Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Ευρώ-δολάριο, στο ένα προς ένα; Και μάλιστα μέσα στο επόμενο τρίμηνο; Για πρώτη φορά εδώ και δύο δεκαετίες,δεν είναι λίγοι οι ειδικοί που το πιστεύουν. Διατυπώνοντας ζοφερές προβλέψεις για το ευρωπαϊκό νόμισμα, που σήμερα κυμαίνεται γύρω στα 1,05 δολάρια.
Σύμφωνα με το 60% των ερωτηθέντων σε πρόσφατη δημοσκόπηση της MLIV Pulse, όπως αναφέρει το Bloomberg, το ευρώ θα υποχωρήσει τελικά στο επίπεδο του δολαρίου. Οι πιθανότητες αυξάνονται, καθώς η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία και της κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα, αυξάνουν τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού στην Ευρωζώνη.
Από την αρχή του χρόνου, το δολάριο έχει ανατιμηθεί περισσότερο από 4,5% έναντι του ευρώ.Την περασμένη εβδομάδα έφτασε ακόμη και σε υψηλό δύο ετών έναντι του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος.
Αναμφίβολα, η χαμηλή συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ έχει πολλές επιπτώσεις- θετικές και αρνητικές. Πολλές εξαγωγικές εταιρείες στη Γηραιά ήπειρο θα χαρούν με ένα φθηνό ευρώ -ιδιαίτερα η γερμανική βιομηχανία- αφού ένα αδύναμο ευρώ καθιστά τα εξαγώγιμα προϊόντα, φθηνότερα και πιο ανταγωνιστικά στην παγκόσμια αγορά. Είναι το αντίστροφο με τις εισαγωγές: οι εταιρείες που εισάγουν αγαθά και πρώτες ύλες εκτός ευρωζώνης, συνήθως πρέπει να πληρώσουν περισσότερα.
Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, η Ευρώπη επηρεάζεται πολύ περισσότερο από τον πόλεμο στην Ουκρανία, από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αλλά η διαφορά των επιτοκίων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της ζώνης του ευρώ διευρύνεται επίσης. Ενώ η Fed είχε ήδη αυξήσει το βασικό της επιτόκιο κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες τον Μάρτιο, η ΕΚΤ πρόκειται μάλλον να το κάνει τον Ιούλιο και να ακολουθήσει με άλλες δύο αυξήσεις ως το τέλος του χρόνου. Επιπλέον, οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs αναμένουν ότι η ΕΚΤ πιθανότατα θα αποφασίσει στη συνεδρίαση του Ιουνίου αν θα τερματίσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στο τέλος του δεύτερου τριμήνου.
Οι πλανήτες υπέρ του δολαρίου
«Οι πλανήτες έχουν ευθυγραμμιστεί υπέρ του δολαρίου» ,λέει ο Αμερικανός οικονομολόγος Γουίλιαμ Γκέρλαχ. «Ο ανοδικός κύκλος του δολαρίου αποδυναμώνει την παγκόσμια οικονομία, λέει ο Γκέρλαχ , εκφράζοντας φόβους ότι «η υπεράσπιση των ανταγωνιστικών νομισμάτων θα οδηγήσει σε νέο νομισματικό πόλεμο» και προσθέτει: Από την αρχή του χρόνου, ο δείκτης του δολαρίου, ο οποίος μετρά τη διακύμανση του αμερικανικού νομίσματος έναντι ενός «καλαθιού» έξι βασικών νομισμάτων, συμπεριλαμβανομένου του ευρώ και της στερλίνας, έχει αυξηθεί κατά 6,8%. Από τη δεκαετία του 1980, το δολάριο έχει περάσει από τρεις κύκλους που καλύπτουν και τις δύο περιόδους -ανόδου και πτώσης: 1980 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1990 (αρχή κύκλου αυξήσεων επιτοκίων υπό τον Άλαν Γκρίνσπαν), 1995 έως 2011 (τέλος της οικονομικής κρίσης στις ΗΠΑ), και από το 2015 (αύξηση των επιτοκίων υπό την Τζάνετ Γέλεν). Η κορύφωση του τελευταίου κύκλου, σε εξέλιξη, δεν έχει φτάσει ακόμη, σύμφωνα με κάθε λογική. Πρέπει επομένως να περιμένουμε μια πιο έντονη άνοδο του δείκτη του δολαρίου στο μέλλον».
Η ενίσχυση του δολαρίου δεν είναι πάντως καλό νέο, σχεδόν για κανέναν. Τα οικονομικά εγχειρίδια λένε ότι ένα ισχυρό δολάριο έχει δύο σημαντικές συνέπειες: η οικονομική δραστηριότητα των ΗΠΑ επιβραδύνεται και ο Αμερικανικός πληθωρισμός εξάγεται μέσω του εμπορίου. Στην πραγματικότητα, σε έναν κόσμο όπου όλοι οι παίκτες δανείζονται και τιμολογούν σε δολάρια, η άνοδος του αμερικανικού νομίσματος οδηγεί σε μείωση του διεθνούς εμπορίου, πτώση των διασυνοριακών τραπεζικών δανείων και επιδείνωση των διεθνών αλυσίδων, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου, από τη δεκαετία του 1990.
Ενεργειακή ανασφάλεια
Η βρετανική τράπεζα HSBC μείωσε δραματικά τις προβλέψεις της για το ευρώ στα τέλη της περασμένης εβδομάδας. Σύμφωνα με τους αναλυτές της, το ευρώ αναμένεται να υποχωρήσει στην αξία του δολαρίου ΗΠΑ έως το τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Η HSBC είναι η πρώτη μεγάλη διεθνής τράπεζα κάνει μια τέτοια πρόβλεψη.
«Το ευρώ έχει ήδη υποστεί μεγαλύτερη πίεση για υποτίμηση από ό,τι περιμέναμε», εκτιμούν οι αναλυτές της HSBC και προσθέτουν: «Είναι δύσκολο να δει κανείς μια πλεονεκτική θέση για το ευρώ αυτή τη στιγμή». Ο πρωταρχικός λόγος για την κρίση του ευρώ είναι ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία και η σχετική ενεργειακή ανασφάλεια. Αυτό ισχύει κυρίως για τη Γερμανία με τη μεγάλη της εξάρτηση από τον ενεργειακό εφοδιασμό από τη Ρωσία.
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η απομάκρυνση από τη ρωσική ενέργεια ήρθε ακριβώς τη στιγμή που θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει η ανασυγκρότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας», λένε αναλυτές στην Φρανκφούρτη. Προσθέτουν μάλιστα ότι στην αβεβαιότητα στην ευρωζώνη συμβάλλει και το κρίσιμο ερώτημα: Σε ποιο βαθμό η κινεζική πολιτική για την αντιμετώπιση του covid θα επηρεάσει την ευρωπαϊκή οικονομία και θα επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ.
