Από το καλοκαίρι του 2021 έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου «Ιστιοπλοϊκή και ηλεκτροκίνητη μεταφορά οικολογικών προϊόντων στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο: Ένα πιλοτικό πείραμα». Οι συνδικαιούχοι είναι η ΚοινΣΕπ Ιστία Αιγαίου και το DOCK - Συνεργατικός Χώρος Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, με τη στήριξη του δήμου Χίου και τη χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου.
Το συνολικό έργο αφορά στην εφαρμογή ιστιοπλοϊκής και ηλεκτροκίνητης θαλάσσιας μεταφοράς οικολογικών προϊόντων στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Άμεσοι στόχοι του είναι η εξασφάλιση της διασυνδεσιμότητας των νησιών και της μεταφοράς προϊόντων, με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα και πηγές ενέργειες την αιολική και την ηλεκτρική, καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος μέσα από την ενίσχυση και επέκταση της καλλιέργειας βιολογικών προϊόντων, χωρίς τη χρήση χημικών ουσιών, στα νησιά του Αιγαίου.
Στην πρώτη φάση του έργου, ολοκληρώθηκε ο πρώτος γύρος του Αιγαίου με το ιστιοπλοϊκό ΛΑΦΡΗ σε μια διαδρομή 18 νησιών (Κέα, Άνδρο, Σκύρο, Σκόπελο, Αλόννησο, Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Ικαρία, Σάμο, Πάτμο, Κάλυμνο, Αμοργό, Σαντορίνη, Σχοινούσα, Πάρο, Σύρο και Τήνο) όπου έγινε η πλήρης καταγραφή μετεωρολογικών δεδομένων, μετρήθηκαν οι αποστάσεις, υπολογίστηκε η οικονομία καυσίμων κ.ο.κ. Στην ίδια διαδρομή έγιναν γνωριμίες, συναντήσεις και καταγραφή παραγωγών που παράγουν με αγροοικολογικές μεθόδους έτσι ώστε να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο το ήδη υπάρχον δίκτυο της Κοινσεπ Ιστία Αιγαίου.
Τα είδη των δεδομένων που συλλέχθηκαν είναι γεωγραφικά, μετεωρολογικά δεδομένα, δεδομένα σχετικά με ιστιοπλοϊκές τεχνικές που απαιτούνται κατά την πλεύση στο Αιγαίο καθώς και δεδομένα κατανάλωσης καυσίμου. Πιο συγκεκριμένα, έγινε καταγραφή των αποστάσεων μεταξύ των νησιών, ιδιαιτερότητες συγκεκριμένων λιμανιών, αποτύπωση ιστιοπλοϊκών πληροφοριών σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες και τη γεωγραφία των νησιών, σημεία που χρήζουν προσοχής και κατάλληλης προετοιμασίας από το πλήρωμα. Η επεξεργασία αυτών των δεδομένων θα χρησιμοποιηθεί για την καλύτερη διασύνδεση των νησιών μέσα από τον ιστιοπλοϊκό γύρο του σκάφους στο μέλλον αλλά και για την επιλογή του κατάλληλου ηλεκτροκίνητου κινητήρα.
Σχετικά με την κατανάλωση καυσίμου, ενώ στη συμβατική συνθήκη η κατανάλωση θα ήταν περίπου 450 λίτρα, στον ιστιοπλοϊκό γύρο που πραγματοποιήθηκε καταναλώθηκαν μόλις 100 λίτρα. Επίσης, αυτή η κατανάλωση θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο χαμηλή αν δεν είχε παρουσιαστεί ζημιά στα πανιά του σκάφους.
Όσον αφορά την εύρεση παραγωγών, έγινε έρευνα ανά νησί, σε όλα τα νησιά που αποτελούσαν μέρος του γύρου. Οι παραγωγοί επιλέχθηκαν βάσει της μικρής κλίμακας παραγωγής τους σε τοπικό επίπεδο, του τρόπου καλλιέργειας της γης (πιστοποίηση βιολογικής καλλιέργειας ή μέθοδοι φυσικής καλλιέργειας, αγροοικολογίας, περμακουλτούρας κ.α.) αλλά και της επιθυμίας έτσι ώστε η μεταφορά των προϊόντων τους να γίνεται με μηδενικό οικολογικό αποτύπωμα. Με αυτόν τον τρόπο, ουσιαστικά διασφαλίζεται πως η φιλοσοφία που έχουν οι παραγωγοί για την καλλιέργεια του προϊόντος τους (προστασία του περιβάλλοντος μέσω οικολογικής καλλιέργειας των προϊόντων τους) επεκτείνεται και στη μεταφορά γεγονός που τους ενδιέφερε ιδιαίτερα.
Όσον αφορά την εύρεση εμπορικών χώρων διάθεσης των οικολογικών προϊόντων, κυρίως έγινε από τις επαφές των παραγωγών και το δίκτυο διάθεσης βρίσκεται σε πρώτη φάση στα νησιά του γύρου αλλά στο μέλλον θα συμπεριληφθούν μέρη από την Στερεά Ελλάδα και το εξωτερικό. Έτσι δημιουργήθηκε ένας κατάλογος ενδιαφερομένων από φυσικά πρόσωπα μέχρι μικρά καταστήματα και εστιατόρια. Οι χώροι διάθεσης έχουν προτεραιότητα την προμήθεια οικολογικών προϊόντων, ορισμένα καταστήματα διέπονται από τις αρχές του δίκαιου εμπορίου, άλλα είναι φορείς Κοινωνικής Αλληλέγγυας οικονομίας και όλοι ενδιαφέρονται για την μεταφορά των προϊόντων με μηδενικό οικολογικό αποτύπωμα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι παραγωγοί εκδήλωσαν ενδιαφέρον να αναθέσουν στην ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. την μεταφορά προϊόντων που προς το παρόν μεταφέρονται με το συμβατικό τρόπο και αυτό συνέβη και από την πλευρά των χώρων διάθεσης οι οποίοι επίσης εκδήλωσαν ενδιαφέρον να αναθέσουν στην ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. την μεταφορά συγκεκριμένων προϊόντων που παραλαμβάνουν από παραγωγούς από τα νησιά του Αιγαίου. Επίσης, στο μέλλον η ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. θα είναι σε θέση να δικτυώσει και παραγωγούς με χώρους διάθεσης που δεν συνεργάζονται ακόμα αλλά που ανήκουν και οι δύο στο δίκτυο της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.
Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 53 επισκέψεις σε παραγωγούς και 19 επαφές με χώρους διάθεσης. Ενδεικτικά αναφέρονται τα κύρια προϊόντα των παραγωγών που είναι ελαιόλαδο, τυρί, βότανα, κρασί, προϊόντα μαστίχας, ζυμαρικά, και άλλα προϊόντα οικολογικής/βιολογικής καλλιέργειας τα οποία ανήκουν και στην κατηγορία των παραδοσιακών προϊόντων για τον κάθε τόπο.
Το έργο υλοποιείται με την χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου και το πρόγραμμα «Καινοτόμες δράσεις με τους πολίτες, άξονας Προτεραιότητας 3 - Φυσικό περιβάλλον και καινοτόμες δράσεις 2020».
