Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Να αξιοποιήσει όλες τις ευκαιρίες εξασφάλισης ρευστότητας με ευνοϊκούς όρους έχει αποφασίσει η κυβέρνηση, καθώς η διατήρηση των υψηλών ταμειακών αποθεμάτων στα 40 δισ. ευρώ σε συνθήκες απόλυτης αβεβαιότητας, αλλά και η χρηματοδότηση παρεμβάσεων που θα στηρίξουν την ανάπτυξη της οικονομίας συνιστούν αυτή τη στιγμή απόλυτη προτεραιότητα. Το κλείσιμο του 2022 είναι πιθανό να βρει το χρέος της γενικής κυβέρνησης σε σαφώς υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με αυτά που προγραμματίζονταν στις αρχές της χρονιάς, ακόμη και στα 360 δισ. ευρώ, από περίπου 353,39 δισ. ευρώ στο τέλος του 2021 και 355 δισ. ευρώ που είναι η πρόβλεψη για το τέλος της φετινής χρονιάς στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας.
Ωστόσο, στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι παρά την αύξηση του χρέους σε ονομαστικό επίπεδο -ειδικά αν αυτή γίνει με ευνοϊκούς όρους και παρά την εκτόξευση των αποδόσεων των ομολόγων- η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ θα καταστεί εφικτό όχι μόνο να διατηρηθεί στο προγραμματισμένο επίπεδο του 180,2% (αυτός είναι ο φετινός στόχος βάσει του προγράμματος σταθερότητας) αλλά ενδεχομένως και ακόμη χαμηλότερα. Σε αυτό βοηθάει η εκρηκτική πορεία του πληθωρισμού. Στην αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ μετράει η αποτύπωση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε ονομαστικούς όρους. Αυτό σημαίνει ότι λαμβάνεται υπόψη η μεταβολή του ΑΕΠ με βάση το άθροισμα της πραγματικής α<B>νάπτυξης και </B>του πληθωρισμού.
Αυξημένο ΑΕΠ
Πλέον, με την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα όσον αφορά την μεταβολή των τιμών, είναι πιθανό το ΑΕΠ να αυξηθεί φέτος σε ονομαστικούς όρους πάνω από 10%, προσεγγίζοντας ακόμη και τα 200 δισ. ευρώ. Έτσι, ακόμη και με χρέος στα 360 δισ. ευρώ, η αναλογία θα διαμορφωθεί ακριβώς στον φετινό στόχο του 180%.
Ειδικότερα, για φέτος η κυβέρνηση έχει εκτιμήσει -όπως αποτυπώθηκε και στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας- ότι η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ μπορεί να μειωθεί στο 180,2% του ΑΕΠ «πιάνοντας» ουσιαστικά τα προ κρίσης επίπεδα (180,7% στο τέλος του 2019). Το 2021 έκλεισε με την αναλογία στο 193,3%. Για το 2023 προβλέπεται περαιτέρω μείωση στο 168,6% και για το 2024 στο 155,2%, ώστε το 2025 να πέσει και κάτω από το όριο το 1<B>50% και συγκεκρ</B>ιμένα στο 146,5%.
Οι δύο «πηγές»
Δύο είναι οι «πηγές» από τις οποίες μπορεί να προκύψει το πρόσθετο «δανεικό» χρήμα και παρά την αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων που έχουν στείλει το ελληνικό 10ετές στο 3,7%:
1. Τα αδιάθετα δάνεια από την Ευρώπη. Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα η Ελλάδα προγραμματίζει να αντλήσει επιπλέον ένα δισ. ευρώ μέσω του προγράμματος SURE με επιτόκιο που δεν θα ξεπερνά το 0,5% του ΑΕΠ και 20ετή περίοδο αποπληρωμής. Μέχρι τώρα, η Ελλάδα έχει δανειστεί περί τα 5,265 δισ. ευρώ μέσω του προγράμματος SURE τα οποία θα αποπληρωθούν ως εξής: 1 δισ. ευρώ το 2025, 728 εκατ. ευρώ το 2028, 1,637 δισ. ευρώ το 2029, 900 εκατ. ευρώ το 2047 και 1 δισ. ευρώ το 2050. Αν πάλι προχωρήσει η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να χρηματοδοτηθεί το πρόγραμμα rePowerEU με τα αδιάθετα δάνεια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Σταθερότητας, τότε η Ελλάδα μπορεί να βρει μια πρόσθετη πηγή φθηνού δανεισμού της τάξεως των 4-5 δισ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά προφανώς και δεν θα είναι διαθέσιμα στο σύνολό τους μέσα στο 2022, ωστόσο, λόγω του κατεπείγοντος χαρακτήρα που έχουν λάβει οι πράσινες επενδύσεις, είναι πιθανό να γίνουν ακόμη και φέτος οι πρώτες εκταμιεύσεις. Η Ελλάδα έχει ήδη εκταμιεύσει ποσό 1,655 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, που θα αποπληρωθεί με δόσεις των 83 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, οι οποίες θα ξεκινήσουν από το 2032 και μετά.
2. Η συνέχιση του ετήσιου προγράμματος δανεισμού του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, παρά την αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων. Στοχευμένες ενέργειες, αντίστοιχες με αυτές που προγραμματίζονται για σήμερα, αναμένονται αρκετές το επόμενο χρονικό διάστημα και είναι πιθανό ότι το φετινό πλάνο που προβλέπει την άντληση 12 δισ. ευρώ μέσα στο έτος θα υλοποιηθεί στο σύνολό του. Ήδη με τις δύο εκδόσεις που έχουν γίνει, η χώρα έχει αντλήσει φέτος 4,5 δισ. ευρώ, ενώ σήμερα αναμένεται να προστεθούν και επιπλέον 500 εκατ. ευρώ. Για σήμερα έχει προγραμματιστεί να διενεργηθεί έκτακτη δημοπρασία για την επανέκδοση ομολόγων σταθερού επιτοκίου 3,9% λήξης 30 Ιανουαρίου 2033 σε άυλη μορφή. Σκοπός της επανέκδοσης, όπως ανακοίνωσε ο ΟΔΔΗΧ την Παρασκευή, είναι η παροχή επιπλέον ρευστότητας στη συγκεκριμένη ομολογιακή έκδοση. Το ποσό που θα δημοπρατηθεί θα είναι έως 500 εκατ. ευρώ και ως ημερομηνία διακανονισμού έχει οριστεί η επόμενη Δευτέρα 30 Μαΐου. Στη δημοπρασία θα συμμετάσχουν μόνον βασικοί διαπραγματευτές με υποβολή, μέσω της ΗΔΑΤ, αποκλειστικά μέχρι πέντε ανταγωνιστικών προσφορών έκαστος, που θα πρέπει να υποβληθούν έως σήμερα στις 12:00<B> το μεσημέρι.
Ο συνολικός λογαριασμός
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το χρέος της κεντρικής διοίκησης ανερχόταν στις 31/03 στα 394,5 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 40,7 δισ. ευρώ είναι συμφωνίες επαναγοράς (repos), γι’ αυτό και το χρέος της γενικής κυβέρνησης περιορίζεται προς το παρόν στα 355 δισ. ευρώ. Με τον νέο δανεισμό που έχει δρομολογηθεί, αλλά και τις πρόωρες αποπληρωμές των διμερών δανείων (περίπου 2,6 δισ. ευρώ) προς το τέλος του έτους, το 2022 είναι πιθανό να κλείσει με χρέος γενικής κυβέρνησης κοντά στα 360 δισ. ευρώ και χρέος κεντρικής διοίκησης στα 400 δισ. ευρώ.
