Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Διανύουμε την 27η ημέρα του πολέμου με τη Ρωσία να κλιμακώνει την επίθεσή της, τις ΗΠΑ να εκφράζουν φόβους για χρήση χημικών και την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην μπορεί να συμφωνήσει έως πού θα πρέπει να επεκτείνει τις κυρώσεις της κατά της Μόσχας. Το πετρελαϊκό εμπάργκο έπεσε στο τραπέζι, αλλά θα πρέπει να θεωρείται μάλλον απίθανο. Και τούτο γιατί τα δεδομένα για την εξάρτηση της γηραιάς ηπείρου από τη ρωσική ενέργεια δεν αφήνουν πολλά περιθώρια. Μεταξύ των χωρών με υψηλή εξάρτηση είναι και η Ελλάδα.
Σύμφωνα με την Europe Beyond Coal και το Κέντρο Ερευνών για Ενέργεια και Καθαρό Αέρα (CREA) από την αρχή του πολέμου η Ε.Ε. έχει δαπανήσει 17 δισ. ευρώ για την αγορά φυσικού αερίου, πετρελαίου και άνθρακα από τη Ρωσία. Μόνο το κόστος των εισαγωγών φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας και των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ανήλθε στα 10,6 δισ. ευρώ από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν και άρχισε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι εισαγωγές πετρελαίου ήταν 5,8 δισ. ευρώ, του άνθρακα ανήλθαν στα 436 εκατ. ευρώ.
Τα δεδομένα της Gazprom αποκαλύπτουν ότι οι ροές φυσικού αερίου προς την Ε.Ε. μέσω Ουκρανίας ήταν στα 62 εκατ. κυβικά μέτρα στις 23 Φεβρουαρίου, έφτασαν στα 110 εκατ. κυβικά μέτρα στις 25 Φεβρουαρίου και τα 109 εκατ. κυβικά μέτρα στις 26 Φεβρουαρίου. Έκτοτε παραμένουν στα επίπεδα τα 100 - 110 εκατ. κυβικών μέτρων.
Στόχος της Ε.Ε. είναι να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου κατά 2/3 έως τα τέλη του 2022. Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IEA) η Ε.Ε. εισήγαγε κατά μέσο όρο 380 εκατ. κυβικά μέτρα αερίου μέσω αγωγού από τη Ρωσία, δηλαδή περίπου 140 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, καθώς και περίπου 15 δισ. κυβικά μέτρα LNG. Τα 155 δισ. κυβικά μέτρα αντιστοιχούσαν στο 45% των εισαγωγών της το 2021 και σχεδόν στο 40% της συνολικής κατανάλωσής της φυσικού αερίου.
Η εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο
Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο καλύπτοντας περίπου το 8% της παγκόσμιας ζήτησης. Η Ε.Ε. είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας μαύρου χρυσού στον κόσμο και ο μεγαλύτερος αγοραστής του ρωσικού πετρελαίου, σύμφωνα με το think tank Βruegel.
Στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο οίκος S&P αποκαλύπτουν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ήδη αφαιρέσει περίπου 2 εκατ. βαρέλια πετρελαίου και πετρελαιοειδών ημερησίως από την παγκόσμια αγορά. Η Ευρώπη δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα γιατί εισάγει περίπου το 30% του πετρελαίου της από τη Ρωσία. Την υψηλότερη εξάρτηση εμφανίζουν βεβαίως οι χώρες Κεντρικής και Ανατολικής. Υψηλή είναι και η εξάρτηση της Ελλάδας, όπως φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί.
Πηγές: S&P Global Platts, Europe Beyond Coal, Bruegel
