Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Φρούδες αποδείχθηκαν οι ελπίδες με τις οποίες ξεκίνησε το 2022, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός άλλαξαν το πεδίο της γεωπολιτικής και την οικονομική τάξη πραγμάτων. Θα μπορέσει ο Απρίλιος να κάνει τη διαφορά;
Το πρώτο φετινό τρίμηνο χαρακτηρίστηκε από βίαια σκαμπανεβάσματα και έντονες διαφορές: ενώ «έκαναν φτερά» 10 τρισ. δολάρια από τα διεθνή χρηματιστήρια και υπήρξε ακατάσχετη «αιμορραγία» στις αγορές κρατικών ομολόγων, τα εμπορεύματα γνώρισαν το πιο ισχυρό ράλι από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και σημειώθηκαν οι πιο γρήγορες επιτοκιακές αυξήσεις σε διάρκεια πολλών δεκαετιών. Η εικόνα συμπληρώνεται με την αποκοπή της μεγαλύτερης χώρας του πλανήτη από το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα και τη μεγαλύτερη πιστοληπτική υποβάθμιση όλων των εποχών. «Πρόκειται για ένα από τα πιο συγκλονιστικά τρίμηνα που μπορώ να φέρω στη μνήμη μου», αναφέρει ο επικεφαλής επενδύσεων Ρόμπερτ Άλστερ της Close Brothers Asset Management.
Πριν από τον πόλεμο
Βεβαίως τα σοκ είχαν ξεκινήσει πριν από τη ρωσική εισβολή. Οι επενδυτές συνειδητοποίησαν ότι η νέα μετάλλαξη Όμικρον δεν επρόκειτο να «εγκαταλείψει» εύκολα την παγκόσμια οικονομία και ότι η Fed ήταν αποφασισμένη να αυξήσει τα επιτόκια. Η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς, ο κατεξοχήν παράγοντας που καθοδήγησε τις διεθνείς αγορές κρατικών ομολόγων, ξέφυγε από το 1,3% στο 1,8%, οδηγώντας σε πτώση 5% τον δείκτη MSCI για τις διεθνείς μετοχές μόνο τον Ιανουάριο.
Μέσα στους επόμενους δύο μήνες η απόδοση εκτοξεύθηκε πάνω από το 2,5% και του διετούς αμερικανικού άνοδο της τάξης των 155 μ.β. η μεγαλύτερη από το 1984. Καταλύτης η Fed, που έκανε την πρώτη επιτοκιακή αύξηση τον Μάρτιο και αναμένεται να αυξήσει φέτος τα επιτόκια κατά 200 μονάδες βάσης, άνοδος που εάν υλοποιηθεί θα είναι η μεγαλύτερη από το 1994.
Η «σεισμική» αυτή αλλαγή έλαβε χώρα την ώρα που το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο έκαναν ράλι 40%. Μαζί το νικέλιο που σημείωσε άνοδο περίπου 60% και οι τιμές σιτηρών που έκαναν άλμα άνω του 30%, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, με αναλυτές της BofA να κάνουν λόγο για το καλύτερο έτος από το 1915 όσον αφορά τα εμπορεύματα. Το καλύτερο τρίμηνο από τον Σεπτέμβριο του 2020 γνώρισε και ο χρυσός, με κέρδη 6%.
Τα νομίσματα
Οι αναδυόμενες αγορές μπήκαν σε βαθιά περιδίνηση, με την Αίγυπτο, που εξαρτάται τα μέγιστα από τις εισαγωγές σιτηρών, να αναγκάζεται να υποτιμήσει το νόμισμά της κατά 15% και να ζητήσει βοήθεια από το ΔΝΤ.
Το χρέος των αναδυόμενων γνώρισε το δεύτερο χειρότερο τρίμηνο όλων των εποχών, με πτώση 10%, μετά την αντίστοιχη του 13,3% στο πρώτο τρίμηνο του 2020.Εξαίρεση η Βραζιλία και η Ν. Αφρική, κορυφαίοι παραγωγοί εμπορευμάτων, που είδαν τα νομίσματά τους να παρουσιάζουν την καλύτερη επίδοση στον κόσμο, με κέρδη 17% και 10% αντίστοιχα, ενώ το δολάριο Αυστραλίας πρωταγωνίστησε στις ανεπτυγμένες αγορές.
Στους κερδισμένους και το δολάριο, που κατέγραψε κέρδη για τρίτο διαδοχικό τρίμηνο, περίπου 3%. Στον αντίποδα, το γιεν έκανε βουτιά 6% έναντι του δολαρίου και 2% έναντι του ευρώ, ενώ μόνο τον Μάρτιο κατέγραψε απώλειες 9%, στη μεγαλύτερη μηνιαία πτώση από το 2016.
Μεγάλος χαμένος το ρωσικό ρούβλι, που έχασε το ήμισυ της αξίας του αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όμως τα αυστηρά capital controls και οι παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζας περιόρισαν τις απώλειές του στο 15%. Όσο για τις ρωσικές μετοχές, γνώρισαν το χειρότερο τρίμηνο από τον Δεκέμβριο του 2008, με απώλειες 38%.
Τα διεθνή χρηματιστήρια
Οι διεθνείς μετοχές γνώρισαν το χειρότερο τρίμηνο από τότε που ξέσπασε η πανδημία στις αρχές του 2020. Ο πανευρωπαϊκός χρηματιστηριακός δείκτης STOXX 600 σημείωσε απώλειες 5,5%, τερματίζοντας το πιο παρατεταμένο τριμηνιαίο σερί ανόδου από το 1998, ενώ στη Wall Street ο Dow και ο S&P 500 κατέγραψαν απώλειες 5% και ο Nasdaq 9%, παρότι και οι τρεις δείκτες έκλεισαν τον Μάρτιο με κέρδη.
Οι επενδυτές αισιοδοξούν τώρα ότι ο Απρίλιος θα φέρει νέο «άνεμο», καθότι τα τελευταία 25 χρόνια ο δεύτερος μήνας της άνοιξης «γράφει» κέρδη 2,3% κατά μέσο στις ευρωπαϊκές μετοχές. Αυτό εξηγείται και από το γεγονός ότι τα μερίσματα καταβάλλονται την περίοδο από τον Μάρτιο έως τον Μάιο, σύμφωνα με τη Morgan Stanley. Υπάρχει ακόμη ένας καλός οιωνός με βάση την ιστορία για τις ευρωπαϊκές μετοχές: όταν καταγράφουν έντονες απώλειες στην αρχή του έτους, είθισται να παρουσιάζουν ράλι στη συνέχεια.
