Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την ανακοίνωση των μέτρων στήριξης των νοικοκυριών, ώστε να αντεπεξέλθουν στην ενεργειακή κρίση, η οποία λαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις και αποτυπώνεται πλέον και στους πίνακες του πληθωρισμού, ο οποίος εκτοξεύτηκε τον Νοέμβριο στο 4,8%, ωθούμενος όχι μόνο από τα ενεργειακά αγαθά, αλλά και από τα τρόφιμα.
Με την τιμή λιανικής του φυσικού αερίου να αυξάνεται πάνω από 180% τον Νοέμβριο σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα και τη χθεσινή τιμή του συμβολαίου να «κρατιέται» πάνω από τα 105 ευρώ, αλλά και την τιμή χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος να κρατιέται σταθερά πάνω από τα 220-230 ευρώ η μεγαβατώρα, δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο αμφισβήτησης της ανάγκης παράτασης των μέτρων στήριξης και το 2022.
Οι ανακοινώσεις αναμένονται μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, καθώς τότε θα έχουν πλέον «περάσει» στους λογαριασμούς και οι επιδοτήσεις του Δεκεμβρίου. Με τον πληθωρισμό για τον Νοέμβριο να κλείνει στο 4,8% και τις ενδείξεις για τον Δεκέμβριο να παραπέμπουν σε ακόμη μεγαλύτερες μεταβολές τιμών, το ερώτημα που απασχολεί πλέον το οικονομικό επιτελείο και τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Περιβάλλοντος δεν είναι το αν θα υπάρξουν μέτρα στήριξης για τις αρχές του 2022, αλλά ποιο θα είναι το περιεχόμενο και η διάρκειά τους. Και επί των δύο -διάρκειας και περιεχομένου- αναμένονται έντονες διαβουλεύσεις με τους θεσμούς, οι οποίοι ζητούν επίμονα από την αρχή της ενεργειακής κρίσης να μη συνεχιστούν τα οριζόντια μέτρα στήριξης, όπως αυτά που θεσπίστηκαν μετά τον Σεπτέμβριο για το ηλεκτρικό ρεύμα.
Ρεκόρ δεκαετίας
Πληθωρισμό που η χώρα είχε να ζήσει από τον δεύτερο χρόνο του πρώτου μνημονίου, τον Ιανουάριο του 2011, όταν είχε διαμορφωθεί στο 5,2%, ανακοίνωσε για τον Νοέμβριο η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αύξηση 4,8% καταγράφηκε για τον προηγούμενο μήνα, καθώς το καλάθι της νοικοκυράς βάρυνε περισσότερο και το φυσικό αέριο που εκτοξεύτηκε κατά το πρωτοφανές ποσοστό του 180,9%, αλλά -κυρίως- το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εκκαθαρίσεις του ηλεκτρικού ρεύματος του Νοεμβρίου έγιναν με τις πολύ υψηλές τιμές χονδρικής τιμής του Οκτωβρίου, οι οποίες βάρυναν την τιμή λιανικής με περίπου 22 λεπτά ανά κιλοβατώρα, με αποτέλεσμα η τελική τιμή του καταναλωτή να αυξηθεί -κατά μέσο όρο- σε ποσοστό 37,8%. Η ΕΛΣΤΑΤ άρχισε να καταγράφει εντονότερα τη «διάχυση» της ενεργειακής κρίσης και σε αρκετά άλλα είδη πρώτης ανάγκης.
Είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης της διατροφής είχε αύξηση 3,5% σε ετήσια βάση, ποσοστό σημαντικό, καθώς αφορά κατηγορία με μεγάλη στάθμιση στο συνολικό καλάθι της νοικοκυράς λόγω του βαθμού αναγκαιότητας. Φυσικά, τα μεγαλύτερα ποσοστά ανατιμήσεων σε επίπεδο κλάδων καταγράφηκαν στη στέγαση, λόγω της θέρμανσης, του ηλεκτρισμού, αλλά και των ενοικίων που έχουν πάρει την ανιούσα, όπως επίσης και στον δείκτη των μεταφορών, λόγω καυσίμων. Η κατάσταση τον Νοέμβριο επιδεινώθηκε σε σχέση με τον Οκτώβριο, κάτι που αποτυπώνεται προφανώς και από τη μεταβολή του γενικού δείκτη (αύξηση μισής ποσοστιαίας μονάδας μέσα σε μόλις έναν μήνα). Αυτή η επιδείνωση ήταν αποτέλεσμα κυρίως του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού, καθώς οι ανατιμήσεις τον Νοέμβριο σε σχέση με τον Οκτώβριο ήταν μεγάλες. Επιδείνωση αναμένεται να καταγραφεί και τον Δεκέμβριο, κυρίως λόγω των αυξήσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Εκτός από την αύξηση του 180,9% στην τιμή του φυσικού αερίου, η ΕΛΣΤΑΤ κατέγραψε αύξηση 45,2% στο πετρέλαιο θέρμανσης και 37,8% στο ηλεκτρικό ρεύμα όπως προαναφέρθηκε. Ακολουθεί, στη λίστα με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις, η βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης, αλλά και το υγραέριο. Κατά μέσο όρο, οι αυξήσεις στα καύσιμα κίνησης ήταν 24,9%. Ανατιμήσεις όμως έχουν αρχίσει να φαίνονται και σε βασικά είδη διατροφής. Αρνί και κατσίκι έχουν αύξηση 21,3%, ενώ μεγάλη ανατίμηση καταγράφεται και στο λάδι: 18,5%. Οι πατάτες έχουν ακριβύνει κατά 11,9%, ενώ αύξηση 4,3% καταγράφηκε και στην τιμή του ψωμιού. Στο 9,8% τα νωπά ψάρια και στο 3,9% ο καφές. Πού υπήρξαν μειώσεις; Σε τηλεφωνικό εξοπλισμό (-8,5%), σε τηλεφωνικές υπηρεσίες (-2,6%) και σε ασφάλιστρα οχημάτων (-1,9%).
Οι μεταβολές τον Νοέμβριο στους επιμέρους δείκτες συγκριτικά με τον αντίστοιχο μήνα του 2021 ήταν οι εξής:
* 3,5% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης των τιμών σε: ψωμί, άλλα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, ζυμαρικά, μοσχάρι, πουλερικά, αρνί και κατσίκι, παρασκευάσματα με βάση το κρέας, νωπά ψάρια, τυριά, ελαιόλαδο, άλλα βρώσιμα έλαια, νωπά φρούτα, νωπά λαχανικά, πατάτες, σοκολάτες-προϊόντα σοκολάτας, καφέ.
* 3,9% στην ομάδα ένδυση και υπόδηση.
* 17,7% στην ομάδα στέγαση, λόγω αύξησης σε ενοίκια κατοικιών, ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης.
* 2,3% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης σε έπιπλα και διακοσμητικά είδη, υαλικά-επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού, οικιακές υπηρεσίες.
* 9,3% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καύσιμα και λιπαντικά, καινούργια αυτοκίνητα, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.
* 0,9% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
* 1,3% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-καφενεία, ξενοδοχεία-μοτέλ-πανδοχεία.
Κάμψη τιμών
Οι μειώσεις στους επιμέρους δείκτες, από την άλλη, ήταν συγκρατημένες και σημειώθηκαν στους ακόλουθους επιμέρους δείκτες:
* 0,1% στην ομάδα αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα κρασιά.
* 0,1% στην ομάδα Υγεία, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα φαρμακευτικά προϊόντα. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση των τιμών στις οδοντιατρικές υπηρεσίες.
* 2,7% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω μείωσης των τιμών σε τηλεφωνικές υπηρεσίες, τηλεφωνικό εξοπλισμό κινητών τηλεφώνων.
* 0,3% στην ομάδα Αναψυχή-Πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω μείωσης των τιμών στα διαρκή αγαθά αναψυχής.
* 0,7% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω μείωσης των τιμών σε: άλλα είδη ατομικής φροντίδας, ασφάλιστρα οχημάτων.
Χαμηλότερα ο ΕνΔΤΚ
Ο εναρμονισμένος δείκτης είχε αύξηση 4%. Έχει διαφορετικό τρόπο υπολογισμού και αυτό δικαιολογεί και τη διαφορά. Ο ΕνΔΤΚ κατά τον μήνα Νοέμβριο 2021, σε σύγκριση με τον Οκτώβριο 2021, παρουσίασε αύξηση 0,3% έναντι μείωσης 0,8% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους. Ο μέσος ΕνΔΤΚ του δωδεκαμήνου Δεκεμβρίου 2020 - Νοεμβρίου 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Δεκεμβρίου 2019 - Νοεμβρίου 2020, δεν παρουσίασε μεταβολή. Μείωση 1,0% σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Δεκεμβρίου 2019 - Νοεμβρίου 2020 με το δωδεκάμηνο Δεκεμβρίου 2018 - Νοεμβρίου 2019.
