Της Ειρήνη Σακελλάρη
[email protected]
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ασφαλώς εντείνει την αστάθεια της αγοράς, επιδεινώνοντας τις προοπτικές για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.
Στην κοινή έκθεση αξιολόγησης κινδύνου για το 2022 των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών επισημαίνονται οι αυξημένες ευπάθειες στον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και η αύξηση των κινδύνων που συνδέονται με τον κυβερνοχώρο, κυρίως εξαιτίας των γεωπολιτικών εντάσεων.
Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ), η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (ΕIOPA) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) αναφέρουν πως η ανθεκτικότητα της αγοράς θα εξαρτηθεί σημαντικά από την ικανότητα των αγορών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία «και να αντέξουν, χωρίς ουσιώδεις διαταραχές» τις αλλαγές στη στήριξη της δημόσιας πολιτικής (νομισματικής ή δημοσιονομικής πλευράς).
Ανάγκη λήψης μέτρων
Κάποιοι εκ των κινδύνων που προέκυψαν το 2021 εντάθηκαν από τη ρωσική εισβολή. Καλούνται λοιπόν οι αρμόδιες εθνικές αρχές, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αλλά και όσοι συμμετέχουν στην αγορά να λάβουν μέτρα, που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν την προετοιμασία για πιθανή επιδείνωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων στον χρηματοπιστωτικό τομέα αλλά και αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων.
Η ανάκαμψη που αναμενόταν μετά την πανδημία φαίνεται να συνάντησε εμπόδια, ιδιαίτερα λόγω της εμφάνισης των πληθωριστικών πιέσεων, συνεπεία της ενίσχυσης των εμπορευμάτων και των αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων, όπως αναφέρουν οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές. Έτσι προβλήματα και κίνδυνοι έχουν συσσωρευτεί με την πάροδο του χρόνου και πιέζουν το τραπεζικό σύστημα.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι ασταθείς και ευάλωτες σε αλλαγές, ιδιαιτέρα στην περίπτωση που οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες επιδεινωθούν απροσδόκητα λόγω πληθωρισμού.
Σε ό,τι αφορά τον κλάδο των ακινήτων, οι επίμονες αυξήσεις των τιμών και ο υψηλότερος δανεισμός των νοικοκυριών εγκυμονούν ιδιαίτερα αυξημένους κινδύνους για τις τράπεζες.
Ταυτόχρονα, ο χρηματοπιστωτικός τομέας εκτίθεται όλο και περισσότερο σε περιβαλλοντικούς κινδύνους και κινδύνους που απορρέουν από την ψηφιοποίηση.
Τι πρέπει να προσέξουν
Υπό το φως των κινδύνων και των αβεβαιοτήτων, οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές συμβουλεύουν τις αρμόδιες εθνικές αρχές, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τους συμμετέχοντες στην αγορά να προβούν στις ακόλουθες ενέργειες:
- Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένα για περαιτέρω πιθανές αρνητικές επιπτώσεις και θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τις κυρώσεις που έχουν αποφασιστεί τόσο σε επίπεδο Ε.Ε. όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.
- Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι εποπτικές αρχές θα πρέπει να προετοιμαστούν για πιθανή επιδείνωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
- Υπό το πρίσμα των επίμονων κινδύνων και της συσσώρευσης μεσοπρόθεσμων κινδύνων με υψηλές αβεβαιότητες, οι εποπτικές αρχές θα πρέπει να συνεχίσουν να παρακολουθούν στενά την ποιότητα του ενεργητικού, συμπεριλαμβανομένου του δανεισμού και ιδίως των περιουσιακών στοιχείων που έχουν επωφεληθεί από μέτρα στήριξης. Ιδιαίτερα στενή παρακολούθηση συστήνεται ως προς τα ασφάλιστρα κινδύνου.
- Οι μικροεπενδυτές προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στις εποπτικές αρχές, καθώς η συμμετοχή τους στις αγορές έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη κατηγορία επενδυτών είναι πολύ υψηλοί. Συστήνεται ιδιαίτερα στενή παρακολούθηση.
- Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να ενσωματώσουν περαιτέρω τις εκτιμήσεις ESG στις επιχειρηματικές στρατηγικές και στις δομές διακυβέρνησής τους.
- Λαμβάνοντας υπόψη το αυξημένο επίπεδο και τη συχνότητα των συμβάντων στον κυβερνοχώρο, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους στον κυβερνοχώρο και να προετοιμαστούν για πιθανή αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων.
