Από την έντυπη έκδοση
Του Ανέστη Ντόκα
[email protected]
Οι «μαύροι κύκνοι» που επανεμφανίστηκαν στα διεθνή χρηματιστήρια ακριβώς 14 χρόνια μετά τη Lehman Brothers και η αναζωπύρωση του πληθωρισμού προκαλούν αναταράξεις στις αγορές και την πραγματική οικονομία.
Ωστόσο φαίνεται ότι στο Χρηματιστήριο Αθηνών οι αναταράξεις που προκαλούν οι πληθωριστικές πιέσεις ίσως είναι και η αφορμή για νέες επιχειρηματικές συμφωνίες, για τις λίγες και ισχυρές εισηγμένες -δεν ξεπερνούν τις 20 σε σύνολο 154-, ενώ για τις περισσότερες εταιρείες θα πρέπει να ξαναγραφούν τα επιχειρηματικά πλάνα της χρονιάς, αφού ήδη το 1ο εξάμηνο του 2022 θεωρείται ότι έχει χαθεί, με αρνητικές αποδόσεις σε μετοχές και ομόλογα.
Το Χρηματιστήριο Αθηνών από πέρυσι τον Οκτώβριο άρχισε να επηρεάζεται από την ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων, καθώς όλα έδειχναν ότι οδεύουμε σε αύξηση του κόστους χρήματος. Μπορεί το Χρηματιστήριο να ξεκίνησε εντυπωσιακά φέτος, φθάνοντας στο υψηλό των 971,09 μονάδων την Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 2022, όμως 13 ημερολογιακές μέρες αργότερα η έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία επιδείνωσε την κατάσταση. Ο επιχειρηματικός κόσμος βρίσκεται σε συναγερμό. Η «Ν» συνομίλησε με στελέχη της χρηματιστηριακής αγοράς για τις συνέπειες του πληθωρισμού και την αύξηση του κόστους χρήματος στις εισηγμένες επιχειρήσεις.
Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι όλα τα επενδυτικά πλάνα (business plan) θα πρέπει να συνταχθούν εκ νέου, ενώ η αύξηση του πληθωρισμού ροκανίζει τα λειτουργικά κόστη, προκαλώντας μείωση σε κερδοφορία, με ό,τι αυτό σημαίνει και για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Ακόμη πιο σκοτεινή είναι η εικόνα για τις υπερδανεισμένες και τις ζημιογόνες επιχειρήσεις, που έχουν θέμα επιβίωσης απέναντι σε υψηλά επιτόκια δανεισμού που θα πρέπει να εξυπηρετήσουν.
Αναλυτικά οι αποκλειστικές δηλώσεις στελεχών της χρηματιστηριακής αγοράς στη «Ν» έχουν ως εξής:
Αλέξανδρος Μωραϊτάκης: Πρόεδρος Nuntius ΑΧΕΠΕΥ
Η άνοδος του πληθωρισμού στα επίπεδα της δεκαετίας του ’90 είναι μια άσχημη εξέλιξη για τις εισηγμένες, αφού θα αυξηθούν τα επιτόκια δανεισμού για τις εταιρείες. Το κόστος χρήματος γίνεται ακριβότερο και οι εταιρείες που είναι υπερδανεισμένες, αλλά και ζημιογόνες θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα ρευστότητας για να μπορέσουν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους.
Οι αρνητικοί καταλύτες που πληγώνουν την παγκόσμια και εγχώρια οικονομία είναι η εκτόξευση του πληθωρισμού και η διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία που προκαλεί διακοπές στην εφοδιαστική αλυσίδα, ενώ, όπως όλα δείχνουν, τελειώνει η περίοδος του φτηνού χρήματος. Στις εισηγμένες επιχειρήσεις, όσες δραστηριοποιούνται στις ΑΠΕ, στην ενέργεια, αλλά και στον κλάδο των μεταλλευμάτων θα έχουν προβάδισμα και ανθεκτικότητα. Για την πλειοψηφία όμως των εισηγμένων που έχουν υψηλά δάνεια ή πολλαπλές ζημιογόνες χρήσεις η εικόνα αλλάζει δραματικά και θα πρέπει να λάβουν σκληρές και επώδυνες αποφάσεις για να επιβιώσουν.
Βασίλειος Μάργαρης: Εντεταλμένος σύμβουλος του Δ.Σ. Capital Markets Experts A.E.
Σε απόλυτους αριθμούς το κόστος χρήματος για τις εισηγμένες θα επιβαρυνθεί λόγω Ουκρανίας με τουλάχιστον 10 έως 20 μονάδες βάσης, γεγονός που θα επηρεάσει αυξητικά τα σχετικά μεγέθη τους, αλλά σίγουρα όχι σε κρίσιμο βαθμό. Άλλωστε, τόσο το μηνιαίο Euribor όσο και το Euribor τριμήνου παραμένουν ακόμη σε αρνητικά επίπεδα, οπότε ακόμη και με ένα «λογικό» spread της τάξης του 2,5%, το συνολικό κόστος κυμαίνεται κάτω από το 2%.
Κατά συνέπεια, δεν είναι το μέγεθος που θα τρομάξει τις εισηγμένες, οι οποίες να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια κατόρθωσαν να μειώσουν τα ανάλογα κόστη και αυτή τη στιγμή πονοκεφαλιάζουν για το κόστος της ενέργειας. Μια κίνηση άμυνας θα ήταν να γυρίσουν από τα κυμαινόμενα επιτόκια σε σταθερά, ειδικά τώρα, που οι τράπεζες δεν έχουν ακόμη ενσωματώσει τον κίνδυνο του πολέμου στα δανειακά τους προϊόντα.
Λουκάς Παπαϊωάννου: Οικονομολόγος Fast Finance ΑΕΠΕΥ
H άνοδος του πληθωρισμού αυξάνει τα λειτουργικά κόστη των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται το EBITDA (λειτουργική κερδοφορία) και κατ' επέκταση και η κερδοφορία. Οι αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων είναι αναπόφευκτες, αφού οι εταιρείες θα απορροφήσουν μέρος αυτών των αυξήσεων. Η άνοδος του πληθωρισμού αυξάνει το κόστος χρήματος στις τράπεζες και στις ομολογιακές εκδόσεις.
Για τις υγιείς εισηγμένες εταιρείες η αύξηση δανεισμού θα προκαλέσει αναθεώρηση των επενδυτικών προγραμμάτων και θα απαιτηθούν νέα business plan με βάση τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται. Για τις υπερχρεωμένες τίθεται θέμα επιβίωσης, αφού θα δυσκολευτούν να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Ο επιχειρηματικός κόσμος εισέρχεται σε μια περίοδο κραδασμών και νέων εκτιμήσεων, αφού η συνέχεια του 2022 προβλέπεται με αναταράξεις και με θολό το επενδυτικό περιβάλλον. Εν κατακλείδι, η παγκόσμια οικονομία δείχνει να εισέρχεται σ’ έναν κύκλο ύφεσης ακριβώς 14 χρόνια μετά τη φούσκα της Lehman Brothers.
Αισιοδοξία για το μέλλον με τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας
Ενώ η χώρα μας έχει ήδη διανύσει ένα μακρύ, εξουθενωτικό ταξίδι στην «έρημο» της κρίσης μετά το 2009, για πάνω από μία δεκαετία, και μετά τη διετή πανδημική κρίση ετοιμαζόταν για ένα δυναμικό αναπτυξιακό άλμα, υπερβαίνοντας και τις πλέον αισιόδοξες εκτιμήσεις, δυστυχώς για ακόμη μια φορά υφίσταται το μαρτύριο του Σισύφου…, σημειώνει ο Γιάννης Κυριακόπουλος, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Επενδυτών και συνεχίζει:
Έτσι, καθώς η «φωτιά» που έχουν πάρει οι τιμές των αγαθών στην πραγματική οικονομία υποδαυλίζεται από την έκρηξη των ενεργειακών τιμών δημιουργείται ασφυξία στα μέσα νοικοκυριά. Ωστόσο, η Ένωση Ελλήνων Επενδυτών, που παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις στην οικονομία, διατηρεί την αισιοδοξία της για το εγγύς μέλλον: Η ελληνική οικονομία έχει τροχοδρομήσει προς τη θετική κατεύθυνση.
Ακόμη και οι πλέον επιφυλακτικοί και συντηρητικοί αναλυτές των οίκων αξιολόγησης (χθεσινή εκτίμηση της Fitch) διαπιστώνουν πολύ μικρή αρνητική τροπή στο δημοσιονομικό προφίλ χρέους της χώρας με περιορισμένες αποκλίσεις επί τα χείρω για το μέλλον. Τα σημαντικότατα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης, ο πραγματικός «ορυμαγδός» επενδυτικών προτάσεων από το εξωτερικό σε αρκετούς τομείς της οικονομίας, η ψηφιακή μετάβαση, οι μεταρρυθμίσεις, με κύρια κατά τη γνώμη μας αυτή που συντελείται με την έναρξη εφαρμογής για πρώτη φορά του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην Επικουρική Ασφάλιση, δεν αφήνουν καμία αμφιβολία, πλην φυσικά της ενάρξεως ενός... Γ' Παγκοσμίου Πολέμου!, ότι τα καλύτερα είναι μπροστά μας.
