Της Ραλλούς Αλεξοπούλου
[email protected]
Ρυθμό ανάπτυξης 3,5% φέτος, πληθωρισμό 4,5% και πρωτογενές έλλειμμα 2% εκτιμά το ΔΝΤ στην έκθεση του για την Ελλάδα στο πλαίσιο του άρθρου 4. Τάσσεται υπέρ της λήψης στοχευμένων μέτρων στήριξης τα οποία θα κατευθύνονται σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και των πληθωριστικών πιέσεων. Όσον αφορά την αύξηση του κατώτατου μισθού, συστήνει να είναι συνετή ενώ οι όποιες αυξήσεις σε μισθούς του Δημοσίου και συντάξεις να πραγματοποιηθούν από το 2023 με βάση την πληθωρισμό.
Αναφορικά με την πρόωρη εξόφληση του ΔΝΤ μέσω της καταβολής των υπολοιπόμενων 1,86 δισ. ευρώ, το Ταμείο επισημαίνει ότι η συγκεκριμένη κίνηση κρίνεται θετική καθώς θα μειώσει περαιτέρω τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει ισχυρή παρά τις δυσμενείς επιπτώσεις του πολέμου Ουκρανία και τον υψηλό πληθωρισμό. Η εμπιστοσύνη αναμένεται να καθυστερήσει τις επενδύσεις και να μειώσει την ανάκαμψη του τουρισμού.
Για φέτος εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα διαμορφωθεί στο 3,5% ενώ η συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών της ενέργειας αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση του μέσου πληθωρισμού στο 4,5% φέτος για να υποχωρήσει στο 1,9% μεσοπρόθεσμα.
Συστήνει η δημοσιονομική προσαρμογή να είναι σταδιακή και φιλική προς την ανάπτυξης. Το 2022 το πρωτογενές έλλειμμα να περιοριστεί στο 2% του ΑΕΠ φέτος, επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023 με στόχο το 2027 να προσεγγίσει το 2% του ΑΕΠ.
Τι λέει για πανδημία και πόλεμο
Το ΔΝΤ συνιστά στην Ελλάδα να προχωρήσει στη σταδιακή κατάργηση όλων των προσωρινών μέτρων που σχετίζονται με την πανδημία έως το τέλος του τρέχοντος έτους.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να προκαλέσει ελλείψεις στην ενέργεια και να ενισχύσει τις πιέσεις στο σκέλος του πληθωρισμού, του τουρισμού. Άλλοι κίνδυνοι σύμφωνα με το ΔΝΤ είναι τυχόν νέα κύματα λοιμώξεων COVID-19 που προκαλούν διαταράσσουν την οικονομία όπως και στο σκέλος εκτέλεσης των δανείων και επιχορηγήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ωστόσο οι πιέσεις στις δαπάνες και οι μη χρηματοδοτούμενες φορολογικές περικοπές θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την πορεία της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής προσαρμογής, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος και διευρύνοντας τα spreads.
«Όχι» σε μόνιμη μείωση εισφορών
Όσον αφορά τα μέτρα στήριξης λόγω των υψηλών τιμών στην ενέργεια, το Ταμείο σημειώνει ότι θα πρέπει να είναι προσωρινά και στοχευμένα, δηλαδή να απευθύνονται στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Τα σχέδια της κυβέρνησης «για μόνιμη μείωση στις ασφαλιστικές εισφορές και για μόνιμη κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης θα πρέπει να αντιστραφούν, καθώς μεταφέρουν το βάρος στις μελλοντικές γενιές και είναι κακώς στοχευμένες», ή εναλλακτικά να «χρηματοδοτηθούν πλήρως μέσω προσαρμογών άλλων παροχών αλλά και μέσω μέτρων για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης» αναφέρει.
Επίσης συστήνει τη σταδιακή κατάργηση των μεταβιβάσεων προς δημόσιες επιχειρήσεις και των επιδοτήσεων στα καύσιμα μεσοπρόθεσμα. Αλλά και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής στους αυτοαπασχολούμενους, «ώστε να δημιουργηθεί χώρος για κρίσιμες κοινωνικές δαπάνες και για τις επενδυτικές ανάγκες που θα δημιουργηθούν όταν λήξει το Ταμείο Ανάκαμψης.
Χαιρετίζει την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε αύξηση των δαπανών στην υγεία και την ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αντίθετα, συστήνει περιορισμό των δαπανών για συντάξεις και μισθούς στο Δημόσιο με «πάγωμα» των συντάξεων για φέτος και τυχόν αυξήσεις από το 2023 ανάλογα με το ύψος του πληθωρισμού.
Προτείνει την εισαγωγή νέου φόρου άνθρακα μέσω μιας αύξησης αυτού με την πάροδο του χρόνου ώστε να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση στοχευμένων πράσινων επενδύσεων. Τάσσεται υπέρ της αύξησης του κατώτατου μισθού όμως αυτή θα πρέπει να είναι συνετή και να μη θίγει την ανταγωνιστικότητα.
Οι τράπεζες και το χρέος
Για το Ταμείο έχει καταγραφεί αξιοσημείωτη πρόοδος στην αντιμετώπιση ζητημάτων όπως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μέσω και του προγράμματος «Ηρακλής», η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος έχει βελτιωθεί σημαντικά και η ανεργία μειώνεται σταθερά. Στο σκέλος των μεταρρυθμίσεων έχει καταγραφεί σημαντική πρόοδος σε τομείς όπως οι ιδιωτικοποιήσεις και η βελτίωση του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής.
Αναφορικά με το δημόσιο χρέος, σύμφωνα με το ΔΝΤ, θα μειωθεί ενώ οι κίνδυνοι κρίνονται διαχειρίσιμοι. Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να υποχωρήσει στα προ πανδημίας επίπεδα το 2023, αντικατοπτρίζοντας την ισχυρή ανάπτυξη, τη δημοσιονομική προσαρμογή και τον υψηλότερο πληθωρισμό καθώς μεγάλο μέρος του χρέους είναι σε σταθερό επιτόκιο και μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής. Στις αβεβαιότητες περιλαμβάνονται η ικανότητα της Ελλάδας να διατηρήσει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα όπως και η πορεία των επιτοκίων στο μέλλον όταν η Ελλάδα αρχίσει να αντικαθιστά την επίσημη χρηματοδότηση από τις διεθνείς αγορές.
