στα έργα της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 (ΦΕΚ Β’ 2894/5.7.2021) και θα καλύψει προβλεπόμενες ανάγκες των πυλώνων Συνδεσιμότητας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πολιτικής Προστασίας, Χαρτογραφικών αναγκών του Ελληνικού Δημοσίου, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ.λπ.
Το διαστημικό μέρος του έργου περιλαμβάνει την ανάπτυξη, κατασκευή, εκτόξευση και θέση σε επιχειρησιακή λειτουργία συστοιχίας μικροδορυφόρων. Οι μικροί δορυφόροι θα ενσωματώνουν ειδικό τεχνολογικό εξοπλισμό ολοκληρωμένων υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση αναγκών που πρωτίστως αφορούν την ασφαλή συνδεσιμότητα, π.χ. τηλεπικοινωνίες, κβαντική κρυπτογράφηση, για την εξυπηρέτηση σκοπών εθνικής ασφάλειας και δευτερευόντως ειδικό εξοπλισμό ολοκληρωμένων τεχνολογικών υπηρεσιών για υπηρεσίες πολλαπλής χρήσης, π.χ. γεωεπισκόπηση για την εξυπηρέτηση αναγκών που αφορούν τη ναυτιλία, την τοπογραφία, την επιτήρηση συνόρων, την πολιτική προστασία, την προστασία περιβάλλοντος και άλλους τομείς της εθνικής ασφάλειας.
Ο επίγειος τομέας του έργου αφορά την απαραίτητη υποδομή, που περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση υφιστάμενων ήδη επιχειρησιακών ή προς αναβάθμιση εθνικών υποδομών (π.χ. τα τηλεσκόπια Χελμού, του Σχίνακα και του Χολομώντα, το Κλειστό Δορυφορικό Δίκτυο - GreeCom) καθώς και την υλοποίηση νέων απαραίτητων υποδομών, με στόχο τη βελτιστοποίηση του επιχειρησιακού και οικονομικού οφέλους για τη χώρα, την αναβάθμιση της ασφάλειας, της αξιοπιστίας και της ανθεκτικότητας, των κρίσιμων υποδομών, καθώς και των εμπορικών και λοιπών υπηρεσιών ασφαλείας.
Τα αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου, σύμφωνα πάντα με την απόφαση ένταξής του, είναι:
*** Η απόκτηση εθνικών διαστημικών υποδομών για την υποστήριξη ζωτικών κρατικών λειτουργιών και τομέων της οικονομίας της χώρας (ασφαλείς τηλεπικοινωνίες, ευφυείς πόλεις, περιβαλλοντολογική προστασία κ.ά.).
*** Ο έλεγχος των διαστημικών υποδομών και η αποκλειστική χρήση τους σύμφωνα με τις εθνικές ανάγκες, η ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής και σύγχρονων προϊόντων που θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και, πολύ σημαντικό, η ένταξη της Ελλάδας στην ομάδα χωρών που παράγουν, αξιοποιούν διαστημικές υποδομές και προϊόντα σε αντιστοιχία με τις γειτονικές της.
Με την υλοποίηση του έργου η εγχώρια διαστημική βιομηχανία και η επιστημονική κοινότητα θα καταστεί δυνατό να συμμετέχει ενεργά στον ευρωπαϊκό διαστημικό σχεδιασμό (ενδεικτικά προγράμματα GovSatCom, EuroQCI και European Space Based Secure Connectivity), να διεκδικήσει χρηματοδοτήσεις νέων έργων και να βελτιώσει περαιτέρω τις ικανότητες της χώρας στον δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα του Διαστήματος.
Η εξέλιξη των δράσεων συνδεσιμότητας
Το έργο των μικρών δορυφόρων είναι ένα από τα τέσσερα συνολικού προϋπολογισμού 582 εκατ. ευρώ, που αφορούν τη συνδεσιμότητα και χρηματοδοτούνται κατά 90% από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Διεργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη και για τα υπόλοιπα. Μεταξύ άλλων, για το έργο της εσωτερικής καλωδίωσης των κτηρίων (ως επιδότηση της ζήτησης για οπτικές ίνες), με συνολικό προϋπολογισμό 162,8 εκατ. με ΦΠΑ, εξετάζονται σενάρια επιδότησης της ζήτησης των νοικοκυριών για οπτικές ίνες (με κοινωνικά κριτήρια), των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των νεοφυών και της έξυπνης καλωδίωσης.
Το έργο ανάπτυξης υποδομής 5G σε όλους τους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, συνολικού προϋπολογισμού 200 εκατ. με ΦΠΑ σύμφωνα με πληροφορίες οδεύει στη λογική της ανάπτυξης εφαρμογών, κυρίως πολιτικής προστασίας.
Η ένταξη του έργου «Ηλεκτρονικός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτων», προϋπολογισμού 888,5 χιλ. ευρώ, στο Ταμείο Ανάκαμψης υπογράφηκε επίσης την προηγούμενη εβδομάδα από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών.
Ο στόχος του είναι η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση της διαδικασίας. Το φυσικό αντικείμενο του έργου αφορά την ανάπτυξη της διαδικτυακής πλατφόρμας διαχείρισης του ενιαίου ηλεκτρονικού φακέλου μεταβίβασης ακινήτων, η οποία θα διασφαλίσει την ταχύτερη και ασφαλέστερη διεκπεραίωση των υποθέσεων μεταβίβασης ακινήτων με πλήρη ηλεκτρονικό τρόπο.
