Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
Τα «αποκαλυπτήρια» του τελικού σχεδίου νόμου που φέρνει από φέτος σαρωτικές αλλαγές στον φόρο ακίνητης περιουσίας, τον οποίο θα κληθούν να πληρώσουν πάνω από 7 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων, αναμένονται μέσα στην εβδομάδα, οπότε και θα κατατεθεί προς ψήφιση από τη Βουλή.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η μεταρρύθμιση στην οποία προχώρησε η κυβέρνηση φέρνει μείωση του φόρου κατά 13%, ενσωμάτωση του συμπληρωματικού φόρου στον κύριο, αλλά και εξόφληση των εκκαθαριστικών από τον Απρίλιο σε 10 ισόποσες μηνιαίες δόσεις.
Αξιοσημείωτο δε είναι ότι επειδή τα φετινά εκκαθαριστικά θα σταλούν πριν από την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ θα γίνει με βάση τα εισοδήματα του 2020, οπότε μεγάλο μέρος των φορολογουμένων λόγω της πανδημίας και των μέτρων που ίσχυαν (όπως οι αναστολές εργασίας κ.ά.) είχε δηλώσει ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα.
Επισημαίνεται ότι με βάση και τις τελευταίες διορθώσεις στις οποίες προχώρησαν οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, στις τιμές ζώνης ορισμένων περιοχών, κερδισμένοι θα είναι περίπου 8 στους 10 φορολογούμενους. Δηλαδή περισσότεροι από 5 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων που θα λάβουν τα εκκαθαριστικά του φόρου τον Απρίλιο θα κληθούν τον προσεχή Μάιο να πληρώσουν μειωμένο ΕΝΦΙΑ κατά περίπου 2,23 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2021. Περίπου 900.000 ιδιοκτήτες θα πληρώσουν το ίδιο ποσό, ενώ το 6% των ιδιοκτητών θα πληρώσει αυξημένο φόρο.
Ειδικότερα, με το νέο καθεστώς του ΕΝΦΙΑ επέρχονται οι εξής ανατροπές:
- Το 80% των πολιτών θα δει νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ στα εκκαθαριστικά του. Πρόκειται ουσιαστικά για περίπου 5 εκατομμύρια φορολογούμενους, εκ των οποίων 2.200.000 θα δουν μείωση άνω του 20% και ειδικότερα 900.000 θα δουν μείωση πάνω από 30%.
- Το 14% περίπου των φορολογουμένων δεν θα δει καμία μεταβολή στον ΕΝΦΙΑ.
- Αυξημένο φόρο θα κληθεί να πληρώσει το 6% των φορολογουμένων, που στη μεγάλη πλειονότητά τους είναι ιδιοκτήτες ακινήτων είτε σε περιοχές με μεγάλη αύξηση των τιμών ζώνης, είτε σε περιοχές που εντάχθηκαν για πρώτη φορά στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού και των οποίων η φορολογία ήταν πολύ χαμηλή έως τώρα. Ακόμα όμως και για το 50% από τους εν λόγω ιδιοκτήτες, η ετήσια αύξηση δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ.
- Ο φόρος επί των οικοπέδων μειώνεται μεσοσταθμικά κατά περίπου 50%.
- Καταργείται ο συμπληρωματικός φόρος ο οποίος μέχρι σήμερα υπολογιζόταν στη συνολική αξία της περιουσίας, εφόσον αυτή υπερέβαινε τα 250.000 ευρώ. Ο φόρος αυτός θα επιβάλλεται πλέον επί της αξίας του ακινήτου, υπό την προϋπόθεση ότι το ακίνητο είναι αξίας μεγαλύτερης των 400.000 ευρώ. Ουσιαστικά με το νέο σύστημα ΕΝΦΙΑ θα επιβάλλεται σε κάθε ακίνητο ξεχωριστά και εφόσον υπάρχει ακίνητο αξίας άνω των 400.000 ευρώ θα ενεργοποιείται μια νέα κλίμακα και συντελεστές για τη φορολόγησή του, που όμως λόγω της αύξησης των εκπτώσεων που θα ισχύσουν θα είναι χαμηλότερη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Αντίκτυπος στις ζώνες
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι μετά τις ανωτέρω παρεμβάσεις και παρά την αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων από τις αρχές του τρέχοντος έτους στο 60% των ζωνών, η εικόνα στην αγορά διαμορφώνεται ως εξής:
- στο 65% των προϋπαρχουσών ζωνών θα υπάρξει μείωση του φόρου,
- στο 34% ο φόρος παραμένει αμετάβλητος,
- στο 1% των ζωνών θα σημειωθεί αύξηση φόρου.
Η αύξηση πάντως των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων «εκτόξευσε» την αξία της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων στα 576 δισ. ευρώ, αλλά και των νομικών προσώπων στα 175 δισ. ευρώ.
Ελαφρύνσεις στα οικόπεδα
Στον νέο ΕΝΦΙΑ μειώνονται οι συντελεστές σε όλα τα κλιμάκια υπολογισμού φόρου των οικοπέδων, ενώ οι αλλαγές αφορούν τόσο τα φυσικά όσο και τα νομικά πρόσωπα. Έτσι, για παράδειγμα, οι συντελεστές του βασικού φόρου κτισμάτων διαμορφώνονται ως εξής:
- για τιμή ζώνης από 1.051 έως 1.500 ευρώ/τ.μ. σε 2,80 ευρώ/τ.μ. αντί 3,70 που ισχύει σήμερα, δηλαδή μείωση 27%.
- για τιμή ζώνης από 1.501 έως 2.500 ευρώ ο συντελεστής διαμορφώνεται σε 3,70 ευρώ/τ.μ., ενώ με το ισχύον καθεστώς για τιμή ζώνης από 1.501 έως 2.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 4,5 ευρώ/τ.μ. και από 2.001 έως 2.500 είναι 6 ευρώ/τετραγωνικό.
Ακόμη όμως μεγαλύτερες είναι οι μειώσεις του φόρου στα οικόπεδα, με αποτέλεσμα:
- το 91% των παλαιών ζωνών να έχει μείωση,
- το 7% να μείνει σταθερό,
- το 2% να έχει αύξηση.
Επισημαίνεται χαρακτηριστικά ότι για αξία οικοπέδου από 75 έως 100 ευρώ / τ.μ. ο συντελεστής διαμορφώνεται σε 0,0375 αντί για 0,1850, δηλαδή μειώνεται κατά 80%.
Εκπτώσεις και μειώσεις
Με το νέο καθεστώς του ΕΝΦΙΑ επέρχεται σημαντική αύξηση των συντελεστών έκπτωσης του φόρου των φυσικών προσώπων για τη μικρομεσαία ιδιοκτησία. Ειδικότερα, με το νέο πλαίσιο:
- Επεκτείνεται η έκπτωση φόρου 30% που ισχύει σήμερα για ακίνητη περιουσία έως 60.000 ευρώ, στα 100.000 ευρώ, καλύπτοντας πλέον το 65% των φορολογουμένων, έναντι 54% μέχρι πρότινος. Δηλαδή, για 733.000 φυσικά πρόσωπα, κυρίως τα χαμηλότερα και μεσαία εισοδήματα, αυξάνεται το ποσοστό της έκπτωσης.
- Αυξάνεται, από το 20% στο 25%, η έκπτωση φόρου για φορολογούμενους με αξία ακίνητης περιουσίας από 100.001 έως 150.000 ευρώ. Δηλαδή, τουλάχιστον επιπλέον 400.000 φορολογούμενοι, μεσαίας περιουσιακής κατάστασης, θα έχουν μεγαλύτερη έκπτωση.
