Από την έντυπη έκδοση
Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
[email protected]
Η διάσταση απόψεων στην Ε.Ε. για τον τρόπο αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης επιβεβαιώθηκε και κατά τη χθεσινή Σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας, ωστόσο γνωστοποιήθηκε ότι προωθείται σχέδιο για κοινή προμήθεια στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου, προκειμένου να θωρακιστεί η Ε.Ε. από τις διακυμάνσεις των τιμών.
Συγχρόνως, την ίδια ώρα που η χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρικού ρεύματος στη Γαλλία άγγιζε τα 300 ευρώ/MWh, διαμορφούμενη σε διπλάσια επίπεδα από ό,τι στη Γερμανία (149,97 ευρώ/MWh) αποτυπώνοντας τις διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε αγορά, το Βερολίνο ύψωσε «τείχος» στη γαλλική πρόταση για μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας (με την οποία συμπαρατάχθηκε και η Ελλάδα), κατά τρόπο ώστε η τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές να αντανακλά το μέσο κόστος του ενεργειακού μίγματος και το μέσο κόστος παραγωγής.
Στην πρόταση των πέντε χωρών (Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Ρουμανία), η Γερμανία μαζί με άλλες οκτώ χώρες (Αυστρία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία) απάντησαν ότι «δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε κανένα μέτρο προς την αλλαγή του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου». Η δε Κομισιόν -διά στόματος της επιτρόπου Ενέργειας Κάντρι Σίμσον- κράτησε σαφείς αποστάσεις από τη γαλλική πρόταση, επικαλούμενη τα συμπεράσματα μελέτης του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), σύμφωνα με την οποία το υφιστάμενο μοντέλο (κατά το οποίο οι χονδρεμπορικές τιμές καθορίζονται από την πιο ακριβή μονάδα που είναι στην παρούσα φάση οι μονάδες φυσικού αερίου) είναι το πιο λειτουργικό. «Τυχόν αποκλίσεις από αυτό (όπως προβλέπει η γαλλική πρόταση) θα εγκυμονούσε κινδύνους για την ασφάλεια εφοδιασμού και την αποτελεσματική απανθρακοποίηση», είπε η κ. Σίμσον κατά τη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε τη σύνοδο των υπουργών.
Η ίδια επεσήμανε ότι δεν έχουν εντοπιστεί φαινόμενα χειραγώγησης ούτε στις χονδρεμπορικές αγορές ενέργειας της Ε.Ε., αλλά ούτε και στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων. Παραδέχθηκε επίσης ότι οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου δεν επηρεάζουν το ίδιο όλες τις χώρες της Ε.Ε., καθώς αυτές που έχουν πιο πλούσιο ενεργειακό μίγμα και περισσότερες διασυνδέσεις εμφανίζονται πιο ανθεκτικές.
«Η κατάσταση στην αγορά δεν είναι τέλεια», είπε χαρακτηριστικά, αλλά τα αντίδοτα που πρότεινε -πέρα από την εργαλειοθήκη μέτρων που παρουσίασε τον Οκτώβριο και έχει ήδη ξεπεραστεί από τις εξελίξεις-, όπως η αύξηση των διασυνδέσεων, η ανάπτυξη της αποθήκευσης, η συμμετοχή της απόκρισης της ζήτησης στις αγορές, τα «έξυπνα» δίκτυα και η ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, είναι όλα μακράς πνοής και δεν απαντούν στο παρόν, οξύτατο πρόβλημα…
Φυσικό αέριο
Το «μέτωπο» της Γαλλίας πρότεινε επίσης να γίνουν παρεμβάσεις για τη διόρθωση των στρεβλώσεων που παρατηρούνται και στην αγορά φυσικού αερίου. Όπως επισημαίνουν, οι υποδομές αποθήκευσης φυσικού αερίου μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και στην αντιστάθμιση ελλείψεων στην παροχή φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές. Επιπρόσθετα, τονίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο σύστασης ενός κεντρικού μηχανισμού για την προμήθεια φυσικού αερίου, στον οποίο θα μπορούν να συμμετάσχουν τα κράτη-μέλη σε εθελοντική βάση. Για το τελευταίο αυτό θέμα, η κ. Σίμσον σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει ρυθμιστικό πλαίσιο που θα ανοίγει τον δρόμο για την προμήθεια -σε επίπεδο Ε.Ε.- στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου, στο πλαίσιο των προτάσεων για την επικαιροποίηση της νομοθεσίας για την αγορά φυσικού αερίου της Ε.Ε. που θα παρουσιαστεί στις 14 Δεκεμβρίου. Πρόσθεσε πάντως ότι «αν και η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου είναι κρίσιμη για την ενεργειακή μετάβαση, η μόνη λύση για να θωρακιστούμε από τις διακυμάνσεις των τιμών των καυσίμων είναι η μείωση της εξάρτησής μας από τα ορυκτά καύσιμα».
Κατά την παρέμβασή του στη συνεδρίαση του Συμβουλίου, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας τόνισε: «Απαιτείται συντονισμένη ευρωπαϊκή δράση για την προστασία των καταναλωτών. Σε αυτή την προσπάθεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να αναλάβει κεντρικό ρόλο, καθώς είναι πλέον ξεκάθαρο ότι οι πρωτοβουλίες του κάθε κράτους-μέλους ξεχωριστά δεν είναι αρκετές. Η ανάληψη δράσης σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο είναι επιβεβλημένη για να προστατέψουμε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις».
Μιχάλης Στασινόπουλος: Κίνδυνος για «λουκέτα»
Προειδοποίηση για μείωση παραγωγής και «λουκέτα» σε βιομηχανίες εξαιτίας του υψηλού ενεργειακού κόστους απεύθυνε ο πρόεδρος της «Ελληνικής Παραγωγής» Μιχάλης Στασινόπουλος, μιλώντας σε ημερίδα του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων. Όπως εξήγησε, «η εγχώρια μεταποιητική βιομηχανία και ιδιαίτερα οι επιχειρήσεις της Μέσης Τάσης επιβαρύνονται δυσανάλογα από την τρέχουσα ενεργειακή κρίση, λόγω υψηλής εξάρτησης από το φυσικό αέριο, αλλά και επειδή οι ευρωπαϊκές ομοειδείς επιχειρήσεις καλύπτονται ταυτόχρονα και με διμερή συμβόλαια σε σταθερές ανταγωνιστικές τιμές, τα οποία δεν εφαρμόζονται ακόμα στην Ελλάδα. Στη δική μας περίπτωση, το κόστος παραγωγής εκτοξεύεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κίνδυνοι περιορισμού της παραγωγής ή και αναστολής λειτουργίας κάποιων μονάδων», κατέληξε δε ότι «τα προβλήματα αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως, μελετώντας και αντίστοιχα μέτρα που έχουν υιοθετήσει άλλες ευρωπαϊκές χώρες».
