Διανύουμε την χρονιά που τα ψηφιακά νομίσματα έγιναν... mainstream και απασχόλησαν περισσότερο από κάθε άλλη φορά την παγκόσμια οικονομία. Σε διάστημα μόλις τριών μηνών, την περασμένη άνοιξη, η Κίνα δοκίμασε το πρώτο της ψηφιακό νόμισμα σε μερικές από τις μεγαλύτερες πόλεις της, χάκερς παραβίασαν τις βάσεις δεδομένων της Colonial Pipeline - κορυφαία εταιρεία διαχείρισης αγωγών καυσίμων- αναγκάζοντάς την να καταβάλει λύτρα άνω των 4 εκατομμυρίων δολαρίων σε Bitcoin, οι αξίες των κρυπτονομισμάτων εκτοξεύτηκαν σε ύψη-ρεκόρ ενώ ο Τζέρομ Πάουελ, πρόεδρος της FED άρχισε να νοιώθει κάπως άβολα...
Παρά τις προειδοποιήσεις του πάντως ότι τα κρυπτονομίσματα «ενδέχεται να κρύβουν κινδύνους για το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα», το γεγονός είναι ένα: οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αναδειχθεί πλέον στον κορυφαίο παγκοσμίως προορισμό για τους εξορύκτες bitcoin, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, παίρνοντας τη "σκήπτρα” από την Κίνα καθώς οι περιορισμοί στην αγορά κρυπτονομισμάτων που επέβαλε το Πεκίνο οδηγεί τους εξορύκτες να αναζητήσουν πιο "φιλόξενα” μέρη
Και αυτό που για χρόνια πολλοί στην οικονομολόγοι Ουάσινγκτον «σνόμπαραν» έγινε ξαφνικά ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα οικονομικής πολιτικής στην ατζέντα της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Είναι σαφές ότι ο περιορισμένος- ενίοτε ανύπαρκτος- κρατικός έλεγχος των κρυπτονομισμάτων, υπονομεύει την ικανότητα των αρχών να ανταποκρίνονται σε οικονομικές κρίσεις ή να καταπολεμούν το οικονομικό έγκλημα.
Η συζήτηση μεταξύ των οπαδών και των επικριτών των κρυπτονομισμάτων έχει οδηγηθεί στα άκρα. Οι μεν, τα θεωρούν «επανάσταση», οι δε τα βλέπουν κυρίως ως εργαλεία παράνομης χρηματοδότησης και έχουν καλέσει την κυβέρνηση να περιορίσει τη διάδοσή τους.
Η «χρυσή» τομή βεβαίως, πάντα δίνει την ενδεδειγμένη λύση. Αυτό που χρειάζονται οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι να βρουν μια ισορροπημένη προσέγγιση του ζητήματος ώστε να διατηρείται η ικανότητα της αγοράς να καινοτομεί χωρίς όμως να υπονομεύεται η ικανότητα της κυβέρνησης να εκτελεί βασικές οικονομικές λειτουργίες.
Οι προκλήσεις που πρέπει να απαντηθούν:
Η φθηνή διακίνηση χρήματος
Ένας βασικός λόγος της μετακίνησης των συναλλαγών εκτός του τραπεζικού συστήματος είναι ότι οι προμήθειες συναλλαγών μπορεί να είναι χαμηλότερες. Από το 2018, η αποστολή Bitcoin από το ένα ψηφιακό πορτοφόλι στο άλλο κοστίζει κατά μέσο όρο περίπου 4 $. Για συναλλαγές παρόμοιας ταχύτητας, οι μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες χρεώνουν πολύ περισσότερο τους καταναλωτές: περίπου $ 28 για εγχώρια τραπεζική μεταφορά και περίπου $ 40 για διεθνή μεταφορά.
Θα μπορέσει το παλαιο σύστημα να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις για φθηνότερη κυκλοφορία του χρήματος;
Ποιος ελέγχει την προμήθεια χρήματος;
Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που θέτουν τα κρυπτονομίσματα είναι ότι θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν την ικανότητα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να καθορίσει νομισματική πολιτική. Αν και ένα τέτοιο σενάριο είναι απίθανο, ένα κρυπτονόμισμα όπως το Bitcoin θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα αρκετά κοινό μέσο συναλλαγής ώστε να θέσει ένα σημαντικό μέρος της προσφοράς χρήματος πέρα από τον έλεγχο της Fed.
Επιπλέον, αν και τα κρυπτονομίσματα έχουν συνήθως προκαθορισμένους τύπους για την ανάπτυξη νομισμάτων ή όρια στον συνολικό αριθμό νομισμάτων, τα περισσότερα επιτρέπουν σε ομάδες λήψης αποφάσεων , όπως η πλειοψηφία των κατόχων νομισμάτων, να τροποποιήσουν αυτά τα πρωτόκολλα.
Ως αποτέλεσμα, οι κάτοχοι νομισμάτων και όχι οι κεντρικοί τραπεζίτες θα μπορούν να αποφασίζουν αν θα αυξήσουν ή θα μειώσουν το ποσό του ψηφιακού νομίσματος που κυκλοφορεί.
Μέχρι στιγμής, αυτό είναι μια θεωρητική ανησυχία. Παρά την επισήμανση «νομίσματα», το Bitcoin και τα συγγενή κρυπτονομίσματα θεωρούνται στις ΗΠΑ ως επί το πλείστον ως επενδυτικά περιουσιακά στοιχεία. Τα αγαθά και οι υπηρεσίες δεν τιμολογούνται σε Bitcoin, επομένως οι περισσότεροι κάτοχοι το χρησιμοποιούν ως υποκατάστατο περιουσιακών στοιχείων όπως ο χρυσός ή οι μετοχές, συχνά ως αντιστάθμισμα έναντι του πληθωρισμού.
Γιατί προς το παρόν δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως νόμισμα;
Ένας λόγος που το Bitcoin δεν έχει γίνει μέσο συναλλαγής είναι ότι η Υπηρεσία Εσόδων (IRS) καθόρισε πως φορολογείται ως μετοχή, γεγονός που καθιστά ανέφικτη τη χρήση του ως νόμισμα.
Αλλά ακόμα κι αν το IRS άλλαζε την άποψή του, το Bitcoin και παρόμοια κρυπτονομίσματα δεν θα χρησιμοποιούνταν ευρέως ως μέσο συναλλαγής για έναν πιο θεμελιώδη λόγο: την αστάθεια των τιμών τους σε σχέση με το δολάριο. Η τιμή του Bitcoin ποικίλει πολύ τον τελευταίο χρόνο -από 15.000 $ έως και 60.000 $.
Αυτό σημαίνει πως οποιοσδήποτε τιμολογεί αγαθά και υπηρεσίες σε Bitcoin θα πρέπει είτε να αποδεχτεί αυτόν τον κίνδυνο μεταβλητότητας είτε να αλλάζει διαρκώς τις τιμές του για να διατηρήσει την αγοραστική του δύναμη σε δολάρια.
Τα stablecoins
Ωστόσο, δεν αντιμετωπίζουν όλα τα ψηφιακά νομίσματα τα ίδια εμπόδια στην ευρεία χρήση. Σε αντίθεση με το Bitcoin και παρόμοια κρυπτονομίσματα, τα stablecoins, όπως το Diem, δεν είναι ως επί το πλείστον ούτε ασταθή ούτε φορολογητέα τη στιγμή της χρήσης.
Είναι σταθερά, όπως υποδηλώνει το όνομά τους, επειδή είναι συνδεδεμένα με την αξία ενός νομίσματος fiat—για παράδειγμα, έχουν πάντα αξία 1$. Για το λόγο αυτό, δεν υπάρχουν κέρδη που να φορολογούνται όταν χρησιμοποιούνται σε συναλλαγές, ούτε υπάρχει κίνδυνος αλλαγής της τιμής για τους εμπόρους.
Τον τελευταίο χρόνο, η συνολική αξία των stablecoin αυξήθηκε από περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε πάνω από 100 δισ. δολάρια. Και το γεγονός ότι μεγάλες πλατφόρμες όπως το Facebook βρίσκονται πίσω από αυτά αυξάνει την πιθανότητα να επιτύχουν μια ευρεία χρήση ως μέσο συναλλαγής.
Αυτό δεν θα αποτελούσε κίνδυνο για την ικανότητα της Fed να ορίζει νομισματική πολιτική, εφόσον οι πλατφόρμες stablecoin καταθέτουν ένα σταθερό ποσό σε δολάρια σε αποθεματικό λογαριασμό για κάθε stablecoin που είναι σε κυκλοφορία.
Εάν όμως ένα σταθερό «Bitcoin» επιτύχει ευρεία χρήση και στη συνέχεια αλλάξει την απαίτηση αποθεματικού του, ας πούμε, από $ 1 ανά νόμισμα σε δέκα λεπτά, η προσφορά χρήματος θα μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά.
Μια τέτοια απόφαση θα ληφθεί τελικά όχι από τη Fed, αλλά από οποιαδήποτε ομάδα έχει την δυνατότητα να τροποποιήσει το πρωτόκολλο του stablecoin—για παράδειγμα, μια ιδιωτική ένωση ή κάποιο ποσοστό κατόχων νομισμάτων.
Τέτοιες δυνατότητες παραμένουν απομακρυσμένες, αλλά σε έναν κόσμο όπου είναι δύσκολο να προβλεφθεί πώς θα αναπτυχθεί η τεχνολογία, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να λάβουν προληπτικά μέτρα για να αποτρέψουν τα ψηφιακά νομίσματα του ιδιωτικού τομέα να διαβρώσουν τον έλεγχο της Fed στη νομισματική πολιτική.
Το νόμισμα που «αγάπησαν» οι οικονομικοί εγκληματίες
Ίσως ο πιο άμεσος κίνδυνος που θέτουν τα κρυπτονομίσματα πηγάζει από την ανωνυμία των συναλλαγών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες απαιτούν από τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις μεταφοράς χρημάτων, όπως η Western Union, να ταυτοποιούν τους συναλλασόμενους και να μπλοκάρουν ύποπτες συναλλαγές. Οποιαδήποτε κίνηση ποσού άνω των 10.000 $ πρέπει να αναφέρεται στην αρμόδια υπηρεσία πρόληψης Οικονομικών Εγκλημάτων
Έτσι, οι βαλίτσες με μετρητά γίνονται... δυσκίνητες και οι ηλεκτρονικές πληρωμές έχουν παντα «ονοματεπώνυμο»
Αντιθέτως οι ψηφιακές συναλλαγές δεν απαιτούν πολλές πληροφορίες πέρα από ένα κρυπτογραφικό κλειδί. Αυτό καθιστά την παράνομη δραστηριότητα πολύ πιο εύκολη. Η πλειονότητα των συναλλαγών σε ψηφιακά νομίσματα - περίπου μεταξύ 60 και 99 % - είναι για νόμιμους σκοπούς, αλλά η ελκυστικότητα των κρυπτονομισμάτων για τους εγκληματίες είναι προφανής: Σχεδόν όλες οι κυβερνοεπιθέσεις λύτρων απαιτουν πληρωμή σε bitcoin ενώ τρομοκράτες, έμποροι ναρκωτικών και φοροφυγάδες λατρεύουν να συναλλάσονται με αυτό.
Ανωνυμία με μέτρο...
Ωστόσο, η ανωνυμία δεν είναι παντα κακή και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα μπορούσαν να τη διατηρήσουν υπό ορισμένες συνθήκες. Για παράδειγμα, σε αυταρχικές χώρες, η επαλήθευση ταυτότητας θα διευκόλυνε τις κυβερνήσεις να παρακολουθούν τους αντιπάλους τους και ενδεχομένως να κατάσχουν τα περιουσιακά τους στοιχεία. Ως εκ τούτου, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ πρέπει να εξισορροπήσουν το συμφέρον της προώθησης της ελευθερίας στο εξωτερικό με την ανάγκη διασφάλισης της ασφάλειας στο εσωτερικό.
Ένας τρόπος για να γίνει αυτό θα ήταν να μην υπάρχει υποχρέωση ταυτοποίησης σε συναλλαγές σε ψηφιακό νόμισμα κάτω των 10.000 $.
Μια τέτοια εξαίρεση θα επέτρεπε στις περισσότερες οικογένειες να προστατεύουν ουσιαστικά τα περιουσιακά τους στοιχεία - η μέση αποταμίευση μιας οικογένειας στις ΗΠΑ είναι κάτω από $10.000 με το ποσό να μειώνεται κατά πολύ για τα νοικοκυριά στις περισσότερες αυταρχικές χώρες.
Η ίδια εξαίρεση θα μπορούσε επίσης, να επιτρέψει την ανωνυμία για μικρότερες καθημερινές συναλλαγές, όπως με τη χρήση μετρητών.
Ένα τέτοιο εγχείρημα δεν αποκλείει ωστόσο το χειρότερο: Η απαίτηση επαλήθευσης ταυτότητας θα μπορούσε να στρέψει ορισμένους χρήστες στα «σκοτεινά» κρυπτονόμισμα peer–to–peer που είναι σχεδιασμένα για να είναι μη ανιχνεύσιμα. όπως για παράδειγμα το Monero.
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι
Η τελευταία, αλλά ουδόλως ασήμαντη, κατηγορία κινδύνων που ενέχουν τα ψηφιακά νομίσματα είναι η γεωπολιτικοί.
Η μεγαλύτερη ανησυχία για το δολάριο προέρχεται από το ψηφιακό γουάν. Το Πεκίνο δεν έχει κρύψει την επιθυμία του να αυξήσει το μερίδιο των διεθνών πληρωμών σε κινεζικό νόμισμα. Ο Mu Changchun, επικεφαλής ψηφιακού νομίσματος στην κεντρική τράπεζα της Κίνας, μίλησε δημόσια για την επιθυμία της Κίνας να μειώσει τη «δολαριοποίηση» στη διεθνή οικονομία.
Η φιλοδοξία της Κίνας να χρησιμοποιήσει το ψηφιακό γιουάν για την προβολή της οικονομικής ισχύος γίνεται ξεκάθαρη.
Κάποιοι θα αγκαλιάσουν το ψηφιακό γουάν και άλλοι μπορεί να παρακινηθούν ή να αναγκαστούν να το χρησιμοποιήσουν ως προϋπόθεση για να συναλλάσσονται με την Κίνα – κάτι για το οποίο η Ουάσιγκτον πρέπει να είναι έτοιμη.
Το ψηφιακό γιουάν θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει το Πεκίνο να επωφεληθεί αποφεύγοντας διεθνείς κυρώσεις.
Για παράδειγμα, ένας τρόπος με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες μπλοκάρουν τις πωλήσεις όπλων στη Βόρεια Κορέα είναι επιβάλλοντας κυρώσεις που εμποδίζουν τους Αμερικανούς να συναλλάσσονται όχι μόνο με τον βορειοκορεατικό στρατό αλλά και με οποιαδήποτε ξένη οντότητα συναλλάσσεται μαζί του. Επειδή καμία τράπεζα δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει την πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ, δεν θα διευκολύνε τέτοιου έιδους συναλλαγές.
Το ψηφιακό γουάν θα μπορούσε ωστόσo να προσφέρει στη Βόρεια Κορέα διέξοδο. Εάν μια ξένη εταιρεία που δεν δραστηριοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες θέλει να πουλήσει όπλα στην χώρα θα μπορούσε να αποφύγει την δίοδο των εμπορικών τραπεζών ανοίγοντας λογαριασμό στην κινεζική κεντρική τράπεζα.
Ο επίλογος...
Οι περισσότεροι Αμερικανοί θέλουν η κυβέρνησή τους να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στην οικονομική ύφεση, να αποτρέψει την ευρεία χρηματοπιστωτική αστάθεια και να καταπολεμήσει την τρομοκρατία και άλλα είδη εγκλήματος.
Οι περισσότεροι επίσης επιθυμούν να επωφεληθούν από τις καινοτόμες δυνατότητες των νέων τεχνολογιών, όπως τα ψηφιακά νομίσματα.
Και τα δύο αυτά μπορούν να επιτευχθούν μόνο με προσεκτικές αποφάσεις— ίσως μέσω ενός ψηφιακού δολαρίου ή μιας κατάλληλα ρυθμιζόμενης εναλλακτικής λύσης ενός stablecoin.
Εντέλει, γίνεται όλο και πιο επιτακτικό ζητούμενο, οι αποφάσεις σχετικά με τον έλεγχο των χρημάτων δεν πρέπει να παίρνονται από τους προγραμματιστές λογισμικού αλλά από εκλεγμένους αντιπροσώπους του λαού.
naftemporiki.gr
