Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Θα σπάσουν το φράγμα των 100 δολαρίων οι τιμές του πετρελαίου μέσα στο 2022; Το ερώτημα αυτό απασχολεί τους περισσότερους αναλυτές, καθώς οι τιμές του «μαύρου χρυσού» επιστρέφουν και πάλι σε υψηλά επίπεδα, με το brent και το αμερικανικό αργό να διαπραγματεύονται μεταξύ 82 και 85 δολαρίων το βαρέλι. Η τιμή του αργού εκτινάχθηκε περισσότερο από 50% το 2021 και αυξήθηκε σχεδόν κατά 10% στην αρχή του νέου έτους.
«Δεν έχετε δει τίποτα ακόμα» λέει όμως ο Νταγκ Κινγκ, πρόεδρος του ομίλου RCMA και επικεφαλής επενδύσεων του hedge fund Merchant Commodity Fund. Ο Κινγκ πιστεύει ότι οι τιμές του πετρελαίου κατευθύνονται στα 200 δολάρια το βαρέλι. Το hedge fund του Κινγκ σημείωσε απόδοση ρεκόρ 74% πέρυσι, καθώς οι τιμές της ενέργειας, των τροφίμων και των ναύλων εκτοξεύτηκαν στα ύψη. Με δεδομένο ότι ο ΟΠΕΚ+ συνεχίζει να περιορίζει την παραγωγή, είναι πιθανή η αύξηση των τιμών. Ειδικά από τη στιγμή που η ζήτηση προφανώς δεν μειώνεται παρά την παραλλαγή Όμικρον.
«Στην πράξη, πολύ λιγότερο πετρέλαιο έρχεται στην αγορά» λέει ο Νταγκ Κινγκ σε επιστολή του προς τους επενδυτές και προσθέτει: «Τα μέλη του καρτέλ απλά δεν μπορούν να επιστρέψουν στα προ Covid επίπεδα παραγωγής. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη επενδύσεων». Στις 4 Ιανουαρίου η συνεδρίαση του ΟΠΕΚ+ αποφάσισε να αυξήσει την παραγωγή για τον Φεβρουάριο κατά 400.000 βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με την πολιτική που έχει ήδη καθιερώσει το καρτέλ. Η απόφαση επιβεβαιώνει, αφενός, μια επιφυλακτική στάση για την ανάκαμψη της παγκόσμιας ζήτησης, αφετέρου την πεποίθηση ότι η παραλλαγή Όμικρον αποτελεί μικρότερη απειλή από τις άλλες μεταλλάξεις, άρα δεν θα επηρεάσει την τάση ζήτησης αργού πετρελαίου.
Εντός του ΟΠΕΚ+, τη μόνη «πραγματική αποθεματική ικανότητα» διαθέτουν η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ, σύμφωνα με τον ειδικό. Ακόμη και η Ρωσία, η οποία ηγείται του ΟΠΕΚ+ με τους Σαουδάραβες, δεν μπορεί να αντλήσει πολύ περισσότερο πετρέλαιο. «Δεν είναι κρατικό μυστικό ότι η Ρωσία βρίσκεται στο υψηλότερο δυνατό σημείο άντλησης ή πολύ κοντά» λέει ο Κινγκ. Και συνεπώς «η ανοδική φάση των τιμών είναι μόλις στα σπάργανα. Οι τιμές θα μπορούσαν σύντομα να επιστρέψουν στο επίπεδο των 100 δολαρίων και να φτάσουν ακόμη και τα 200 δολάρια τα επόμενα πέντε χρόνια λόγω μείωσης των επενδύσεων στην αγορά πετρελαίου, αλλά και των ερευνών για την ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων».
Η ανησυχία των ΗΠΑ
Η παραγωγή πετρελαίου τους τρεις πρώτους μήνες του έτους αναμένεται να υπερβεί την παγκόσμια ζήτηση κατά 1,4 εκατ. βαρέλια την ημέρα (η προηγούμενη εκτίμηση ήταν 1,9 εκατ.).
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πίεσαν τον ΟΠΕΚ+ πριν από τη συνεδρίαση της 4ης Ιανουαρίου να αυξήσει την ημερήσια παραγωγή, υπό τον φόβο ότι η αυξανόμενη ζήτηση μπορεί να μη βρει επαρκή προσφορά για να την ικανοποιήσει. Μια επιτακτική ανάγκη για τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν, σε μια χρονική στιγμή που οι τιμές της βενζίνης στα αμερικανικά πρατήρια είναι οι υψηλότερες των επτά τελευταίων ετών και η άνοδος των τιμών της ενέργειας είναι ο βασικός παράγοντας για τον πληθωρισμό, που εκτοξεύτηκε στο 7%, ανεξάρτητα με τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που θα υιοθετήσει η Fed για να προσπαθήσει να τον περιορίσει.
Μόνο μια αύξηση των επενδύσεων θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο ανάσχεσης για τον περιορισμό της ανεξέλεγκτης αύξησης των τιμών το 2022, αλλά οι συνθήκες αυτές δεν υπάρχουν.
Μείωση των επενδύσεων
Οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, οι οποίες -σύμφωνα με τη S&P Capital- είχαν τριπλασιάσει τις δαπάνες κεφαλαιακών επενδύσεών τους μεταξύ 2004 και 2014, ανεβάζοντάς τες στα 294 δισεκατομμύρια δολάρια, το 2020 τις μείωσαν δραστικά στα 111 δισεκατομμύρια. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι επενδύσεις ως τα τέλη του 2022 θα έχουν επιστρέψει στα 135 δισεκατομμύρια δολάρια -μια αύξηση σχεδόν 21,6% σε ετήσια βάση-, αλλά θα απέχουν πολύ από τα υψηλά του 2014.
Οι αναλυτές της Bank of America αναμένουν ότι τα έξοδα γεωτρήσεων και ολοκλήρωσης των έργων θα αυξηθούν κατά 22% το 2022, κάτι που θα σήμαινε επιστροφή σε επίπεδα που δεν είχαμε δει από το 2006. Ο τομέας «σχιστολιθικού πετρελαίου» στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι σε βαθύ κόκκινο χρώμα. Σύμφωνα με στοιχεία από την αμερικανική Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών (EIA), στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Ιούλιο του 2021 υπήρχαν 5.957 «πηγάδια» που είχαν ανοιχτεί, αλλά δεν είχαν ολοκληρωθεί οι εργασίες άντλησης (το 2019 υπήρχαν 8.900 «πηγάδια», που ήταν και ο υψηλότερος αριθμός). Όλα αυτά συνεπάγονται ότι οι παραγωγοί θα πρέπει να αυξήσουν τις γεωτρήσεις με ιλιγγιώδεις ταχύτητες για να φτάσουν στα προ της πανδημίας επίπεδα.
Εχθρικό περιβάλλον
Η κατάσταση για τους Αμερικανούς παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου περιπλέκεται, καθώς αντιμετωπίζουν και ένα «εχθρικό» περιβάλλον, καθώς πρέπει να προετοιμαστούν για αύξηση του επενδυτικού κόστους για νέες γεωτρήσεις.
Το χρηματοοικονομικό κεφάλαιο που διαθέτει η βιομηχανία μειώνεται συνεχώς, γιατί καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο να βρεθεί τραπεζική χρηματοδότηση στη Wall Street πρόθυμη να υποστηρίξει τις χρηματοοικονομικές ανάγκες του κλάδου. Από την άλλη πλευρά, ο πολύ σκληρός προσανατολισμός που είχε ήδη η κυβέρνηση Μπάιντεν, υπακούοντας στη νέα παγκόσμια «θρησκεία» της πράσινης μετάβασης, γονατίζει αντικειμενικά τη βιομηχανία σχιστολιθικού πετρελαίου. Για την ιστορία, θα πρέπει να θυμηθούμε ότι μεταξύ 2014 και 2016 ολόκληρος ο κλάδος χρειάστηκε να αντιμετωπίσει έναν «πετρελαϊκό πόλεμο» με τη Σαουδική Αραβία, που είχε ρίξει τις τιμές με στόχο να καταστρέψει την αμερικανική πετρελαϊκή αυτονομία και να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία της στην αγορά του «μαύρου χρυσού».
Το τέλος του «πολέμου» άφησε μια αμερικανική βιομηχανία «γονατισμένη», αλλά ζωντανή και μια Σαουδική Αραβία που πλήρωσε το υψηλότερο τίμημα, τόσο από άποψη εμπιστοσύνης από τον κύριο σύμμαχό της βάσει των συμφωνιών του 1945 όσο και από πλευράς κύρους μεταξύ των μελών του ίδιου του ΟΠΕΚ. Όλα είναι πιθανά, λοιπόν, ακόμη και να φτάσουν σε τριψήφια νούμερα οι τιμές του πετρελαίου μέσα στο 2022. Πολλοί, άλλωστε, πιστεύουν ότι τα 120 δολάρια το βαρέλι είναι μια τεχνικά εύλογη τιμή εάν συνεχιστούν οι προαναφερθείσες ανισορροπίες.
