Η παγκόσμια οικονομία δεν στηρίζεται σήμερα απολύτως στο πετρέλαιο όπως συνέβαινε στα μεγάλα ενεργειακά σοκ της δεκαετίας του 1970. Αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι τριγμοί που αυτός προκαλεί στις αγορές ενέργειας και τις οικονομίες συνιστά απόδειξη ότι η εξάρτηση από τον μαύρο χρυσό εξακολουθεί να είναι αξιοσημείωτη. Παρά τις προσπάθειες για στροφή σε καθαρές μορφές ενέργειας, η «δίψα» για πετρέλαιο δεν έχει νικηθεί.
Το 1973 όταν ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ οδήγησε σε ένα πετρελαϊκό εμπάργκο, η παγκόσμια οικονομία βίωσε ισχυρές πιέσεις και ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε σε διψήφια επίπεδα. Τότε το πετρέλαιο κάλυπτε περίπου το 50% του ενεργειακού μείγματος, με το ποσοστό έκτοτε να έχει μειωθεί κοντά στο 33%.
Ακόμη και πριν αρχίσει η «πράσινη» επανάσταση πολλές μεγάλες βιομηχανίες είχαν εγκαταλείψει το πετρέλαιο για να στραφούν στον άνθρακα και το φυσικό αέριο. Μελέτη του Columbia University πέρυσι έδειξε ότι η οικονομική ανάπτυξη που απαιτούσε πριν από 50 χρόνια ένα βαρέλι πετρέλαιο, σήμερα επιτυγχάνεται με λιγότερο από μισό. Ωστόσο το πετρέλαιο εξακολουθεί να «λαδώνει» τη μηχανή της παγκόσμιας οικονομίας. Όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Reuters
Το 2020 τα lockdown της πανδημίας είχαν οδηγήσει σε δραστική μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου. Τότε κάποιοι πίστεψαν ότι δόθηκε η μεγάλη ευκαιρία για να περιοριστεί δραστικά η χρήση του. Ωστόσο το 2021 η ζήτηση έκανε και πάλι άλμα, χωρίς η προσφορά να αυξηθεί στον ίδιο βαθμό.
Η ανισορροπία προσφοράς - ζήτησης σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εξελίξεις έχουν οδηγήσει σε άνοδο των τιμών του πετρελαίου κατά 50% από τις αρχές του έτους. Έχουν δε διαψεύδει τις ελπίδες που εξέφραζαν πέρυσι οι κεντρικές τράπεζες ότι το "σοκ του πληθωρισμού" θα ήταν προσωρινό.
Στις ΗΠΑ η Fed υπολογίζει ότι για κάθε αύξηση της τιμής κατά 10 δολάρια το βαρέλι η ανάπτυξη του ΑΕΠ μειώνεται κατά 0,1% και ο πληθωρισμός αυξάνεται κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες. Στην Ευρωζώνη η ΕΚΤ επίσης υπολογίζει ότι κάθε αύξηση της τιμής κατά 10 δολάρια επιταχύνει τον πληθωρισμό κατά 0,1 με 0,2 μονάδες.
Η τιμή της βενζίνης έχει εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη ανά την Ευρώπη και οι κυβερνήσεις η μία μετά την άλλη λαμβάνουν μέτρα ανακούφισης. Άκρως επώδυνες είναι οι επιπτώσεις και στην Ασία. Το φάρμακο είναι μάλλον η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τονίζουν αναλυτές. Αλλά αυτό το φάρμακο έχει και παρενέργειες.
naftemporiki.gr
