Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Ρεκόρ πληθωρισμού 10ετίας «δείχνουν» τα στοιχεία του Οκτωβρίου, καθώς, σύμφωνα με τη Eurostat, o εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή της Ελλάδας εκτοξεύτηκε στο 3% από 1,9% που ήταν τον Σεπτέμβριο και 1,2% τον Αύγουστο. Η πληθωριστική επίδοση του Οκτωβρίου αποτελεί ρεκόρ δεκαετίας, καθώς στο 3% (ή μεγαλύτερο ποσοστό) ο εναρμονισμένος πληθωρισμός είχε να εμφανιστεί από το «μνημονιακό» έτος 2011. Αν και η μέτρηση του ΕνΔΤΚ διαφέρει από εκείνη του Εθνικού Δείκτη, εντούτοις τα αναλυτικά στοιχεία δείχνουν μεγάλες ανατιμήσεις και συγκριτικά με τον Σεπτέμβριο καθώς η μηνιαία μεταβολή διαμορφώθηκε στο 1,3%.
Τα στοιχεία της Eurostat έχουν επομένως διπλή ανάγνωση για την Ελλάδα: από τη μία φαίνεται ότι το κύμα ανατιμήσεων βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη και από την άλλη προκύπτει ότι προς το παρόν οι αυξήσεις των τιμών συγκρατούνται σε χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες.
Με το +3% του Οκτωβρίου -το οποίο μένει βέβαια να επιβεβαιωθεί μέσα στον Νοέμβριο από τα τελικά στοιχεία που θα δώσει στη δημοσιότητα η ΕΛΣΤΑΤ- κλείνει τον μήνα κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (4,1%) και αισθητά χαμηλότερα από πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία (4,6%), η Ισπανία (5,5%) και το Βέλγιο (5,4%). Το πρόβλημα και στην Ελλάδα είναι η ενέργεια. Ο επιμέρους δείκτης έκλεισε με αύξηση 25,3%, δηλαδή υψηλότερα και από τον μέσο όρο του «ενεργειακού πληθωρισμού» της Ευρωζώνης, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 23,5%.
H Ελληνική Στατιστική Αρχή θα δώσει τα αναλυτικά στοιχεία για τον πληθωρισμό στις 10 Νοεμβρίου. Είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξουν διαφοροποιήσεις στα τελικά ποσοστά, καθώς οι τιμοληψίες συνεχίζονταν από τους ερευνητές και μετά την αποστολή των στοιχείων στις Βρυξέλλες.
Βασικό πρόβλημα οι τιμές ενέργειας
Ωστόσο, το ότι το βασικό πρόβλημα είναι οι τιμές της ενέργειας είναι πλέον εμφανές στην αγορά και διά γυμνού οφθαλμού.
Ο Οκτώβριος «περιέχει» την ανατίμηση του 45% στο πετρέλαιο θέρμανσης σε σχέση με πέρυσι, την αύξηση της τάξεως του 17%-18% στη βενζίνη, τον υπερδιπλασιασμό της τιμής του φυσικού αερίου, αλλά και την αύξηση άνω του 35% στο υγραέριο κίνησης.
Μένει να φανεί το πώς θα αποτυπωθεί στα αναλυτικά στοιχεία η πολύ μεγάλη αύξηση στην τιμή της κιλοβατώρας του ηλεκτρικού ρεύματος. Τον Σεπτέμβριο, παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας είχαν ήδη ξεκινήσει να μετακυλίουν τις αυξήσεις στους τελικούς καταναλωτές διά της «ρήτρας αναπροσαρμογής», οι αυξήσεις δεν πέρασαν τελικώς στον δείκτη τιμών καταναλωτή. Τον Οκτώβριο, όμως, το φαινόμενο των ανατιμήσεων έγινε ακόμη πιο έντονο, οπότε μένει να φανεί αν τώρα ο γενικός δείκτης (τόσο ο εναρμονισμένος όσο και ο απλός) έχει επηρεαστεί και από την ηλεκτρική ενέργεια.
Αναπροσαρμογές των τιμοκαταλόγων
Τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ θα αποτυπώσουν και μεγαλύτερες αυξήσεις σε σχέση με τον Σεπτέμβριο και στα τρόφιμα, καθώς έχουν ήδη ξεκινήσει οι αναπροσαρμογές των τιμοκαταλόγων. Όλα συγκλίνουν στο ότι ο Οκτώβριος δεν θα είναι ο χειρότερος μήνας της φετινής σεζόν όσον αφορά τον πληθωρισμό. Οι λογαριασμοί ρεύματος του Νοεμβρίου (με τις καταναλώσεις και του Οκτωβρίου) θα είναι σαφώς πιο φουσκωμένοι σε σχέση με τους προηγούμενους, καθώς η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας έχει εκτοξευτεί πλέον στην περιοχή των 200 ευρώ / μεγαβατώρα. Μόνο χθες και σήμερα είχαμε αποκλιμάκωση στα 176-182 ευρώ ανά μεγαβατώρα ύστερα και από τις δηλώσεις Πούτιν για προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Αύξηση 19,9% των τιμών χονδρικής
Προαναγγελία ακόμη μεγαλύτερων ανατιμήσεων στην αγορά το επόμενο χρονικό διάστημα συνιστά η κατακόρυφη αύξηση κατά 19,9% τον Σεπτέμβριο στον δείκτη τιμών παραγωγού στη βιομηχανία.
Είχε καταγραφεί μείωση 8,6% τον Σεπτέμβριο του 2020 συγκριτικά με τον Σεπτέμβριο του 2019 και τώρα καταγράφεται πολύ μεγάλη αύξηση στον δείκτη. Τον Σεπτέμβριο παρατηρήθηκε αύξηση 5,2% συγκριτικά με τον Αύγουστο, έναντι μείωσης 0,8% που είχε καταγραφεί κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών του 2020.
Ο μέσος Γενικός Δείκτης του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2020 - Σεπτεμβρίου 2021, σε σύγκριση με τον μέσο Γενικό Δείκτη του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2019 - Σεπτεμβρίου 2020 παρουσίασε αύξηση 5,1%, έναντι μείωσης 5,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των προηγούμενων δωδεκαμήνων.
Η αύξηση του 19,9% οφείλεται:
1. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εξωτερικής αγοράς κατά 28,9%, μεταβολή που προήλθε από τις ακόλουθες επιμέρους μεταβολές:
* Άντληση αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου: 120%
* Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου: 84,6%
* Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού: 25,9%
* Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού: 22,6%
* Παραγωγή βασικών μετάλλων: 18,2%
* Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες: 15,7%
* Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων: 5,2%
* Βιομηχανία τροφίμων: 2,3%
* Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού: 4,0%
* Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων: 2,3%
2. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εγχώριας αγοράς κατά 17,3%, η οποία προήλθε από τις ακόλουθες επιμέρους μεταβολές:
* Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου: 70,2%
* Εξόρυξη άνθρακα και λιγνίτη: 35,4%
* Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού: 21,0%
* Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού: 15,0%
* Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού: 13,5%
* Παραγωγή βασικών μετάλλων: 10,5%
* Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα, κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής: 9,4%
* Βιομηχανία τροφίμων: 2,6%
* Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων: 2,0%
* Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες: 4,0%.
Αισθητή αύξηση των λιανικών πωλήσεων
Πέμπτος διαδοχικός μήνας αύξησης του κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο ήταν ο Αύγουστος, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Ο δείκτης κύκλου εργασιών στον συγκεκριμένο κλάδο έκλεισε τον Αύγουστο με αύξηση 8,8%, ενώ αύξηση της τάξεως του 0,9% καταγράφηκε και συγκριτικά με τον Ιούλιο. Ο αντίστοιχος δείκτης όγκου κατέγραψε αύξηση 6,6% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2020, ενώ συγκριτικά με τον Ιούλιο σημειώθηκε αύξηση 1,2%.
Ο εποχικά διορθωμένος γενικός δείκτης κύκλου εργασιών κατά τον μήνα Αύγουστο του 2021 παρουσίασε μείωση 0,6% συγκριτικά με τον Ιούλιο του 2021.
Επίσης, ο εποχικά διορθωμένος δείκτης όγκου του Αυγούστου παρουσίασε μείωση 0,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο του Ιουλίου. Από τα στοιχεία σχηματίζεται ανάμικτη εικόνα.
Προφανώς, η αύξηση του δείκτη κύκλου εργασιών για δεύτερο συνεχόμενο μήνα μέσα στο 3ο τρίμηνο είναι ένα θετικό εύρημα το οποίο ενισχύει την εκτίμηση για ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης μέσα στο γ’ τρίμηνο.
Από την άλλη, το ποσοστό της αύξησης, ειδικά συγκριτικά με τον Ιούλιο αλλά και συγκριτικά με τον περσινό Αύγουστο, είναι «συγκρατημένο» αν συνυπολογιστεί και το στοιχείο του αυξημένου τουριστικού ρεύματος κατά τον μήνα Αύγουστο.
Η αύξηση του δείκτη κύκλου εργασιών κατά 8,8% τον Αύγουστο, συγκριτικά με τον αντίστοιχο δείκτη του Αυγούστου 2020, προήλθε από τις μεταβολές στις ακόλουθες κατηγορίες:
1. Στα φαρμακευτικά και στα καλλυντικά η αύξηση έφτασε στο 14,8% σε επίπεδο κύκλου εργασιών και στο 17,1% σε επίπεδο όγκου.
2. Στην ένδυση και στην υπόδηση είχαμε αύξηση 13,7% σε επίπεδο τιμών και 17,5% σε επίπεδο όγκου.
3. Στα καύσιμα και στα λιπαντικά αυτοκινήτων η αύξηση έφτασε στο 13% σε επίπεδο τιμών, ενώ καταγράφηκε μείωση 3,5% σε επίπεδο όγκου, κάτι που αποτυπώνει με πολύ μεγάλη σαφήνεια το γεγονός ότι η αύξηση του κύκλου εργασιών οφείλεται εξ ολοκλήρου στην άνοδο των τιμών.
4. Στα βιβλία και στα χαρτικά αλλά και στα λοιπά είδη είχαμε αύξηση 9,1% σε επίπεδο τιμών και αύξηση 9,2% σε επίπεδο όγκου.
5. Στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων καταγράφηκε αύξηση 8% σε επίπεδο κύκλου εργασιών και 5,5% σε επίπεδο όγκου.
