Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Φόβους για ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας φέρνει ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός, την ώρα που ο πόλεμος στην Ουκρανία «λυγίζει» το εμπόριο και βαθαίνει τις ρωγμές στην αλυσίδα προσφοράς παγκοσμίως.
Οι τιμές καταναλωτή σε ΗΠΑ και Γερμανία «χτύπησαν κόκκινο», αγγίζοντας τον Μάρτιο το υψηλότερο επίπεδο από το 1981, σε
μια εξέλιξη που καθιστά επώδυνα υψηλό το κόστος διαβίωσης για τους καταναλωτές και δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές των κεντρικών τραπεζών.
Ο αμερικανικός δείκτης τιμών καταναλωτή εκτινάχθηκε σε ετήσια βάση στο 8,5% από 7,9% τον Φεβρουάριο, αν και ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές τροφίμων και ενέργειας, αυξήθηκε λιγότερο του αναμενομένου, στο 6,5%, εν
μέρει λόγω της πτώσης των τιμών μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, που είναι η μεγαλύτερη από το 1969. Οι τιμές ενέργειας συνέχισαν πάντως να «παίρνουν φωτιά» αυξανόμενες 11% τον Μάρτιο, στη μεγαλύτερη άνοδο από το 2005. Στη Γερμανία, ο πληθωρισμός έκανε άλμα στο 7,3% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με στοιχεία της Destatis, με τις τιμές ενέργειας να αυξάνονται 39,5% και του πετρελαίου θέρμανσης 144%.
Αγορά ομολόγων
Με τον πληθωρισμό να έχει γίνει ο «φόβος και ο τρόμος» των αγορών κρατικών ομολόγων, οι αποδόσεις βρίσκονται σε δυσθεώρητα ύψη, παρότι «μάζεψαν» μετά τα στοιχεία στις ΗΠΑ, επειδή ο δομικός πληθωρισμός ήταν κατώτερος του αναμενομένου. Η απόδοση των αμερικανικού 10ετούς ξέφυγε αρχικά έως το 2,83%, για να επιστρέψει κοντά στο 1,70%,
ενώ του γερμανικού έφθασε έως το 0,87% και του ιταλικού στο 2,53%, για να πάρουν μια ανάσα στο 0,78% και 2,40% αντίστοιχα.
Από τα υψηλά στα πιο χαμηλά και του ελληνικού 10ετούς, που από το 2,94% επέστρεψε στο 2,83%.
Οι «αρκούδες» ξεχύθηκαν ορμητικές και στην τελευταία έρευνα της BofA τον Απρίλιο, εξανεμίζοντας κάθε ελπίδα για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Ο βαθμός αισιοδοξίας μεταξύ των διαχειριστών κεφαλαίου άγγιξε ναδίρ για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε η εν λόγω έρευνα στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ενώ την ίδια στιγμή οι ανησυχίες για πιθανό στασιμοπληθωρισμό εκτινάχθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2008. Για την ευρωπαϊκή οικονομία, το 81% των ερωτηθέντων βλέπει επιβράδυνση το επόμενο έτος (69% τον Μάρτιο). O πόλεμος στην Ουκρανία κατέβηκε στην τέταρτη θέση στην κατάταξη με τις βασικές ανησυχίες των επενδυτών, μετά τις επιθετικές κινήσεις των κεντρικών τραπεζών για επιτοκιακές αυξήσεις και τον πληθωρισμό.
Με ακόμη πιο δραματικούς τόνους σκιαγραφεί την εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας το Ινστιτούτο Peterson, το οποίο βλέπει επικίνδυνα αυξημένο κίνδυνο ύφεσης έως το τέλος του έτους, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και των νέων lockdowns
στην Κίνα. Το think tank προβλέπει ότι η παγκόσμια οικονομία θα επιβραδυνθεί στο 3,3% φέτος και το επόμενο έτος, από το 5,8% του 2021. Το ινστιτούτο εμφανίζεται ιδιαίτερα επιφυλακτικό ως προς τη νομισματική πολιτική της Fed, καθώς φοβάται μια υπερβολική αντίδραση στην προσπάθειά της να συγκρατήσει την άνοδο των τιμών καταναλωτή. Η πολύ πιο αυστηρή νομισματική πολιτική θα μπορούσε να κάμψει τη ζήτηση για εργατικό δυναμικό, ωθώντας σε άνοδο την ανεργία στο 4,5%, πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα.
«Φρένο» στην ανάπτυξη
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) αναθεωρεί επί τα χείρω τις προβλέψεις του για τον ρυθμό αύξησης του εμπορίου στο 3% φέτος, έναντι αρχικής εκτίμησης για 4,7%, επικαλούμενος μια σειρά από κινδύνους, μεταξύ
των οποίων την ανασφάλεια σε επίπεδο τροφίμων και πιθανή νέα έξαρση του κορονοϊού. Όσο για την παγκόσμια οικονομία, ο ΠΟΕ τη βλέπει να αναπτύσσεται φέτος με ρυθμό 2,8% έναντι 4,1% και με 3,2% το 2023, κοντά στον προ της πανδημίας μέσο όρο του 3%.
Εν τω μεταξύ, ο ΟΗΕ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για χρόνια προβλήματα στην προσφορά τροφίμων, ενώ οι ευρωπαϊκές εταιρείες καλλυντικών προειδοποιούν για σοβαρές ελλείψεις σε πρώτες ύλες, σε μια εξέλιξη που απειλεί να ανεβάσει το κόστος παραγωγής τους έως και 30%, σύμφωνα με αναλυτές.
