Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Καταιγισμό ενστάσεων δέχτηκε από κράτη μέλη της Ε.Ε., η πρόταση Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Fit for 55», που περιλαμβάνει τη χρήση ανανεώσιμων και χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα καυσίμων από τον τομέα των θαλασσίων μεταφορών (FuelEU Maritime).
Κατά τη συνεδρίαση του συμβουλίου υπουργών Μεταφορών, ο υπ. Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννης Πλακιωτάκης τόνισε το γεγονός ότι «οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν μια κατεξοχήν παγκοσμιοποιημένη βιομηχανία, και ως εκ τούτου η αποτελεσματική και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση του ναυτιλιακού τομέα, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης προτύπων έντασης των ναυτιλιακών καυσίμων σε άνθρακα που προωθεί η πρόταση FuelEU Maritime, θα πρέπει να έχει ως κεντρικό σημείο αναφοράς την προώθηση φιλόδοξων και εφικτών λύσεων, στο πλαίσιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ)».
Παράλληλα, ο κ. Πλακιωτάκης αναφέρθηκε στο γεγονός ότι η Ελλάδα συμμερίζεται τους στόχους της πρότασης Κανονισμού FuelEU Maritime, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι τα ευρωπαϊκά μέτρα θα πρέπει να είναι λειτουργικά, να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες όλων των τομέων της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ναυτιλίας και να περιέχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις για τους εμπλεκόμενους φορείς, εντός και εκτός του τομέα.
Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε ιδιαίτερα τον καταλυτικό ρόλο των παραγωγών και προμηθευτών ναυτιλιακών καυσίμων στη διαδικασία απανθρακοποίησης της ναυτιλίας και στην αποτελεσματική εφαρμογή του υπόψη κανονισμού, καθώς και στον βαθμό της ευθύνης συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις αυτού από πλευράς του εμπορικού διαχειριστή του πλοίου (ναυλωτή), στη βάση της θεμελιώδους αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Επίσης, αναφέρθηκε στην ανάγκη ρεαλιστικής προσέγγισης της περίπτωσης που δεν είναι δυνατή η προμήθεια εναλλακτικών καυσίμων εκτός της Ε.Ε.
Από την πλευρά της η Μάλτα, μια ακόμα ναυτιλιακή χώρα, εξέφρασε την ανησυχία της, αναφορικά με τα εναλλακτικά καύσιμα, κυρίως σε ό,τι αφορά περιοχές εκτός Ε.Ε. Όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε, δεν θα πρέπει να επιβαρύνονται όσα πλοία καταπλέουν σε λιμάνια που δεν έχουν διαθέσιμα καύσιμα και ζήτησε να περιληφθούν εξαιρέσεις με ορίζοντα και πέραν του 2025.
Η αντιπροσωπεία της Σουηδίας ανέφερε ότι οι κυρώσεις και τα πιστοποιητικά για τις εκπομπές θα πρέπει να διευκρινιστούν επαρκώς, ενώ για τα έσοδα που θα δημιουργηθούν τόνισε ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως κίνητρο για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας και όχι ως πηγή εισοδήματος για τα κράτη.
Ζήτημα Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού έθεσε η Ιρλανδία, η οποία ουσιαστικά ζήτησε να υπάρχουν ρήτρες προσαρμογής του κανονισμού στα νέα μέτρα που θα περάσουν τα επόμενα χρόνια από τον ΙΜΟ. Παράλληλα έθεσε ζήτημα για τους first movers τονίζοντας ότι δεν θα πρέπει τα στάνταρ να είναι πάνω από τα επίπεδα προσαρμογής που μπορούν να επιτευχθούν στην πράξη.
Η Πορτογαλία εξέφρασε την ανησυχία της για την επίπτωση που μπορεί να έχει ο κανονισμός στον τομέα των ναυπηγείων, αναφορικά με τα επιπλέον κόστη που θα απαιτηθούν αλλά και τη γραφειοκρατία που θα δημιουργηθεί. Η Κύπρος έθεσε ζήτημα επιστροφής μεγάλου μέρους του θαλάσσιου εμπορίου στους δρόμους των χωρών της Ε.Ε., ενώ η Ρουμανία ζήτησε να επιτραπούν οι κρατικές ενισχύσεις προκειμένου να κατασκευαστούν «πράσινα» πλοία.
Από την πλευρά της η Γερμανία ζήτησε οι στόχοι για την απανθρακοποίηση να είναι υψηλότεροι, και να εξαιρεθούν τα ορυκτά καύσιμα, ενώ πρότεινε να τεθεί ένα όριο στη χρήση βιοκαυσίμων που προέρχονται από ζωικές πηγές. Αντίθετη στάση ωστόσο κράτησε η Φινλανδία, η οποία θεωρεί ότι οι στόχοι για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2035 είναι εξαιρετικά φιλόδοξοι, και ζήτησε να προσαρμοστούν σταδιακά με χρονοδιάγραμμα το 2040.
Η Ισπανία, από την άλλη πλευρά, είπε ότι η πρόταση «τιμωρεί υπερβολικά το μεθάνιο», που είναι το κύριο συστατικό του υγροποιημένου φυσικού αερίου, που θεωρείται το καύσιμο «γέφυρα» για τη μετάβαση σε ουδέτερα για το περιβάλλον καύσιμα, ενώ η Ολλανδία ανέφερε ότι ανησυχεί για τον τρόπο που «θα επαληθεύονται τα πράσινα καύσιμα», αφού στην ουσία έχουμε να κάνουμε με ένα παγκόσμιο δίκτυο ανεφοδιασμού καυσίμων των πλοίων και δεν υπάρχει συγκεκριμένη δομή παρακολούθησης.
Ο ρόλος της ακτοπλοΐας
Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννης Πλακιωτάκης (φωτογραφία) κάλεσε τα κράτη-μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναγνωρίσουν έμπρακτα τον στρατηγικό ρόλο της ελληνικής ακτοπλοΐας στην εδαφική και κοινωνική συνοχή της νησιωτικής μας χώρας, εξετάζοντας μία πιο ευέλικτη και ρεαλιστική προσαρμογή της στις απαιτήσεις της νομοθετικής δέσμης «Fit for 55», μέχρι να καταστεί εφικτή η ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου που παρέχει ποιοτικές, ζωτικής σημασίας υπηρεσίες στα νησιά μας.
