Αυξήσεις των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης περιλαμβάνονται μεταξύ των αλλαγών που θα φέρει το 2009 στην ισχύουσα ασφαλιστική νομοθεσία. Οι αλλαγές ξεκινούν με το ν.2084/92 και καταλήγουν στον τελευταίο ασφαλιστικό ν.3655/2008 και περιλαμβάνουν αυξήσεις ορίων ηλικίας, μειώσεις συντάξεων, ενσωμάτωση επιδομάτων, εισοδηματικά κριτήρια ΕΚΑΣ, λήξη δυνατότητας αναγνώρισης χρόνου κ.λπ.
Ανοιχτά παραμένουν τα θέματα των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων και του ασφαλιστικού του Δημοσίου, που πιθανόν να ρυθμιστούν το 2009.
Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Προσωπικού Κοινωνικής Πολιτικής (ΠΟΠΟΚΠ), οι αλλαγές που επέρχονται είναι οι εξής:
Όρια ηλικίας: Αυξάνεται κατά ένα εξάμηνο το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για όσους συμπληρώνουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης το 2009, σε εφαρμογή του ν.2084/1992. Στόχος είναι να φθάσει το όριο ηλικίας των ανδρών στα 65 για τον ΟΓΑ και το ΤΣΑΥ, των μητέρων ανηλίκων στα 50 για τα ειδικά ταμεία και των γυναικών στα 58 ή 60 για το ΤΣΑΥ, στα 60 για το ΤΣΜΕΔΕ. Η συγκεκριμένη αλλαγή αφορά 5 ομάδες εργαζομένων από διάφορα Ταμεία.
Σε εφαρμογή του ν.3655/2008 αυξάνεται από 1/1/2009 κατά ένα έτος το όριο ηλικίας σε όλα τα Ταμεία για τις νέες ασφαλισμένες (ασφάλιση μετά την 1/1/1993) για τη χορήγηση μειωμένης σύνταξης με το καθεστώς των μητέρων ανηλίκων. Γι΄ αυτές τις ασφαλισμένες, αυξάνεται το όριο ηλικίας κατά 5 χρόνια, αφού καμιά δεν συμπληρώνει 20 έτη ασφάλισης πριν από το τέλος του 2012. Ο νόμος προβλέπει αύξηση κατά ένα έτος, ανά έτος από το 2009. Έτσι, το όριο ηλικίας διαμορφώνεται το 2013 για όλες, στα 55.
Οι παραπάνω αυξήσεις επεκτείνονται και στα αντίστοιχα επικουρικά ταμεία.
Δεν προβλέπεται αλλαγή ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης για τους παλαιούς ασφαλισμένους (μέχρι 31/12/1992) στο Ι.Κ.Α., τον Ο.Α.Ε.Ε., στο Δημόσιο κ.λπ.
Χρόνος ασφάλισης: Αυξάνεται κατά ένα εξάμηνο ο χρόνος ασφάλισης, μέχρι τη 15ετία, 20ετία ή 35ετία ανά περίπτωση, βάσει του ν.2084/92, σε 13 ομάδες ασφαλισμένων από 12 Ταμεία κύριας ασφάλισης και τα αντίστοιχα επικουρικά τους. Στον ΟΓΑ τα έτη ασφάλισης αυξάνονται κατά ένα έτος, βάσει του ν.2458/97. Καμία αλλαγή δεν επέρχεται για το ΙΚΑ, ΤΕΒΕ, Ταμείο Εμπόρων, Δημόσιο κλπ. ή για όσους έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Μείωση 4% της βασικής σύνταξης ΟΓΑ: Κατά 4% μικρότερη βασική σύνταξη σε σχέση με πέρυσι θα πάρουν όσοι συνταξιοδοτηθούν από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης του ΟΓΑ το 2009, σε σχέση με αυτούς που συνταξιοδοτήθηκαν φέτος. Η μείωση της βασικής σύνταξης άρχισε από το 2003 (ν.2458/97). Συνολικά το ποσοστό της μείωσης για το 2008 είναι 24%, ενώ για το 2009 είναι 28%. Η παραπάνω μείωση γίνεται σε συνδυασμό με την αύξηση της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ χωρίς όμως ανάλογη αύξηση της κύριας σύνταξης, αδικώντας εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους του ΟΓΑ, αναφέρει η ΠΟΠΟΚΠ, καθώς π.χ. ασφαλισμένος του Ο.Γ.Α. που συνταξιοδοτήθηκε το 2002 με ασφάλιση από το 1988 στην πρόσθετη ασφάλιση και από το 1998 στην κύρια ασφάλιση, λαμβάνει σήμερα σύνταξη 447 ευρώ, ενώ το 2009 η σύνταξή του θα διαμορφωθεί στα 469 ευρώ. Η μείωση θα διαρκέσει ως το 2027 οπότε σε σημερινές τιμές η σύνταξη του ανασφάλιστου αγρότη ήταν 330 ευρώ και του ασφαλισμένου του ΟΓΑ για 35 χρόνια ασφάλισης στην 1η κατηγορία, θα ήταν 298 ευρώ.
Πρόωρες συντάξεις: Μείωση μέχρι 10% στις πρόωρες συντάξεις ξεκινά από το 2009, καθώς ο νέος ασφαλιστικός νόμος προβλέπει αλλαγή του συντελεστή, από το 1/267 στο 1/200 για κάθε μήνα που ο εργαζόμενος συνταξιοδοτείται νωρίτερα, από το προβλεπόμενο όριο ηλικίας. Για συνταξιοδότηση 5 χρόνια νωρίτερα, η μείωση της σύνταξης θα είναι 30% αντί για 22,5% που ισχύει μέχρι 31/12/2008. Το θέμα αφορά περίπου 15.000 εργαζόμενους το χρόνο, που συνήθως επιλέγουν την πρόωρη συνταξιοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα και τα Ταμεία των ΔΕΚΟ και των Τραπεζών.
Συνταξιοδότηση με 3.500 ημέρες: Παύει στις 31/12/2009 η ισχύς της διάταξης που προβλέπει συνταξιοδότηση από όλα τα Ταμεία του ιδιωτικού τομέα (Ι.Κ.Α., Ο.Α.Ε.Ε. κ.λπ.) με 3.500 ημέρες ασφάλισης. Δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις ημέρες αυτές ή 11,5 έτη ασφάλισης έχουν όσοι δεν δικαιούνται σύνταξη από άλλο Ταμείο και δεν έχουν συμπληρώσει τα 15 χρόνια που προβλέπονται από όλα τα Ταμεία για τη χορήγηση κανονικής σύνταξης.
Συνταξιοδότηση ανέργων: Λήγει στις 11 Φεβρουαρίου η δυνατότητα συνταξιοδότησης ανέργων σε ηλικία 60 ετών για τους άνδρες και 55 ετών για τις γυναίκες, χωρίς να απαιτείται η συμπλήρωση 100 ενσήμων κάθε έτος την προηγούμενη πενταετία.
Ενσωμάτωση επιδομάτων: Από 1/1/2008 ενσωματώθηκε στις συντάξιμες αποδοχές των προϊσταμένων δημοσίων υπαλλήλων, το επίδομα θέσης.
Οι συντάξεις όσων αποχώρησαν μέχρι 31/12/2007 αναπροσαρμόζονται με το συγκεκριμένο επίδομα ανεξάρτητα εάν αποχωρήσουν ή όχι από τη θέση αυτή. Η διαφορά που προκύπτει στη σύνταξή τους καταβάλλεται τμηματικά σε τρεις ετήσιες δόσεις ως εξής: ποσοστό 30% την 1/1/2008, ποσοστό 30% την 1/1/2009 και ποσοστό 40% την 1/1/2010. Επίσης, το ποσό των 140,8 ευρώ ενσωματώθηκε από 1/7/2007 στις συντάξιμες αποδοχές για τους δημοσίους υπαλλήλους. Από την ίδια ημερομηνία καταβάλλεται εισφορά 6,67% επί του ποσού αυτού για σύνταξη. Το ποσό της διαφοράς της σύνταξης καταβάλλεται σε 4 ισόποσες ετήσιες δόσεις. Έτσι, λοιπόν, την 1/7/2009 θα καταβληθεί η 3η δόση για τους συνταξιούχους του Δημοσίου που ανέρχεται στα 28 ευρώ το μήνα για όσους έχουν 35 χρόνια ασφάλισης και χαμηλότερα ποσά για όσους έχουν λιγότερα χρόνια ασφάλισης.
Μείωση ποσοστού αναπλήρωσης: Η μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης κατά 1% κατ΄ έτος από 1/1/2008 για τις συνάξεις των δημοσίων υπαλλήλων και των ασφαλισμένων στα Ταμεία των ΔΕΚΟ και των Τραπεζών προβλέπεται από το ν.3029/2002. Η μείωση αυτή αφορά τα χρόνια που συμπληρώνει ο εργαζόμενος μετά την 1/1/2008. Δηλαδή για έναν εργαζόμενο που συμπληρώνει 35 έτη ασφάλισης το 2009 και συνταξιοδοτείται το 2009, τα 33 χρόνια υπολογίζονται με ποσοστό αναπλήρωσης 80% και μόνο τα 2 χρόνια με 78% (είναι ο δεύτερος χρόνος μείωσης με 1% κατά έτος). Τα χρόνια ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί μέχρι 31/12/2007 υπολογίζονται με βάση τον τελευταίο μισθό που θα έχει ο εργαζόμενος το 2009 και μόνο τα δύο χρόνια θα υπολογιστούν με βάση τις αποδοχές της τελευταίας διετίας. Για κανένα εργαζόμενο δεν προκύπτει χαμηλότερη σύνταξη σε σχέση με εκείνη που θα έπαιρνε στο τέλος του προηγούμενου χρόνου. Απλά για κάθε επιπλέον χρόνο αντί να πάρει 32 ευρώ περίπου επιπλέον σύνταξη, θα πάρει με βάση τη συγκεκριμένη αλλαγή 29 περίπου ευρώ παραπάνω.
Εισοδηματικά κριτήρια ΕΚΑΣ: Τα εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγηση του ΕΚΑΣ το 2009, θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν προσαυξημένα με 4% (ποσοστό αύξησης των συντάξεων το 2007). Τα κριτήρια αυτά αναφέρονται σε εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2007 και δηλώθηκαν το 2008. Έτσι, δικαιούχοι του ΕΚΑΣ για το 2009 θα είναι όσοι το 2007 είχαν: εισόδημα από συντάξεις, βοηθήματα και διάφορα επιδόματα μέχρι 8.060,44 ευρώ, ατομικό ετήσιο φορολογικό εισόδημα από όλες τις πηγές μέχρι 9.403,85 ευρώ ή οικογενειακό ετήσιο φορολογικό εισόδημα μέχρι 14.633,56 ευρώ. Δεν έχει καθοριστεί το ποσό του ΕΚΑΣ που θα καταβληθεί το 2009, εκτιμάται όμως ότι θα διαμορφωθεί στα 245 ευρώ.
Λήγει η αναγνώριση ενσήμων: Λήγει στις 28 Φεβρουαρίου η δυνατότητα αναγνώρισης μέχρι 150 ενσήμων για σύνταξη γήρατος ή 50 ημέρες για σύνταξη αναπηρίας ή θανάτου στους ασφαλισμένους όλων των Ταμείων μισθωτών, πλην Ο.Γ.Α. για τη συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης για συνταξιοδότηση.
Αύξηση ασφάλισης για περίθαλψη: Από 1/1/2009 αυξάνεται κατά 10 ημέρες ο αριθμός ημερών ασφάλισης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, για παροχές υγειονομικής περίθαλψης. Η αύξηση αυτή των 10 ημερών γίνεται σταδιακά ανά έτος, ώστε σε 5 χρόνια οι απαιτούμενες ημέρες να φθάνουν τις 100 από 50 που είναι σήμερα. Για τους εργαζόμενους στα οικοδομοτεχνικά έργα η αύξηση αυτή θα φθάσει μέχρι τις 80 ημέρες ασφάλισης. Για την έκδοση βιβλιαρίου υγείας ή για τη θεώρησή του από 1/1/2009 θα απαιτούνται 60 ημέρες ασφάλισης από 50 που προβλέπονται μέχρι 31/12/2008. Για παροχές σε χρήμα, το 2009 θα απαιτούνται 110 (από 100) ημέρες ασφάλισης και για τους οικοδόμους 90 ημέρες ασφάλισης (από 80 που απαιτούνται μέχρι το τέλος του 2008).
Αύξηση χρόνου ασφάλισης στο ΕΤΕΑΜ: Στις 4.500 διαμορφώνονται πλέον οι ημέρες ασφάλισης που θα πρέπει να έχει ο εργαζόμενος από 1/1/2009 και μετά, προκειμένου να πάρει σύνταξη γήρατος από το ΕΤΕΑΜ. Με τη συγκεκριμένη αύξηση κατά 150 των ημερών ασφάλισης για επικουρική σύνταξη ολοκληρώνεται η αύξηση αυτή με τελευταία ομάδα εργαζομένων εκείνους που έχουν υπαχθεί στην επικουρική ασφάλιση μετά την 1/2/1983.
ΑΝΝΑ ΠΑΠΑΔΟΜΑΡΚΑΚΗ
