Την τεράστια δυναμική που μπορεί να προσδώσει η «γαλάζια ανάπτυξη» στις νησιωτικές και παράκτιες περιοχές της χώρας μας, λειτουργώντας ως πολλαπλασιαστής για την επιχειρηματική δραστηριότητα , την κοινωνική συνοχή και το σύνολο της εθνικής μας οικονομίας, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Πειραιά Γιάννης Βουτσινάς, στην τοποθέτηση του στο συνέδριο που διοργάνωσε ο Επιμελητηριακός Όμιλος Ανάπτυξης Ελληνικών Νήσων με θέμα «Η συμβολή της νησιωτικής οικονομίας από το 1821 μέχρι σήμερα», με οικοδεσπότη το Ε.Ε.Π.
Αναλυτικότερα στην ομιλία του ο Πρόεδρος του Ε.Ε.Π. Γιάννης Βουτσινάς, ανέφερε:
Με μεγάλη χαρά σας υποδεχόμαστε στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά, όπου ξεκινούν οι εργασίες του επιστημονικού συνεδρίου που διοργανώνει ο Επιμελητηριακός Όμιλος Ανάπτυξης Ελληνικών Νήσων με θέμα «Η συμβολή της νησιωτικής οικονομίας από το 1821 μέχρι σήμερα» και τελεί υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Πειραιώς και του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Ο διαχρονικός ρόλος που έχει διαδραματίσει η θάλασσα -με την ευρεία της έννοια- για την πατρίδα μας είναι πασίγνωστος σε όλους μας. Τόσο στη χώρα μας, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Ελλάδα είναι από τις ισχυρότερες ναυτικές χώρες στον πλανήτη. Μπορεί όμως να γίνει ακόμη ισχυρότερη, αν εκμεταλλευτεί με σύγχρονους επιστημονικούς τρόπους και αναπτυξιακές μεθόδους περαιτέρω την γαλάζια δύναμη της.
Με τους όρους «γαλάζια οικονομία» και «γαλάζια ανάπτυξη» άλλωστε αυτό ακριβώς θεωρείται πλέον διεθνώς. Η πλήρης αξιοποίηση όλων όσων έχουν να κάνουν με την δύναμη της θάλασσας και των πόρων που αυτή έχει την δυνατότητα να προσφέρει, ώστε να επιτύχουμε μια δυναμική ανάπτυξη με όρους βιωσιμότητας και να δώσουμε υπεραξία στον γαλάζιο πλούτο μας.
Ήδη τα τελευταία χρόνια σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, είναι κυρίαρχη η άποψη, ότι απαιτείται «στροφή» προς την «πράσινη» και την «γαλάζια» ανάπτυξη. Και η Ελλάδα γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά έχει τεράστιες δυνατότητας για μια τέτοια στροφή στην οικονομία της.
Με το επιστημονικό συνέδριο που διοργανώνουμε εδώ στον Πειραιά, επιθυμούμε και να αναδείξουμε την τεράστια σημασία της γαλάζιας οικονομίας τα τελευταία 200 χρόνια για τον εκσυγχρονισμό και την εθνική μας ανάπτυξη, αλλά και να δημιουργήσουμε νέες προϋποθέσεις για έναν πρωταγωνιστικό ρόλο της Ελλάδας στη νέα εποχή.
Η γαλάζια οικονομία σε αριθμούς
Ως «Γαλάζια Οικονομία» ορίζεται το σύνολο των οικονομικών, επιχειρηματικών, παραγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αναλαμβάνονται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή κρατικούς φορείς και των οποίων ο σκοπός είναι η επιδίωξη συλλογικού, οικονομικού ή άλλου οφέλους μέσα από την αξιοποίηση, εκμετάλλευση και παραγωγή εισοδήματος ή η προαγωγή γνώσης από το θαλάσσιο οικονομικό, κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον με όρους αειφορίας και με βιώσιμη διαχείριση των πόρων.
Με τον όρο «Γαλάζια Ανάπτυξη» εννοούμε την μακροπρόθεσμη στρατηγική για τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης του θαλασσίου και ναυτιλιακού τομέα, η οποία περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες για την οικονομική αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πόρων που βρίσκονται στη θάλασσα και στον θαλάσσιο βυθό.
Η Γαλάζια Ανάπτυξη έχει αποκτήσει βαρύνουσα σημασία στη χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής τα τελευταία 15 περίπου χρόνια. Δεν αφορά μόνο τους καθιερωμένους τομείς, όπως ο παράκτιος τουρισμός, οι λιμενικές δραστηριότητες, οι θαλάσσιες μεταφορές και η ναυπήγηση και επισκευή πλοίων, αλλά και τους ζωντανούς θαλάσσιους πόρους (όπως η αλιεία, οι βιοτεχνολογίες και η υδατοκαλλιέργεια), τους μη ζωντανούς πόρους (όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και άλλα ορυκτά) και την υπεράκτια αιολική ενέργεια.
Όλοι μαζί αυτοί οι κλάδοι απασχολούν άμεσα σχεδόν 5 εκατομμύρια ανθρώπους και παράγουν ετήσια Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) σχεδόν 220 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμβάλλοντας περίπου στο 1,5% της οικονομίας της. Πρόκειται για αύξηση 15% σε σύγκριση με το 2009. Ο συνολικός κύκλος εργασιών (750 δισ. ευρώ) αυξήθηκε κατά 12% και τα κέρδη (περίπου 95 δισ. ευρώ) κατά 18%.
Η Γαλάζια Οικονομία της ΕΕ περιλαμβάνει επίσης όλο και περισσότερους αναδυόμενους και καινοτόμους τομείς, όπως η γαλάζια βιοοικονομία, οι βιοτεχνολογίες, η αφαλάτωση, η θαλάσσια άμυνα, η παλιρροϊκή και κυματική ενέργεια, η πλωτή ηλιακή ενέργεια, η υπεράκτια παραγωγή υδρογόνου κ.λπ. Μεταξύ αυτών, ο τομέας της θαλάσσιας άμυνας παρέχει ήδη σχεδόν 200 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, ενώ ο τομέας καλλιέργειας φυκιών έχει ήδη ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 330 εκατομμυρίων ευρώ (Ευρωπαϊκή Έκθεση για τη Γαλάζια Οικονομία 2020).
Η νησιωτική οικονομία απαιτεί μια ξεχωριστή προσέγγιση στην αναπτυξιακή παρέμβαση και τον χωρικό σχεδιασμό. Η ασυνέχεια του χώρου, ο κατακερματισμός της οικονομικής αγοράς και της αγοράς εργασίας, η δυσανάλογη ζήτηση για θαλάσσιες μεταφορές και οι πρόσθετες επιβαρύνσεις για την επίτευξη ενός ελάχιστου επιπέδου ευημερίας και κοινωνικών υπηρεσιών, απαιτούν μια ειδική προσέγγιση όσον αφορά τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό και την Αλληλεπίδραση Στεριάς-Θάλασσας. Υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθούν στρατηγικές και τακτικές σχεδιασμού, στις οποίες τα νησιά, οι θάλασσες και οι παράκτιες περιοχές θα αντιμετωπίζονται ως αλληλένδετα μεταξύ του, ως ένα ενοποιημένο συνεχές.
Για να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσμα για τον καλύτερο δυνατό σχεδιασμό πολιτικών και δράσεων που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο της γαλάζιας οικονομίας θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία και δημόσια διαβούλευση όλων των παραγωγικών και κοινωνικών φορέων και βεβαίως της Πολιτείας.
Η επιστημονική κοινότητα να δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον ιδεών. Η κοινωνία των πολιτών να έχει συμμετοχικότητα και ανάληψη ευθύνης . Ο ιδιωτικός τομέας να είναι αρωγός και συνεργάτης. Ο δημόσιος τομέας να δράσει με αποτελεσματικότητα. Και βέβαια η Πολιτεία να είναι συμπαραστάτης και αρωγός όλων των προσπαθειών και να ενσωματώσει τις αναγκαίες πολιτικές.
Αποτελεσματική πολιτική για τη νησιωτική επιχειρηματικότητα
Αναφερόμενος στα ερωτήματα που προκύπτουν για την εφαρμογή αποτελεσματικής πολιτικής για την νησιωτική επιχειρηματικότητα, ο κ. Βουτσινάς τα ταξινόμησε ως εξής:
• Ποιος Σχεδιάζει την πολιτική? Με ποια δεδομένα?
• Είναι η Πολιτική αποτέλεσμα Συμμετοχικών Διεργασιών?
• Ποιες Δράσεις απαρτίζουν την Πολιτική αυτή?
• Είναι Μετρήσιμα τα αποτελέσματα της προτεινόμενης πολιτικής? (ποσοτικά και ποιοτικά)?
• Ποια εργαλεία (θεσμικά, χρηματοδοτικά κ.ά) θα Εφαρμοστούν για την Υλοποίηση αυτής της πολιτικής?
• Υπάρχει επαρκής ενημέρωση όλων των φορέων και των κατοίκων των περιοχών εφαρμογής?
• Ποιος ο ρόλος των παραγωγικών Φορέων και της Επιχειρηματικότητας?
Αν δεν απαντηθούν όλα αυτά τα ερωτήματα, τότε η Πολιτική για την Γαλάζια Ανάπτυξη θα καταλήξει χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, ειδικά για τα Νησιά, που αν και γεωγραφικά βρίσκονται κοντά στα κέντρα των αποφάσεων, ουσιαστικά αντιμετωπίζονται σαν υποδοχείς του τουριστικού ρεύματος από το οποίο εξαρτώνται σχεδόν αποκλειστικά.
Τέλος ο Πρόεδρος του Ε.Ε.Π. τόνισε:
Οι άμεσα εμπλεκόμενοι και οι ενδιαφερόμενοι, επιμελητήρια, παραγωγικοί φορείς, επιχειρηματίες, επιστήμονες και εργαζόμενοι μπορούν να αποτελέσουν ένα ισχυρό σύμμαχο και βραχίονα στις προσπάθειες της Πολιτείας για την πλήρη αξιοποίηση της γαλάζιας περιουσίας της χώρας μας.
Η Κυβέρνηση δηλώνει ξεκάθαρα τη βούλησή της για μια νέα πολιτική για τη νησιωτική επιχειρηματικότητα και εμείς ως επιμελητηριακή κοινότητα δηλώνουμε ξεκάθαρα ότι επιθυμούμε να συμμετάσχουμε στη χάραξη και στην υλοποίηση αυτής της νέας πολιτικής καθώς έχουμε και τη γνώση και τη θέληση να συμβάλουμε στην τοπική και την εθνική ανάπτυξη.
Αυτό που απομένει είναι να ξεκινήσει διάλογος και να προωθηθούν οι συμμετοχικές διαδικασίες και ώστε υπό μια νέα μορφή ΣΔΙΤ να ξεκινήσουν τάχιστα δράσεις από κοινού Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στις νησιωτικές περιοχές.
Εμείς ως επιμελητηριακή κοινότητα και επιτελώντας το θεσμικό μας ρόλο, αυτό του συμβούλου της Πολιτείας επί οικονομικών ζητημάτων, είμαστε έτοιμοι και αποφασισμένοι να πετύχουμε συμμετέχοντας αρχικά με προτάσεις για την εξειδίκευση της γαλάζιας ανάπτυξης στον πλέον ζωτικό χώρο της χώρας, την νησιωτική Ελλάδα και φυσικά στη συνέχεια με στοχευμένες δράσεις.
