Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Βαρυχειμωνιά στο καλάθι της νοικοκυράς φέρνει το νέο κύμα ανατιμήσεων σε βασικά καταναλωτικά είδη, με τα τιμολόγια χονδρικής να προβλέπουν από 1/1/2022 αυξήσεις τιμών που σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν το 20%. Ως «αντίδοτο» στο κύμα ακρίβειας ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων.
«Έχουμε βάλει μια άσκηση στο καλάθι της νοικοκυράς για να δούμε που πρόκειται να κυμανθεί τους επόμενους μήνες. Δουλεύουμε για να δούμε πού πρόκειται να έχουμε το επόμενο διάστημα λογικά τις μεγαλύτερες αυξήσεις για να δούμε και αυτό το θέμα, αν γίνεται δια της φορολογίας να παρέμβουμε σε ορισμένα είδη έτσι ώστε να μπορέσουμε να ανακουφίσουμε αυτό το αναπόφευκτο πληθωριστικό κύμα. Είναι ανοικτό το ενδεχόμενο για αυτό το μέτρο, αν δούμε ότι οι αυξήσεις είναι υπερβολικές, να πάρουμε επιπλέον μέτρα για να ελέγξουμε το κύμα της ακρίβειας» είπε ο υπουργός σε συνέντευξή του στο Mega.
Η εικόνα των ανατιμήσεων το 2021
Ήδη οι καταναλωτές το τελευταίο δίμηνο του προηγούμενου έτους βρέθηκαν αντιμέτωποι με σημαντικές αυξήσεις, ενώ είναι ενδεικτικό ότι το χριστουγεννιάτικο τραπέζι αποδείχθηκε πιο ακριβό έως 18,5%, με βάση τις τιμοληψίες που έκανε το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας. Παρ’ όλα αυτά για το σύνολο του 2021, οι λιανέμποροι τοποθετούν τον πληθωρισμό στο ράφι στο 1% έως 1,5%, δεδομένου ότι οι πρώτοι μήνες του 2021 εμφάνισαν αρνητικό πληθωρισμό, ενώ οι αναλυτές τον υπολογίζουν στο περίπου 2% με 2,5%.
Οι εκτιμήσεις για το 2022
Για φέτος η αρχική εκτίμηση του κλάδου των σούπερ μάρκετ είναι ότι ο μέσος πληθωρισμός στο καλάθι θα κυμανθεί στο 3% για το σύνολο του έτους, με τα μηνύματα, ωστόσο, τουλάχιστον για το πρώτο τρίμηνο να θέλουν μεσοσταθμική αύξηση στις τιμές καταναλωτή της τάξεως του 10%. Αυτό σημαίνει ότι από τα μέσα του έτους προβλέπουν αποκλιμάκωση των τιμών.
Εν όψει της ανακοίνωσης του πληθωρισμού του Δεκεμβρίου μεθαύριο από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Εμπορίου ξεκινά έναν κύκλο τηλεδιασκέψεων με την αγορά της οργανωμένης λιανικής τροφίμων-ποτών προκειμένου να συζητηθούν και αναζητηθούν τρόποι ώστε να «συγκρατηθεί» ο τιμάριθμος. Υπενθυμίζεται ότι ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Δεκεμβρίου που ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή η Eurostat συνολικά υπολογίζει άνοδο τιμών κατά 4,4% στην Ελλάδα.
Υπό το πρίσμα αυτό, το θέμα ανατιμήσεις και ενεργειακή κρίση κυριάρχησε στη χθεσινή -πρώτη, όπως επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση- τηλεδιάσκεψη μεταξύ ΥΠΑΝ και στελεχών των σούπερ μάρκετ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου στην τηλεδιάσκεψη συζητήθηκαν «μέτρα για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα. Οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να πραγματοποιήσουν νέα τηλεδιάσκεψη στις αρχές της επόμενης εβδομάδας».
Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες της «Ν», η ηγεσία του ΥΠΑΝ, αφού αναγνώρισε την προσπάθεια των λιανεμπόρων να καθυστερήσουν και να περιορίσουν όσο το δυνατόν τις αυξήσεις στο ράφι τους τελευταίους μήνες του 2021, ζήτησε από τους εκπροσώπους των αλυσίδων να εκτιμήσουν το πώς δύναται να διαμορφωθεί η εικόνα της ακρίβειας στο καλάθι της νοικοκυράς στο πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς.
Αυξημένα τιμολόγια
Από πλευράς των αλυσίδων, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες της «Ν» τονίστηκε ότι υπάρχει ένα ευρύ πεδίο κωδικών οι οποίοι ξεκινούν τη χρονιά με αυξημένα τιμολόγια προμηθευτών. «Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής μια συνολική εκτίμηση για το ύψος των ανατιμήσεων για το πρώτο τρίμηνο του 2022. Δεν δόθηκε κάποιο συγκεκριμένο ποσοστό. Τα τιμολόγια των προμηθευτών τη νέα χρονιά έχουν διάφορα επίπεδα αυξήσεων ανά κωδικό ή κατηγορία και κυμαίνονται από 5% έως και 20% σε κάποιες περιπτώσεις. Ωστόσο, να σημειωθεί ότι αυτό το ύψος των αυξήσεων που περιλαμβάνονται στα εμπορικά τιμολόγια δεν συνεπάγεται ότι θα περάσει αυτούσιο στον καταναλωτή. Το λιανεμπόριο εξακολουθεί να αναζητά τρόπο, μέσω π.χ. αποθεματοποίησης, ώστε να καθυστερήσει ή να περιορίσει το τελικό ύψος των ανατιμήσεων στο ράφι» αναφέρουν στη «Ν» στελέχη που συμμετείχαν στην τηλεδιάσκεψη.
Επισημαίνεται ότι οι αυξήσεις στους καταλόγους χονδρικής αναμένεται να περάσουν σταδιακά στην κατανάλωση έως τα μέσα Ιανουαρίου. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις οι αυξήσεις αφορούν κατηγορίες στις οποίες έχουν γίνει και τους προηγούμενους μήνες άλλες ανατιμήσεις. Από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου, λοιπόν, η λίστα των προϊόντων που αναμένεται να δεχτούν περαιτέρω αύξηση στην τελική τιμή περιλαμβάνει γαλακτοκομικά, καφέ, ζάχαρη, ζυμαρικά, άλευρα, ελαιόλαδο, κρέατα, κατεψυγμένα προϊόντα, μπίρες, σνακ, όσπρια, αρτοσκευάσματα, αυγά, χαρτικά, απορρυπαντικά.
Tο ενεργειακό κόστος
Σημαντική παράμετρος αναφορικά με την ευελιξία «απορρόφησης» των αυξήσεων από τα σούπερ μάρκετ αποτελεί το ενεργειακό κόστος, που σύμφωνα με τις αλυσίδες ανέρχεται σε έως και 20% του συνολικού λειτουργικού κόστους. Υπό το πρίσμα αυτό και στο πλαίσιο των πρόσφατων εξαγγελιών του πρωθυπουργού για την ενεργειακή κρίση, στην τηλεδιάσκεψη ζητήθηκε από την ηγεσία του ΥΠΑΝ ο κλάδος των σούπερ μάρκετ να ενταχθεί στο πεδίο των «στοχευμένων επιδοτήσεων», τις οποίες η κυβέρνηση επιδιώκει να αναπτύξει σταδιακά.
«Τα οριζόντια μέτρα επιδότησης του ενεργειακού κόστους που έχουν εξαγγελθεί και τελούν υπό την έγκριση της Κοινότητας, στον βαθμό που εφαρμοστούν, μπορούμε να πούμε ότι περιορίζουν εν μέρει την επιβάρυνση του κόστους ενέργειας. Δηλαδή εάν το κόστος ενέργειας είναι τέσσερις φορές υψηλότερο σε σχέση με το 2021, με την οριζόντια στήριξη που ήδη έχει αναγγελθεί θα μειωθεί στις τρεις φορές. Εάν όμως παράλληλα σε συνολικό ευρωπαϊκό επίπεδο δοθεί και η δυνατότητα για ένα μόνιμο πρόγραμμα επιδότησης με υψηλή εποπτεία για όσο διαρκεί η ενεργειακή κρίση, το οποίο θα μπορούσε για παράδειγμα να ακολουθεί τη φιλοσοφία του Ταμείου Ανάκαμψης ή και να σχετίζεται με αυτό, η κατάσταση για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις θα βελτιωνόταν σημαντικά» σημειώνουν τα ίδια στελέχη στη «Ν», προσθέτοντας ότι «η υποχώρηση της πίεσης που προκαλεί το αυξημένο κόστος ενέργειας είναι αυτονόητο ότι θα ενισχύσει ουσιαστικά την προσπάθεια αποκλιμάκωσης του πληθωριστικού κύματος στο ράφι».
Αρνητικά οι πωλήσεις
Για τους λιανέμπορους το κύμα ακρίβειας σηματοδοτεί σημαντική υποχώρηση της αγοραστικής κίνησης, με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ να προβλέπουν ήδη αρνητικό κλείσιμο στις πωλήσεις του πρώτου διμήνου του 2022, δεδομένου τόσο του γεγονότος ότι το ίδιο περσινό διάστημα υπήρχε lockdown, όσο και των έντονων πιέσεων που δέχεται το εισόδημα των καταναλωτών. Στην ερώτηση για την πορεία της κατανάλωσης το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου, η εκτίμηση υψηλόβαθμου στελέχους του κλάδου στη «Ν» είναι ότι συνολικά τον Ιανουάριο αλλά και τον Φεβρουάριο η πορεία της κατανάλωσης θα ακολουθεί την εικόνα του τελευταίου διμήνου του 2021, ήτοι οι πωλήσεις να διατηρούν αρνητικό πρόσημο που μπορεί να διατηρήσει την απώλεια τζίρου στο 5%-6,5%.
