Της Νικόλ Λειβαδάρη
[email protected]
Αντιμέτωπη με την τέλεια καταιγίδα απειλεί να φέρει την ευρωπαϊκή οικονομία το μίγμα εκρηκτικού πληθωρισμού, αναπτυξιακής επιβράδυνσης και αυξανόμενων επιτοκίων.
Η υποβάθμιση των προβλέψεων της Κομισιόν για την ανάπτυξη φέτος και τον επόμενο χρόνο στην Ευρωζώνη, σε συνδυασμό με την προειδοποίηση του επιτρόπου Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι για κίνδυνο ακόμη και ύφεσης ή και νέας κρίσης σε χώρες είτε με υψηλή ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία, είτε υπερχρεωμένες όπως η Ελλάδα, σηματοδοτεί και τον πιο ηχηρό έως τώρα συναγερμό για τις νέες μεγάλες προκλήσεις που άνοιξε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Σε αυτό το περιβάλλον, στην ΕΚΤ είναι πλέον «κλειδωμένη» η απόφαση για την πρώτη αύξηση επιτοκίων, έπειτα από μία δεκαετία, εντός του καλοκαιριού, με έρευνα του Bloomberg να προεξοφλεί ότι τα ευρωπαϊκά επιτόκια θα βρίσκονται πάνω από το μηδέν έως το τέλος του χρόνου.
Τρεις αυξήσεις επιτοκίων
Σύμφωνα με την έρευνα, η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε τρεις αυξήσεις επιτοκίων, στην προσπάθεια συγκράτησης του πληθωρισμού-ρεκόρ. Οι αναλυτές που πήραν μέρος στην έρευνα προβλέπουν, συγκεκριμένα, τρεις αυξήσεις, τον Ιούλιο, τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο, κατά 0,25% εκάστη. Αυτό σημαίνει ότι τα αρνητικά σήμερα επιτόκια θα έχουν ανέβει στο 0,25% μέχρι το τέλος του 2022.
Η ίδια έρευνα δίνει τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης στο 6,7% φέτος και στο 2,6% τον επόμενο χρόνο. Οι προβλέψεις της έρευνας του Bloomberg κινούνται στην ίδια κατεύθυνση με τις αναθεωρημένες, εαρινές εκτιμήσεις της Κομισιόν που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα και δίνουν τον πληθωρισμό στο 6,1% το 2022 και στο 2,7% το 2023.
Μειώνεται η ανάπτυξη
Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεωρεί σημαντικά προς τα κάτω τις εκτιμήσεις της, καθώς αναμένει ότι το αποτύπωμα του πολέμου στην Ουκρανία και της εκτίναξης των τιμών της ενέργειας και των εμπορευμάτων θα είναι ισχυρό και παρατεταμένο. Ειδικότερα, η πρόβλεψη για την ανάπτυξη φέτος στην Ευρωζώνη υποβαθμίζεται στο 2,7% από το 4% και για το 2023 στο 2,3% από το 2,7%. Η Κομισιόν προειδοποιεί ακόμη και για απότομο, απόλυτο φρένο στη μετα-πανδημική ανάκαμψη εάν παροξυνθεί η άνοδος των τιμών ή εάν η Ρωσία διακόψει τις ροές του φυσικού αερίου: Το δυσμενές σενάριο, στην περίπτωση διακοπής των ρωσικών ροών, δίνει τον ρυθμό ανάπτυξης της Ευρωζώνης στο 0,2% φέτος και τον πληθωρισμό στο 9%. «Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία άνοιξε νέες προκλήσεις, την ώρα που η οικονομία της Ε.Ε. ανέκαμπτε από τις επιπτώσεις της πανδημίας» επεσήμανε η Κομισιόν στην εαρινή έκθεσή της, προσθέτοντας: «Ασκώντας περαιτέρω ανοδικές πιέσεις στις τιμές των εμπορευμάτων, προκαλώντας νέα προβλήματα στην προσφορά και αυξάνοντας την αβεβαιότητα, ο πόλεμος επιδεινώνει τα προϋπάρχοντα προβλήματα για την ανάπτυξη».
Έλλειμμα-ρεκόρ
Οι αυξημένες προκλήσεις για την οικονομία της Ευρωζώνης αποτυπώνονται και στα στοιχεία της Eurostat, που έδειξαν εμπορικό έλλειμμα-ρεκόρ τον Μάρτιο, λόγω κυρίως της έκρηξης του ενεργειακού κόστους. Το εμπορικό έλλειμμα της Ευρωζώνης τον Μάρτιο ανέβηκε στα 16,4 δισ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 22,5 δισ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2021. Οι εξαγωγές από την Ευρωζώνη προς τον υπόλοιπο κόσμο ανήλθαν σε 250,1 δισ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 14% σε ετήσια βάση, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 35,4% σε ετήσια βάση φτάνοντας τα 266,5 δισ. ευρώ. Το εμπόριο εντός της Ευρωζώνης αυξήθηκε κατά 21,2% σε ετήσια βάση κι έφθασε στα 236,8 δισ. ευρώ. Στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταγράφηκε εμπορικό έλλειμμα 27,7 δισ. ευρώ.
Ένα ακόμη ρεκόρ όμως έσπασε τον Απρίλιο και στη Γερμανία όπου ο πληθωρισμός χονδρικής έφθασε σε ιστορικό υψηλό. Οι τιμές παραγωγού αυξήθηκαν 23,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, με τον δείκτη τιμών χονδρικής να φθάνει στο υψηλότερο επίπεδό του από το 1962.
Επικίνδυνο το αδύναμο ευρώ
Η έκρηξη του πληθωρισμού καθιστά μονόδρομο για την ΕΚΤ την εσπευσμένη στροφή σε υψηλότερα επιτόκια, παρά το ρίσκο της ύφεσης και παρότι η «θεραπεία» δεν δείχνει να διασφαλίζει εγγυημένο αποτέλεσμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι χθες ο κεντρικός τραπεζίτης της Γαλλίας και μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, Φρανσουά Βιλερουά, προειδοποίησε για τον έτερο παράγοντα κινδύνου -τη μεγάλη πτώση του ευρώ- που, όπως είπε, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τις προσπάθειες συγκράτησης του πληθωρισμού.
«Ένα ευρώ που είναι πολύ αδύναμο, θα ήταν αντίθετο με τον στόχο μας για σταθερότητα των τιμών» τόνισε. Το ευρώ υποχωρεί όλο και πιο κοντά στην απόλυτη ισοτιμία με το δολάριο, απειλώντας με φαύλο πληθωριστικό κύκλο. Και τούτο διότι ένα ασθενές ευρώ κάνει ακόμη πιο ακριβά τα αγαθά και εμπορεύματα που εισάγονται σε δολάρια, όπως το πετρέλαιο, τροφοδοτώντας έτσι περαιτέρω τις πληθωριστικές πιέσεις.
