Από την έντυπη έκδοση
Του Φάνη Ζώη
[email protected]
Σχέδια νέων επενδύσεων ύψους 400 εκατ. ευρώ σε νέες Βιομηχανικές Περιοχές (ΒΙ.ΠΕ.), αλλά και σε αναβάθμιση των υποδομών στις 25 υφιστάμενες που διαχειρίζεται η εταιρεία, συμπεριλαμβάνονται στο master plan της ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ., η οποία κατάφερε πέρυσι για πρώτη φορά και συνεχίζει και φέτος να καταγράφει καθαρά κέρδη. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «Ν», εν αναμονή του νέου νομοσχεδίου για τις βιομηχανικές περιοχές και εγκαταστάσεις από το υπουργείο Ανάπτυξης, ο Αθανάσιος Ψαθάς, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, ξεδιπλώνει τα σχέδιά του και καταθέτει τις προτάσεις του σε μια προσπάθεια ανάπτυξης του κλάδου και προσέλκυσης επενδύσεων.
Το επενδυτικό σχέδιο για τις νέες ΒΙ.ΠΕ., όπως προκύπτει από τα λεγόμενα του κ. Ψαθά, βασίζεται χρηματοδοτικά στο Ταμείο Ανάκαμψης και σε ίδια κεφάλαια της εταιρείας και δανεισμό.
Ήδη -όπως εξηγεί- η εταιρεία προχωρά μια σειρά από πρότζεκτ, με έμφαση στη Θεσσαλονίκη λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης και ζήτησης που υπάρχει. Από εκεί και πέρα η εταιρεία, σύμφωνα με τον κ. Ψαθά, σχεδιάζει επενδύσεις σε νέες βιομηχανικές περιοχές όπως στη Μεγαλόπολη και τη Δυτική Μακεδονία, όπου με τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης θα πριμοδοτηθούν επιπρόσθετα λόγω των κινήτρων που θα δοθούν για την εγκατάσταση νέων βιομηχανιών, ενώ στην Αττική θα μπορούσε να αναπτυχθεί μια ΒΙ.ΠΕ. μεσαίας περιβαλλοντικής όχλησης. Αναλυτικότερα, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ., Αθανάσιος Ψαθάς, αναφέρει:
Πώς εκτιμάτε ότι θα κλείσει η χρονιά για την ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ.; Ποια τα σχέδιά σας για το 2022;
«Την τελευταία τριετία, στην ΕΤΒΑ, με τη στήριξη των μετόχων μας, έχουμε κάνει μία σημαντική προσπάθεια περιορισμού των λειτουργικών δαπανών και συστηματικής ανάδειξης των πλεονεκτημάτων που υπάρχουν για τις επιχειρήσεις, όταν εγκαθίστανται εντός οργανωμένων Βιομηχανικών Περιοχών. Ταυτόχρονα, η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε περίοδο ανάκαμψης, οπότε η επενδυτική δραστηριότητα που έχει άμεση συσχέτιση με την πορεία της εταιρείας έχει βελτιωθεί. Ως αποτέλεσμα, το 2020 ήταν μια κερδοφόρα χρονιά, ενώ το ίδιο αναμένουμε και για το 2021».
Ποια τα επενδυτικά σας πλάνα για τις νέες ΒΙ.ΠΕ.; Σε ποιο βαθμό στηρίζεστε στα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης;
«Η ΕΤΒΑ έχει ένα επενδυτικό πρόγραμμα συνολικού προϋπολογισμού περίπου 400 εκατ. ευρώ. Σε αυτό περιλαμβάνονται τόσο η ανάπτυξη νέων Επιχειρηματικών Πάρκων, στις περιοχές όπου υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον, όσο και η αναβάθμιση των υποδομών στις υφιστάμενες Βιομηχανικές Περιοχές του δικτύου μας. Μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα η Θεσσαλονίκη, όπου η ΒΙ.ΠΕ. είναι σχεδόν κορεσμένη αλλά η ζήτηση παραμένει σταθερά υψηλή, και η Αττική, όπου πρακτικά δεν υπάρχουν χώροι για την οργανωμένη εγκατάσταση της βιομηχανίας. Επίσης οι περιοχές όπου θα “τρέξουν” τα κίνητρα του Ταμείου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης εν όψει της απολιγνιτοποίησης, δηλαδή η Δυτική Μακεδονία και η Αρκαδία - έχουμε ήδη υποβάλει πρόταση για την ανάπτυξη Επιχειρηματικού Πάρκου στη Μεγαλόπολη.
Επιδίωξή μας είναι να εντάξουμε σημαντικό μέρος αυτού του προγράμματος στο Ταμείο Ανάκαμψης, είτε με τη μορφή επιδοτήσεων είτε με χαμηλότοκα δάνεια. Εξάλλου, η δημιουργία οργανωμένων χώρων για την εγκατάσταση της βιομηχανίας εντάσσεται στους άξονες του Ταμείου και υπηρετεί την εθνική πολιτική για αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της βιομηχανίας στο ΑΕΠ».
Ποιες είναι οι εξελίξεις όσον αφορά τις σιδηροδρομικές συνδέσεις με τις ΒΙ.ΠΕ.;
«Σε κάποιες ΒΙ.ΠΕ. ήδη μπαίνει το τρένο, και είμαστε σε συνεργασία με τον ΟΣΕ για τη σύνδεση κι άλλων με το σιδηροδρομικό δίκτυο. Ενδεχομένως μάλιστα να γνωρίζετε ότι ήδη προχωράει το σχετικό έργο για τον Βόλο. Οι περισσότερες ΒΙ.ΠΕ. της ΕΤΒΑ βρίσκονται πάνω στον άξονα της Εγνατίας και της ΠΑΘΕ, όπου το κεντρικό δίκτυο του τρένου υπάρχει ήδη, επομένως δεν μιλάμε για πολύ μεγάλα έργα. Κάποια από αυτά φαίνεται ότι θα ενταχθούν στον σχεδιασμό μέσα στον ορίζοντα του Ταμείου Ανάκαμψης».
Σκέπτεστε την επέκταση της ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ. σε νέες δραστηριότητες;
«Επικεντρωνόμαστε στο αντικείμενο που γνωρίζουμε καλά, την ανάπτυξη και διαχείριση Βιομηχανικών Περιοχών».
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το μεγάλο πρότζεκτ του Θριασίου Εμπορευματικού Κέντρου που είχε κατακυρωθεί στην κοινοπραξία ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ. - Goldair;
«Είμαστε σε αναμονή της απάντησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού για να προχωρήσει η ανανεωμένη Σύμβαση Παραχώρησης. Είναι κρίμα ένα τόσο μεγάλο έργο για την Ελλάδα να καθυστερεί με μια γραφειοκρατική διαδικασία, αλλά αισιοδοξούμε ότι έχουμε μπει στην τελική ευθεία».
Πώς κρίνετε τη βιομηχανική δραστηριότητα; Σε ποιον κλάδο βλέπετε τις περισσότερες προοπτικές και σε ποιον τα μεγαλύτερα προβλήματα; Ποιος βιομηχανικός κλάδος είναι εκείνος με την ισχυρότερη παρουσία στις ΒΙ.ΠΕ.;
«Δεν θέλω να “κρίνω” τη βιομηχανική δραστηριότητα, σε κάθε τομέα υπάρχουν καλοί επιχειρηματίες που δημιουργούν προοπτικές. Θα πω όμως ότι εμείς βλέπουμε πολλές δυναμικές και καινοτόμες επιχειρήσεις, όχι μόνο μέσα στις ΒΙ.ΠΕ., συνολικά στην Ελλάδα. Στις ΒΙ.ΠΕ. μας ισχυρή παρουσία έχουν οι κλάδοι των τροφίμων και ποτών, των φαρμάκων, των πλαστικών και της χημικής βιομηχανίας. Ξέρετε, η βιομηχανία είναι ανθεκτική, δημιουργεί πλούτο, καλές θέσεις εργασίας, αναπτύσσει ικανούς και ανταγωνιστικούς επαγγελματίες με εξειδικευμένη τεχνογνωσία. Οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες μέσα σε ΒΙ.ΠΕ. άντεξαν καλύτερα την κρίση, όπως φάνηκε σε σχετική έρευνα που διενεργήσαμε με τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Ελλάδος, και η βιομηχανία συνολικά δεν επηρεάστηκε σημαντικά από τον κορονοϊό, καθώς τα εργοστάσια είχαν σχέδια αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων και προσάρμοσαν τη λειτουργία τους αλλά δεν έκλεισαν, σε αντίθεση με άλλους κλάδους».
Πώς κρίνετε την κατάσταση που επικρατεί στις ΒΙ.ΠΕ.; Είναι ικανοποιητικές οι συνθήκες για την εγκατάσταση μιας βιομηχανίας σε κάποια από τις ΒΙ.ΠΕ.; Ποιες είναι οι προοπτικές; Θεωρείτε ότι η ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ. δίνει όλες τις απαιτούμενες ευκολίες για την εγκατάσταση μιας βιομηχανίας σε κάποια από τις ΒΙ.ΠΕ.;
«Αυτή τη στιγμή η ΕΤΒΑ διαχειρίζεται 25 Βιομηχανικές Περιοχές σε όλη την Ελλάδα. Οι συνθήκες δεν είναι ίδιες σε κάθε μία από αυτές, σε κάποιες είναι εξαιρετικές και σε κάποιες άλλες υπάρχει ανάγκη αναβάθμισης. Από την πλευρά μας, όπως είπα και νωρίτερα, σχεδιάζουμε ένα ευρύ επενδυτικό πρόγραμμα για τη βελτίωση της κατάστασης όπου απαιτείται, προς όφελος των επιχειρήσεων και συνολικά της ελληνικής οικονομίας.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθούν μερικά πολύ σημαντικά πράγματα: Πρώτο και κυριότερο, το θεσμικό πλαίσιο όπως ισχύει σήμερα είναι αντιαναπτυξιακό και αποθαρρύνει πλήρως την επένδυση για την αναβάθμιση των υποδομών από την ΕΤΒΑ, καθώς προβλέπει την ατελή υποχρεωτική μεταβίβαση των υποδομών αυτών, της περιουσίας δηλαδή της εταιρείας, υπό προϋποθέσεις, σε ομάδα εγκατεστημένων επιχειρήσεων που δεν διαθέτει καν πλειοψηφία χιλιοστών στην έκταση της ΒΙ.ΠΕ. Η ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων, μία ακριβή και πολύ μακράς απόδοσης δραστηριότητα, θεωρείται αμιγώς ιδιωτική επένδυση, αλλά βέβαια κανείς ιδιώτης δεν θα επενδύσει γνωρίζοντας ότι την άλλη μέρα, πριν καν αποσβέσει την επένδυσή του (δεν μιλάμε για κέρδη…), μπορεί να υποχρεωθεί να την παραχωρήσει δωρεάν σε κάποιον τρίτο ιδιώτη.
Δεύτερον, πολλές Βιομηχανικές Περιοχές έχουν αναπτυχθεί με πολιτικά κριτήρια, σε περιοχές όπου η ζήτηση είναι σχεδόν περιορισμένη - υπάρχει για παράδειγμα ΒΙ.ΠΕ. που έχει γίνει εδώ και δεκαετίες και όπου έχουν εγκατασταθεί μόνο τα σφαγεία του τοπικού δήμου. Ταυτόχρονα, η διάθεση της γης γινόταν διαχρονικά με πώληση, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σήμερα εκατοντάδες ανενεργά ακίνητα πτωχευμένων ή για άλλους λόγους κλειστών επιχειρήσεων, που είναι όμως ιδιοκτησίες τρίτων και για τα οποία η ΕΤΒΑ δεν μπορεί να κάνει κάτι. Όλα αυτά, πράγματι, δημιουργούν μία εικόνα εγκατάλειψης σε κάποιες περιοχές.
Και τρίτον, μέσα στις ΒΙ.ΠΕ. “μπαίνουν” διάφοροι εξωτερικοί φορείς για την παροχή υπηρεσιών, με αποτέλεσμα η ΕΤΒΑ να μην έχει τη δυνατότητα της συνολικής και αυτόνομης ποιοτικής διαχείρισης, ούτε όμως να μπορεί να παρέμβει όταν αυτές οι υπηρεσίες παρέχονται πλημμελώς, ενώ ταυτόχρονα εγκαλείται από κακοπροαίρετους για την κατάσταση. Για παράδειγμα, ο νόμος προβλέπει ότι οι δήμοι φέρουν την ευθύνη για την καθαριότητα και τον οδοφωτισμό και γι’ αυτό εισπράττουν δημοτικά τέλη, αλλά υπάρχει δικαστική απόφαση ότι ο δήμος δεν είναι υποχρεωμένος να παρέχει την υπηρεσία στην περιοχή από την οποία εισπράττει τα τέλη!
Η αναποτελεσματικότητα του σημερινού νόμου φαίνεται και από το γεγονός ότι δεν έχουν υπάρξει επενδύσεις στον κλάδο της ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων τα τελευταία δέκα χρόνια που αυτός ισχύει. Στο υπουργείο Ανάπτυξης γίνεται μια πολύ σοβαρή νομοπαρασκευαστική δουλειά, έχουν μελετηθεί οι διεθνείς καλές πρακτικές και αξιοποιείται η υφιστάμενη εμπειρία, με στόχο την αλλαγή του νόμου, με ορίζοντα το τέλος του έτους. Είμαστε αισιόδοξοι ότι αυτή η προσπάθεια θα φέρει θετικό αποτέλεσμα και θα βοηθήσει στην ανάπτυξη του κλάδου και στην προσέλκυση επενδύσεων».
