Από την έντυπη έκδοση
Των Τέτης Ηγουμενίδη και Φάνη Ζώη
Βήματα προόδου σε σημαντικές αποκρατικοποιήσεις διαπιστώνονται φέτος, παρότι η πανδημία δημιούργησε σημαντικές καθυστερήσεις στην πορεία των ιδιωτικοποιήσεων την περασμένη χρονιά με τα σχετικά έσοδα να αγγίζουν μόλις τα 45 εκατ. ευρώ.
Οι εκτιμήσεις, συμπεριλαμβανομένων και των έργων που βρίσκονται ήδη ή αναμένονται να εισέλθουν σε διαγωνιστική φάση στο υπόλοιπο του 2021 από το ΤΑΙΠΕΔ, κάνουν λόγο για ποσό που ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ. Αυτές τις ημέρες η διοίκηση του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων καταρτίζει το πρόγραμμα του 2022 το οποίο θα δοθεί στην κυβέρνηση προς έγκριση, με τα συνολικά έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις την τελευταία δεκαετία, από το 2011 ως το 2020, να έχουν ανέλθει σε 7,1 δισ. ευρώ.
Από τα πάνω από 2 δισ. ευρώ που υπολογίζεται ότι θα εγγραφούν φέτος, 1,49 δισ. ευρώ αφορά την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, 300 εκατ. ευρώ το Ελληνικό και 733 εκατ. ευρώ τη ΔΕΠΑ Υποδομών, αλλά και κάποια άλλα έργα που βρίσκονται ήδη ή αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαγωνιστική φάση το 2021, όπως περιφερειακά λιμάνια, μαρίνες και real estate.
Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία μεταβίβασης των μετοχών για το Ελληνικό υπογράφηκε στις 25 Ιουνίου 2021, επιτυγχάνοντας το οικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό, το ΤΑΙΠΕΔ έλαβε στις 25 Ιουνίου 2021 το ποσό των 300 εκατ. ευρώ ως πρώτη δόση από το συνολικό χρηματικό αντίτιμο των 915 εκατ. ευρώ.
Για την Εγνατία Οδό επίσης σημειώνεται πρόοδος τους τελευταίους μήνες, καθώς μετά τη διαδικασία που προηγήθηκε και το τίμημα του 1,5 δισ. ευρώ σχεδόν, ένα σύμπλεγμα 8 πλευρικών σταθμών διοδίων τέθηκε σε λειτουργία τον Ιούλιο, ενώ αναμένονται άλλοι 7 πλευρικοί και ένας μετωπικός σταθμός διοδίων. Προχωρούν διαδικασίες για την αδειοδότηση στις σήραγγες, ενώ υπάρχει εκκρεμότητα με την αδειοδότηση των υπόλοιπων 16 κατηγορία Ε (δηλαδή εξαιρούνται οι μεταφορές επικίνδυνων φορτίων), που έχει προγραμματιστεί να κλείσει πριν από την ημερομηνία έναρξης της παραχώρησης, η οποία αναμένεται στα τέλη του 2022.
Επίσης, σε εξέλιξη είναι οι συμβάσεις παραχώρησης στα περιφερειακά λιμάνια Αλεξανδρούπολης, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου και Καβάλας.
Από κει και πέρα, όπως έχει αποφασιστεί, ορισμένες συναλλαγές έπρεπε να καθυστερήσουν μετά τη σημαντική πτώση της αξίας κεφαλαιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων ή τον αντίκτυπο της πανδημίας στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό ισχύει για τα Ελληνικά Πετρέλαια και την πώληση του 30% του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών.
Για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας είναι σε εξέλιξη η διαδικασία, με το ΤΑΙΠΕΔ να έχει αναβάλει τη δεύτερη φάση υποβολής δεσμευτικών προσφορών, προκειμένου να έχει μεγαλύτερη ορατότητα σχετικά με τα εκκρεμή ζητήματα. Το ίδιο ισχύει και για την Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου (ΥΑΦΑ) στη Ν. Καβάλα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών από τους δύο προεπιλεγμένους ενδιαφερόμενους αναμένεται στο α’ τρίμηνο του 2022.
Ωστόσο, συνεχίζει να προβληματίζει η δράση της Δημόσιας Εταιρείας Ακινήτων (ΕΤΑΔ), με την Κομισιόν να εγείρει θέματα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση αξιολόγησης για την Ελλάδα. Η ΕΤΑΔ αναμένεται να εκπονήσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την επίτευξη μιας φιλόδοξης στοχευμένης απόδοσης στο χαρτοφυλάκιό της το συντομότερο δυνατό.
Ενώ κάποια έργα της ΕΤΑΔ προχωρούν, δεν υπάρχει μια συνολική προσέγγιση για την παροχή αξίας από το σύνολο του χαρτοφυλακίου των ακινήτων, ενώ οι προσπάθειες να επιτευχθεί μια αλλαγή στην απόδοση της εταιρείας δεν παρήγαγαν συστηματικά αποτελέσματα.
Αττική Οδός
Στον τομέα των παραχωρήσεων επόμενο στοίχημα για το ΤΑΙΠΕΔ είναι η εκ νέου παραχώρηση της Αττικής Οδού. Η σύμβαση παραχώρησης με την κοινοπραξία Άκτωρ Παραχωρήσεις (του Ομίλου Ελλάκτωρ) - Άβαξ λήγει το 2024, ως εκ τούτου η διαγωνιστική διαδικασία για την εκ νέου παραχώρηση του αστικού αυτοκινητοδρόμου για έως 25 χρόνια θα πρέπει να ξεκινήσει το πρώτο εξάμηνο 2022 και να «τρέξει» εντός του 2023.
Σημειώνεται ότι ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, Δημήτρης Πολίτης, έχει εκτιμήσει ότι η Αττική Οδός «θα σπάσει κάθε ρεκόρ προσφοράς».
Η παραχώρηση, σύμφωνα με τις εισηγήσεις του ΤΑΙΠΕΔ στην κυβέρνηση, θα αφορά τον υφιστάμενο οδικό άξονα και ίσως κάποιες συντηρήσεις του - όχι τις νέες επεκτάσεις, οι οποίες θα γίνουν με ξεχωριστούς διαγωνισμούς. Αυτή η προσέγγιση θα μεγιστοποιήσει το οικονομικό όφελος, καθώς μπορεί να προσεγγίσει μεγάλα funds για τη διαχείριση του αυτοκινητοδρόμου και όχι μόνο κατασκευαστικές εταιρείες, εκτιμούν παράγοντες της αγοράς.
Η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού
Εφάπαξ τίμημα 1,496 δισ. ευρώ εξασφάλισε το ΤΑΙΠΕΔ από την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της για 35 χρόνια. Χρειάσθηκαν βεβαίως 7 χρόνια για να προχωρήσει η συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί με την υπογραφή της σύμβασης το 2022.
Προτιμητέος επενδυτής αναδείχθηκε η κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα - EGIS Projects, ενώ η συνολική αξία της συμφωνίας παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου εκτιμάται στα 2,766 δισ. ευρώ, καθώς περιλαμβάνει το προαναφερόμενο εφάπαξ τίμημα, τις υποχρεωτικές επενδύσεις και τα αναμενόμενα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου από τη Σύμβαση Παραχώρησης.
Συγκεκριμένα επιπλέον του εφάπαξ τιμήματος, το σύνολο των αναμενόμενων ετήσιων εσόδων που θα εισπράξει το Ελληνικό Δημόσιο από τη λειτουργία του αυτοκινητοδρόμου κατά τη διάρκεια της παραχώρησης εκτιμάται ότι θα υπερβεί τα 850 εκατ. ευρώ (7,5% επί των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων διοδίων, ΣΕΑ κ.τ.λ.) σύμφωνα με τις προβλέψεις του χρηματοοικονομικού μοντέλου του αναδόχου.
Ακόμη, οι επενδύσεις (υποχρεωτικές εργασίες - νέες επεκτάσεις του αυτοκινητοδρόμου) που ο ανάδοχος υποχρεούται να χρηματοδοτήσει και να υλοποιήσει σε χρονικό ορίζοντα 5 ετών ανέρχονται σε περίπου 420 εκατ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία, προετοιμάζεται ο φάκελος για την υποβολή του από το ΤΑΙΠΕΔ στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο. Η διαδικασία αυτή έχει συνολική διάρκεια περίπου 7 μήνες από την ανακήρυξη του προτιμητέου επενδυτή και έχουμε διανύσει περί τους 2 μήνες. Απαιτείται να έχουν οριστικοποιηθεί συμβατικά έγγραφα από πλευράς επενδυτή, όπως η χρηματοδοτική δομή, χρηματοδοτικές συμβάσεις κ.τ.λ., τα οποία υποβάλλονται στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Αφού δοθεί η έγκριση του Ελεγκτικού, θα υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης, η οποία στη συνέχεια θα κυρωθεί και από τη Βουλή.
Τέσσερις ενδιαφερόμενοι για τις Γούρνες Ηρακλείου Κρήτης
Δύο ελληνικές εταιρείες, η Dimand και η Reds (του Ομίλου Ελλάκτωρ), και δύο ξένες, ο Όμιλος Comer και η Vivion, έχουν υποβάλει προσφορές στο ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου) για την εξαγορά και αξιοποίηση τμήματος της πρώην αμερικανικής βάσης στις Γούρνες Ηρακλείου Κρήτης. Ο διαγωνισμός αυτός εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί εντός του 2022.
Πρόκειται για παραθαλάσσια έκταση 345.567 τ.μ., στην οποία μεταξύ άλλων προβλέπεται να δημιουργηθούν τουριστικές εγκαταστάσεις και καζίνο, για το οποίο σε δεύτερη φάση η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) θα προκηρύξει διαγωνισμό για τη χορήγηση της σχετικής άδειας.
Το ακίνητο στις Γούρνες Ηρακλείου Κρήτης θα μεταβιβαστεί κατά πλήρη κυριότητα στον πλειοδότη μέσω ειδικού οχήματος που θα συστήσει προηγουμένως το ΤΑΙΠΕΔ.
Βρίσκεται 13 χλμ. από το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» και 16 χλμ. από την πόλη του Ηρακλείου. Σε όμορες εκτάσεις του ακινήτου έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία 20 χρόνια το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, το Ενυδρείο «Θαλασσόκοσμος», το Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο Κρήτης κ.ά.
Το ΤΑΙΠΕΔ έχει ξεκινήσει τη διαδικασία αξιολόγησης των υποβληθέντων εγγράφων, ώστε να διαπιστωθεί η πλήρωση των προβλεπόμενων και πιθανότατα να ζητηθούν βελτιωμένες οικονομικές προσφορές.
Σύμφωνα με το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης που έχει λάβει τη μορφή Προεδρικού Διατάγματος, η αξιοποίηση του ακινήτου περιλαμβάνει:
A) Ζώνη Ι έκτασης 29.113 τ.μ. στο νότιο τμήμα του ακινήτου με «πρόσωπο» στην παλαιά εθνική οδό με τις χρήσεις «Θεματικά Πάρκα - Εμπορικά Κέντρα - Αναψυχή» με συντελεστή δόμησης 0,4.
B) Ζώνη ΙΙ έκτασης 316.454 τ.μ. «Τουρισμός - Αναψυχή» η οποία χωροθετείται προς βορρά με «πρόσωπο» στη θάλασσα με συντελεστή δόμησης 0,15.
